Η παράνομη μετανάστευση αποτελεί το πλέον κρίσιμο στοίχημα στην παρούσα φάση για την Ευρώπη. Σχετίζεται τόσο με τη σταθερότητα και τη συγκρότηση των κοινωνιών της όσο και με τη συνοχή της Ένωσης. Ύστερα από μια δεκαετία λανθασμένων επιλογών και εμμονών, ηγετικές χώρες της Ένωσης όπως η Γερμανία ή η Γαλλία αλλά και εμβληματικές χώρες για το κοινωνικό τους κράτος όπως οι σκανδιναβικές βρίσκονται σε κατάσταση πανικού.
Την ίδια στιγμή οι πολεμικές συγκρούσεις κλιμακώνονται με αποτέλεσμα η μεταναστευτική πίεση προς τα εξωτερικά σύνορα του γκρουπ να αυξάνει, ενώ η ευρωπαϊκή ενδοχώρα δοκιμάζεται ως προς την ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων και προϊόντων. Οι εθνικές ηγεσίες των κρατών-μελών αναζητούν εναγωνίως κοινή γλώσσα και κοινές πολιτικές ανάσχεσης, ανατρέποντας τα δεδομένα που ενθάρρυναν από τη δεκαετία του 2000 την παράτυπη μετανάστευση έναντι της νόμιμης.
Για μία ακόμη φορά ο ευρωπαϊκός Βορράς δείχνει να διαφοροποιείται από τον ευρωπαϊκό Νότο, με κάποιες χώρες να μην αποφεύγουν το ντόμινο της «περιχαράκωσης». Σήμερα πάντως και αύριο εξελίσσεται μια Σύνοδος Κορυφής, κατά τη διάρκεια της οποίας η Ευρώπη αναζητά τη σύνθεση των προτεραιοτήτων για πιο αυστηρά φυλασσόμενα σύνορα, για περιορισμό του δικαιώματος ασύλου στους παράτυπους μετανάστες, για οργανωμένες απελάσεις όσων καταφέρνουν να περάσουν τα ευρωπαϊκά σύνορα.
Η Ευρώπη μέσα από μακρές διαβουλεύσεις στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο προδιαγράφει λύσεις ακόμη και στην κατεύθυνση των επιλογών της ιταλικής κυβέρνησης, που υιοθέτησε πρακτικές όπως την οργάνωση δομών για μετανάστες πέραν των ευρωπαϊκών συνόρων, στη μορφή των hot spots στη γειτονική Αλβανία με οικονομικά ανταλλάγματα. Το κρίσιμο όμως είναι αν, πέραν της θωράκισης των εξωτερικών συνόρων της, η Ευρώπη θα βρει τον δρόμο της συναίνεσης στις πολιτικές ανάσχεσης ή θα πέσει θύμα της πολυδιάσπασης που θα αποδειχθεί μοιραία για τη θεσμική και δομική επάρκειά της.
