Όλη η Αθήνα μετατρέπεται σε ένα μεγάλο μουσείο, με ξεναγήσεις και εκθέματα τα ίδια τα κτίρια και την αρχιτεκτονική τους, στο πλαίσιο του Open House Athens που επιστρέφει το Σαββατοκύριακο 5 και 6 Απριλίου. Πρόκειται για δωρεάν επισκέψεις σε 70 εμβληματικά κτίρια, δημόσια και ιδιωτικά, τα οποία αναδεικνύουν την αρχιτεκτονική ιστορία της πόλης. Φέτος, σειρά έχουν τα νεοκλασικά της Κυψέλης, αρχοντικά της Κηφισιάς, καθώς και εμβληματικά κτίρια του κέντρου της Αθήνας που αναδεικνύονται μέσα από τεχνητούς φωτισμούς: για παράδειγμα η Στοά Ιπποκράτους, το Εθνικό Θέατρο και το νεοκλασικό του ξενοδοχείου «Fresh».
Ανάμεσα στα κτίρια που ξεχωρίζουν είναι: Το Παλαιό (Μικρό) Χρηματιστήριο (στην Πεσμαζόγλου 1, είσοδος από τη Στοά) το οποίο από τον Νοέμβριο του 1891 είχε βρει στέγη στις εγκαταστάσεις που ενοικίαζε από τον ιδιοκτήτη Κωσταντίνο Βούλτσο. Αυτό το κτίριο-διαμάντι φιλοξένησε το Χρηματιστήριο Αθηνών μέχρι τον Νοέμβριο του 1934, όταν μεταφέρθηκε στο σημερινό κτίριο επί της οδού Σοφοκλέους, ιδιοκτησίας της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Η αποκατάστασή του έγινε το 1997 από τον αρχιτέκτονα Γιάννη Κίζη και ξεχωρίζει για τον επιβλητικό αρχιτεκτονικό του διάκοσμο -στο εξωτερικό και κυρίως στο εσωτερικό- ο οποίος ακολουθεί τις αρχές του εκλεκτισμού.
Το Αρχείο Καβάφη (στη Φρυνίχου 16, στην Πλάκα) είναι ένα υπέρκομψο διατηρητέο κτίριο του 1910 με στοιχεία εκλεκτικισμού, που επεκτάθηκε το 1989. Σήμερα στεγάζει εκεί το περίφημο αρχείο του αλεξανδρινού ποιητή, έναν χώρο με γραπτά και βιβλία του, προσωπικά του αντικείμενα και έπιπλα, πλαισιωμένα από έργα τέχνης, που δημιουργήθηκε από το Ίδρυμα Ωνάση και εγκαινιάστηκε τον Νοέμβριο του 2023. Την αρχιτεκτονική μελέτη επιμελήθηκε το Flux-office της Εύας Μανιδάκη και του Θανάση Δεμίρη.
Σε ένα νεοκλασικό κτίριο στη γειτονιά της Ακρόπολης, το οποίο κοσμούν έργα τέχνης των σημαντικότερων καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς και αντικείμενα από το γραφείο του Αριστοτέλη Ωνάση στο Μόντε Κάρλο και τη θαλαμηγό «Χριστίνα», βρίσκεται η Ωνάσειος Βιβλιοθήκη (Αμαλίας 56) που περιλαμβάνει την Ελληνική Βιβλιοθήκη (πρώην συλλογή Κωνσταντίνου Στάικου) και την Περιηγητική Συλλογή. Το κτίριο της Ωνασείου Βιβλιοθήκης -το οποίο το σχεδίασε το 1910 ο αρχιτέκτονας Αναστάσιος Μεταξάς, μελετητής της αναμαρμάρωσης του Παναθηναϊκού Σταδίου- βρίσκεται σε θαυμαστή αρμονία με τα γειτονικά αρχαία μνημεία.
Όσο για την υπέρκομψη Βρετανική Σχολή Αθηνών (BSA) (στη Σουηδίας 52 στο Κολωνάκι) που ιδρύθηκε το 1886 περιλαμβάνει εγκαταστάσεις μέσα σε μια πράσινη όαση με διάφορα κτίρια, όπως ο ξενώνας Macmillan (1897), μια εκτεταμένη βιβλιοθήκη -μεταξύ άλλων, το Finlay Common Room, Penrose Memorial Library (1904), το Payne Room (1938 και επεκτάσεις το 1965-67, 1985) και το Kollakis Wing (2007)- καθώς και το εργαστήριο Marc and Ismene Fitch για τις αρχαιολογικές επιστήμες.
Και, ακόμη, ξεχωρίζει το κτίριο γραφείων της δεκαετίας του ’60, που κάποτε στέγαζε την εφημερίδα «Απογευματινή» (στην οδό Φειδίου) και παρέμεινε κενό τα τελευταία χρόνια. Τώρα, μεταμορφώνεται σε κτίριο κατοικιών από το αρχιτεκτονικό γραφείο Deda & Architects. Το πάλαι ποτέ ιστορικό κτίριο συνδυάζει τη σύγχρονη αισθητική με τη λειτουργικότητα, προσφέροντας έναν αρμονικό συνδυασμό άνεσης και εκλεπτυσμένου αστικού τρόπου ζωής.
Για την ιστορία, το Open House είναι ένας από τους σημαντικότερους και πλέον δημοφιλείς διεθνείς θεσμούς για την ανάδειξη και προώθηση της αρχιτεκτονικής. Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα διαδόθηκε σε πολλές πόλεις παγκοσμίως. Η δράση Open House προσκαλεί το ευρύ κοινό να εξερευνήσει και να κατανοήσει την αξία της αρχιτεκτονικής, με επισκέψεις σε κτίρια που δεν είναι πάντα προσβάσιμα…
Εφημερίδα Απογευματινή