Λίγες ηµέρες µετά την εκδηµία του πάπα Φραγκίσκου, ο Αρχιεπίσκοπος Καθολικών Αθήνας, Θεόδωρος Κοντίδης, µιλά στην «Αλλη όψη» της «Κυριακάτικης Απογευµατινής» και αναφέρεται στο έργο του ποντίφικα, στα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο επόµενος πάπας της Ρώµης, αλλά και στο αν θα πρέπει η Καθολική Εκκλησία να εναρµονιστεί µε τις πολιτικές Τραµπ. ∆ηλώνει παράλληλα υπέρ ενός κοινού Πάσχα για τις δύο Εκκλησίες.
Αναλυτικά, η συνέντευξη του Αρχιεπισκόπου Καθολικών Αθήνας
Ο πάπας Φραγκίσκος, όπως όλοι µας είχαµε διαπιστώσει, είχε µια διαφορετική λογική προσέγγισης ως προς τις ασθενέστερες κοινωνικές οµάδες. Είναι, πιστεύετε, εφικτό αυτό να συνεχιστεί από ένα νέο πρόσωπο;
Η προσωπικότητα του πάπα Φραγκίσκου και το χάρισµα που είχε ήταν να µπορεί να πλησιάσει ανθρώπους µε τρόπο απλό και µε ουσιαστικό ενδιαφέρον. Η ευαισθησία του στα προβλήµατα και στις καταστάσεις που ζει ο µέσος και ο απλός άνθρωπος ήταν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του. Αλλά είναι βέβαια και µια χριστιανική παράδοση. Αυτό είναι µια ευαγγελική αρετή. Το να µπορεί κάποιος να πλησιάσει και να έχει αυτή την ταπεινότητα και την απλότητα. Το δικό του παράδειγµα θα έχει µία κληρονοµιά, δηλαδή θα αφήσει ένα αποτύπωµα. Θα είναι ένα παράδειγµα το οποίο θα επηρεάσει τα πράγµατα στη συνέχεια. Αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι και ο επόµενος πάπας θα έχει την ίδια στάση, την ίδια ευαισθησία τον ίδιο χαρακτήρα. Αλλά σαν παράδειγµα και σαν επιρροή αυτό αφήνει µια κληρονοµιά, αφήνει ένα παράδειγµα που θα έχει βάρος, που θα έχει σηµασία και για τους επόµενους.
Ο επόµενος ποντίφικας θα κληθεί να προσαρµοστεί και στα δεδοµένα που έχει φέρει η εκλογή Τραµπ;
Η εκλογή Τραµπ είναι ένα δεδοµένο το οποίο φέρνει κάποια ένταση στις διεθνείς σχέσεις και κάποια πίεση σε όλες τις χώρες, οπότε θα πρέπει και ο επόµενος πάπας να λάβει υπόψη του αυτή την κατάσταση. Αυτό ίσως έµµεσα να επηρεάζει και την Καθολική Εκκλησία της Αµερικής. Μπορεί να ενισχύονται κάποιες ευαισθησίες όµοιες µε του Αµερικανού προέδρου και εντός της Καθολικής Εκκλησίας. Τώρα δεν ξέρω αν αυτό έχει και συνέπειες άµεσες εντός της Καθολικής Εκκλησίας. Αυτό πάντως µένει να φανεί.
Ανάµεσα στα πολλά που είχε κάνει ο πάπας Φραγκίσκος ήταν και ο σεβασµός που έδειξε για τα οµόφυλα ζευγάρια. Εχει γίνει και στη χώρα µας πολύ µεγάλη συζήτηση για το ζήτηµα αυτό. Ωστόσο αυτή η πρακτική τώρα αντικρούεται µε την πολιτική του Τραµπ.
