Δέος και θαυμασμό νιώθει να τον κατακλύζουν ο επισκέπτης που διαβαίνει την κεντρική είσοδο του αρχοντικού, βλέποντας τον πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο, τις εντυπωσιακές τοιχογραφίες και οροφογραφίες, τα περίτεχνα μωσαϊκά δάπεδα και τα υαλοστάσια. Το πολιτιστικό και αρχιτεκτονικό κόσμημα στο οποίο σήμερα σας ξεναγεί η «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» είναι η οικία του Μάνου Χατζιδάκι, όπου έζησε τα πρώτα επτά χρόνια της ζωής του – μάλιστα αυτές τις ημέρες (στις 23 Οκτωβρίου) ο ιδιοφυής μουσουργός θα γινόταν 98 ετών.
Το κτίριο στην Ξάνθη, εξωτερικά και εσωτερικά, είναι έργο τέχνης. Ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, εξάλλου, αποτελεί στολίδι με όλη τη σημασία της λέξης για την πόλη της Ξάνθης. Η έπαυλη, τώρα Πολυχώρος Τέχνης και Σκέψης, αυτό το «Grand Maison» του 18ου αιώνα, που ο αείμνηστος νομάρχης Ξάνθης Γιώργος Παυλίδης έθεσε (το 2000) τις βάσεις για την αποκατάστασή του με την ευκαιρία της ανάδειξης του σπουδαίου δημιουργού σε προσωπικότητα του εικοστού αιώνα για την Ξάνθη.
Το επιβλητικό και υπέρκομψο αυτό σπίτι -με τα νεοκλασικά και μπαρόκ στοιχεία- είχε χτιστεί σε προνομιακή θέση, πάνω σε ύψωμα, από τον πλούσιο Εβραίο μεγαλέμπορο Ισαάκ Δανιέλ, για να έχει θέα σε όλη την τότε πόλη. Η οικογένεια Χατζιδάκι διέμενε στον δεύτερο όροφο του διατηρητέου κτιρίου «Grand Maison». Ο πατέρας του, Γεώργιος Χατζιδάκις, ήταν δικηγόρος. Πρόσφερε τις νομικές υπηρεσίες του στις ιδιαίτερα ακμάζουσες καπνεμπορικές επιχειρήσεις της εποχής. Σε αυτό ο μικρός Μάνος μυήθηκε στον κόσμο της μουσικής, χάρη στο μεγάλο πιάνο που υπήρχε στο σπίτι και στα μαθήματα από τη δασκάλα μουσικής, Άννα Αλτουνιάν.
Παλιές φωτογραφίες
Στον δεύτερο όροφο μπορεί κανείς να χαζέψει παλιές φωτογραφίες του Μάνου Χατζιδάκι και της οικογενείας του, της Αρμένισσας δασκάλας του, όπως επίσης παρτιτούρες των έργων του, ιδιόχειρες μουσικές σημειώσεις και προσωπικά αντικείμενα. Σήμερα παραμένει χώρος υψηλής αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής αξίας, διαθέσιμος για να φιλοξενεί ποικίλες εκθέσεις και εκδηλώσεις. Και είναι βέβαιο ότι το κουκλίστικο μνημείο στο ιστορικό κέντρο της Ξάνθης θα υπενθυμίζει παντοτινά την παρουσία στην πόλη του τεράστιου Έλληνα συνθέτη.