Το -μέγα- λάθος μαθητή σε άσκηση Γεωμετρίας που χρονολογείται πριν από τέσσερις χιλιετίες (!) αλλάζει την ιστορία των μαθηματικών. Σύμφωνα τουλάχιστον με νέες εκτιμήσεις. Βαβυλώνιος χρησιμοποίησε στρογγυλή πήλινη πινακίδα ως σημειωματάριο προκειμένου να υπολογίσει το εμβαδόν ενός τριγώνου. Αλλά η εκτίμησή του ήταν λανθασμένη: υπολόγισε 3,1468, αντί 3,5156. Παρά το σφάλμα του όμως, απ’ όσα υποστηρίζει διακεκριμένη αρχαιολογική ομάδα, φαίνεται πως οι Βαβυλώνιοι γνώριζαν το Πυθαγόρειο θεώρημα μία χιλιετία νωρίτερα από τη διατύπωση του Πυθαγόρα!
Ας τα πάρουμε από την αρχή. Το Μουσείο Άσμολιν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης διαθέτει περίπου δύο δωδεκάδες πινακίδες με σφηνοειδή γραφή από την αρχαία Βαβυλώνα, τις οποίες οι μαθητές χρησιμοποιούσαν αντί για χαρτί, προκειμένου να λύνουν τα μαθηματικά τους προβλήματα. Στη διάρκεια ενδελεχούς εξέτασης φάνηκε ότι κάποιος μαθητής έκανε λάθος στη στρογγυλή πήλινη πινακίδα του, που διαβάζεται 4.000 χρόνια αργότερα, καθώς τα μαθηματικά -σαφώς- παραμένουν η μόνη παγκόσμια γλώσσα.
Στα επιμέρους, η Άλγεβρα και η Γεωμετρία πιθανότατα εφευρέθηκαν γύρω στο 3000 π.Χ. στη Σουμερία – ο αναπτυσσόμενος πολιτισμός χρειαζόταν τρόπους για τον υπολογισμό των φόρων, την καταμέτρηση των εμπορικών συναλλαγών. Και για την καθιέρωση ημερολογίων. Τα βαβυλωνιακά μαθηματικά είχαν σύστημα αριθμών με βάση το 60, που χρησιμοποιούμε και σήμερα για την ώρα – 60 δευτερόλεπτα στο λεπτό, 60 λεπτά στην ώρα. Φαίνεται λοιπόν, σύμφωνα με τα τωρινά δεδομένα, ότι ως λαός είχαν εντρυφήσει στο Πυθαγόρειο θεώρημα μία ολόκληρη χιλιετία προτού ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Πυθαγόρας γίνει διάσημος για τη διαπίστωσή του: ότι το άθροισμα των τετραγώνων των δύο πλευρών ενός ορθογωνίου τριγώνου ισούται με το τετράγωνο της υποτείνουσας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ομάδας Άσμολιν -και το «Live Science»- οι συγκεχυμένοι υπολογισμοί του μαθητή σε αυτήν την, ιδιαίτερης σημασίας, πινακίδα αλλάζουν τον τρόπο που γνωρίζαμε για το πώς οι αρχαίοι συγκέντρωναν και μεταβίβαζαν τη γνώση (από την απομνημόνευση στις γραπτές πληροφορίες). Αυτή η μετάβαση -ξεκίνησε γύρω στο 3500 π.Χ. στον αρχαιολογικό χώρο του Κις, των τότε Σουμερίων, στο σημερινό Ιράκ- ενίοτε συγκρίνεται με τη μετάβαση από το χαρτί στην ψηφιακή καταγραφή τον 20ό αιώνα.