Ναι, αυτό δεν είναι τόσο πολιτική του Τραµπ. Αυτό είναι και θέµα της στάσης της Καθολικής Εκκλησίας. Ο πάπας Φραγκίσκος προσπάθησε να δείξει και να στείλει ένα µήνυµα ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν µια αξιοπρέπεια και πάνω απ’ όλα είναι άνθρωποι και πρέπει κανείς να τους προσεγγίζει πρώτα ως προσωπικότητες και µετά για οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό έχουν. Οι πόρτες είναι ανοιχτές στην Εκκλησία για κάθε έναν ξεχωριστά. Τώρα πέρα από αυτό είναι και το τι πρεσβεύει ως διδασκαλία η χριστιανική θρησκεία και η Καθολική Εκκλησία. Αυτή η στάση ευγένειας δεν διαγράφει και τις εντολές ή την ηθική διδασκαλία που έχει η Εκκλησία. Αλλά σίγουρα ο πάπας Φραγκίσκος θέλησε να τονίσει αυτήν την ευµένεια και την προσοχή και τη στάση σεβασµού και ακρόασης. Οτι θέλει να ακούσει και ανθρώπους οι οποίοι είναι τελείως σε άλλο χώρο από αυτόν που είναι ο ίδιος. Είναι κάπως λεπτό το θέµα αυτό, γιατί η προσοχή που έδειχνε σε κάθε άνθρωπο, είτε σε οµοφυλόφιλους ή άλλους που είχαν θέµατα µε την Εκκλησία γιατί είναι χωρισµένοι, παντρεµένοι µε πολιτικό γάµο, αλλά θέλουν να είναι µέσα στην Εκκλησία, ήταν ξεχωριστή. Αυτά τα αντιµετώπιζε µε µια ευµένεια προς τους ανθρώπους, αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι διαγράφει ούτε µπορεί κάποιος να διαγράψει όλη την ευαγγελική ας πούµε παράδοση ή την πίστη ή τη διδασκαλία της Εκκλησίας που είναι γνωστή.
Αρα η στάση της Καθολικής Εκκλησίας απέναντι στη wοke agenda ποια θα έπρεπε να είναι κατά τη γνώµη σας;
Απέναντι στη wοke agenda δεν µπορεί η Καθολική Εκκλησία και η χριστιανική πίστη να δεχθεί πράγµατα. ∆ηλαδή όπως οι οικογένειες µε δύο άνδρες, δύο γυναίκες και παιδιά κ.τ.λ. Αυτά είναι εκτός της ηθικής διδασκαλίας της Εκκλησίας. Αλλά αυτό δεν σηµαίνει ότι διαγράφει και κρίνει και κατακρίνει και καταδικάζει πρόσωπα. Ο καθένας µπορεί να αλλάξει κάποια στιγµή. Πρέπει η Εκκλησία να έχει πόρτες ανοιχτές αλλά και κανόνες εντός της, στον τρόπο που λειτουργεί και στον τρόπο που εννοεί τη χριστιανική ζωή.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ο επόµενος πάπας κατά την άποψή σας;
Θα πρέπει να είναι ένας άνθρωπος του Θεού. ∆εν είναι οι πολιτικές του, οι διανοητικές του ικανότητες, που είναι οι πιο σηµαντικές και στην κορυφή των αρετών που χρειάζονται. Αυτό που χρειάζεται είναι να είναι άνθρωπος της πίστης. Να είναι άνθρωπος που εµπνέεται από τον Θεό. Που εµπνέεται από τον λόγο του Θεού. Που έχει µία χριστιανική ζωή, που νοιάζεται για τη χριστιανική ζωή των άλλων πιστών. Να είναι άνθρωπος που να ξέρει και από ευσπλαχνία και καλοσύνη, όπως είχε ο πάπας Φραγκίσκος. Και να νοιάζεται επίσης και για την ενότητα των χριστιανών της Εκκλησίας. Να µην είναι άνθρωπος ο οποίος δηµιουργεί συγκρούσεις και απορρίπτει τους άλλους, άλλες οµάδες ανθρώπων, άλλες θρησκείες. Να είναι όπως ήταν και το παράδειγµα του πάπα Φραγκίσκου, που είχε ένα πνεύµα ενότητας, δηλαδή ήθελε µια ανθρωπότητα που να είναι αδελφική.
Γίνεται µία συζήτηση τα τελευταία χρόνια σχετικά µε τον κοινό εορτασµό του Πάσχα µεταξύ της Ορθόδοξης και της Καθολικής Εκκλησίας. Εχουν ωριµάσει οι συνθήκες για να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο;
∆εν ξέρω ποιες µπορεί να είναι οι αντιδράσεις ορισµένων ανθρώπων, εγώ πάντως βλέπω ότι είναι µια αναγκαιότητα. Είναι καλό οι χριστιανοί να γιορτάζουν το Πάσχα µαζί. Είναι µια εικόνα ενότητας και συµφιλίωσης και µιας κοινής έκφρασης της πίστης µέσα στον σύγχρονο κόσµο και στις ανάγκες του κόσµου. Ηταν κάτι θαυµάσιο και µια πολύ ωραία εικόνα που είχαµε αυτήν τη χρονιά µαζί το Πάσχα. Εύχοµαι να είναι κάτι µόνιµο και εύχοµαι επίσης ο επόµενος πάπας και ο πατριάρχης να το προωθήσουν και να το υποστηρίξουν όσο πρέπει. Οσο χρειάζεται δηλαδή, ώστε να είναι κάτι µόνιµο. Ιδίως επειδή δεν είναι θέµα δογµατικό. Είναι θέµα µιας ηµεροµηνίας του Πάσχα που είναι ουσιαστικά µια συµβατική ηµεροµηνία. Συµφωνούµε ότι θα είναι έτσι. ∆εν είναι θέµα πίστης ή δογµατικό
Αρκετοί δεν κατανοούν τις διαφορές µεταξύ των δύο Εκκλησιών. Υπάρχουν όντως ουσιαστικές διαφορές;
Υπάρχουν. Η πιο βασική διαφορά όπου σκοντάφτουν οι σχέσεις είναι στον ρόλο που έχει ο πάπας Ρώµης. Για τους µεν Ορθοδόξους η Εκκλησία πρέπει να βασίζεται στη Σύνοδο. Ετσι στήνεται το συνοδικό σύστηµα. Στην Καθολική Εκκλησία αναπτύχθηκε περισσότερο ο ρόλος του πρώτου µέσα στη Σύνοδο, που είναι του πάπα, και αυτό είναι το διαφορετικό σύστηµα οργάνωσης της Εκκλησίας και η θεολογία που υπάρχει από πίσω. Πώς πρέπει, πώς είναι σωστό να οργανώνεται η Εκκλησία και ποιες είναι οι ευαγγελικές βάσεις για την οργάνωση της Χριστιανικής Εκκλησίας; Αυτή είναι η διαφορά, η οποία διατηρείται και κρατάει την ένταση, την απόσταση. Βέβαια και άλλες διαφορές και ανάλογα µε την ευαισθησία του καθενός µπορεί να προτείνει, να προβάλει άλλα στοιχεία, πιο θεολογικά ή λειτουργικά, ή κάποια ιστορικά γεγονότα που βαραίνουν, οι συγκρούσεις του παρελθόντος κ.τ.λ. Υπάρχουν και αυτά στον διάλογο που επικρατεί εδώ και 30 – 40 χρόνια, που πάει µε αργά βήµατα αλλά κάνει και δουλειά. Κατά τη γνώµη µου, το ουσιαστικό θέµα το οποίο κρατά τις δύο Εκκλησίες σε κάποια απόσταση είναι η διάρθρωση της Εκκλησίας και ο ρόλος του πάπα Ρώµης και η διαφορά, η σύγκρουση ανάµεσα στη Σύνοδο, δηλαδή στο συνοδικό σύστηµα και το παπικό σύστηµα.
Τι «γεύση» αφήνει ο πάπας Φραγκίσκος από το έργο που έχει κάνει όλα αυτά τα χρόνια;
Η γεύση είναι µία γλυκύτητα… της ευσπλαχνίας, της καλοσύνης, της υποµονής και της ταπεινότητας. Και για να τονίσει αυτή τη στάση µπορούσε να παρακάµψει και κανόνες ή και πρωτόκολλο ή και συνήθειες. Ετσι απλά τα έκανε όλα εύκολα. Αυτό δεν άρεσε σε όλους βέβαια, αλλά έβαζε σε πρώτη θέση τη συνάντηση, την αυθεντική επικοινωνία, την ευσπλαχνία, την κατανόηση, την ταπεινότητα. Και αυτό έγινε δεκτό από τον περισσότερο κόσµο. Και αν υπάρχει ένα αυξηµένο και ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ευαισθησία και συγκίνηση για την εκδηµία του, σήµερα είναι µια ανταπόδοση του κόσµου στην προσοχή και στην καλοσύνη που έδειξε ο ίδιος σε άλλους ανθρώπους σε κάθε τους συνάντηση.
Κυριακάτικη Απογευματινή
