Η επιστροφή ενός… Ρωμαίου στη Θεσσαλονίκη

Ο επαναπατρισμός μαρμάρινης κεφαλής του 2ου μ.Χ. αιώνα στη Θεσσαλονίκη αυτοβούλως από το Πανεπιστήμιο του Μίνστερ της Γερμανίας - Τι δηλώνει η Λίνα Μενδώνη για την πρωτοβουλία των Γερμανών
17:16 - 22 Νοέμβριος 2024

Σε μία κίνηση υψηλού συμβολισμού, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, υποδέχθηκε μαρμάρινη ανδρική κεφαλή ρωμαϊκών χρόνων που επιστράφηκε μόνιμα από το Αρχαιολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου του Μίνστερ της Γερμανίας. Η εικονιστική κεφαλή, το πορτρέτο γενειοφόρου με τη χαρακτηριστική κόμμωση των χρόνων του αυτοκράτορα Τραϊανού (98-117 μ.Χ.), χρονολογείται γύρω στα 150 μ.Χ. και αποτελεί τμήμα ταφικού ανάγλυφου που προέρχεται από νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης ή από την ευρύτερη περιοχή της.

Στη διάρκεια της τελετής παράδοσης-παραλαβής, η κυρία Μενδώνη ανέφερε ότι «ο επαναπατρισμός αρχαιοτήτων που ανήκουν στην Ελλάδα αλλά βρίσκονται σήμερα στο εξωτερικό αποτελεί ζήτημα εθνικής σημασίας και υψηλής πολιτικής προτεραιότητας. Η διεθνής συνεργασία και οι συνέργειες, μέσω διμερών και πολυμερών συμφωνιών, για τον σκοπό αυτόν, υποστηρίζονται και επιδιώκονται πάντα. Κάθε περίπτωση επαναπατρισμού είναι μοναδική».

Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, με τον επιμελητή του Αρχαιολογικού Μουσείου του Πανεπιστημίου του Μίνστερ, Torben Schreiber

«Η σημερινή επιστροφή», συνέχισε, «φέρει ιδιαίτερη σημειολογική διάσταση, καθώς δεν αποτελεί την επιτυχημένη κατάληξη μιας διαδικασίας διεκδίκησης: Στην προκειμένη περίπτωση το Μουσείο του Πανεπιστημίου του Μίνστερ αυτοβούλως αποφάσισε να επιστρέψει την κεφαλή στην Ελλάδα. Οι Γερμανοί συνάδελφοί μας αρχαιολόγοι έλαβαν την πρωτοβουλία να διερευνήσουν σε βάθος την ακριβή προέλευσή της. Μέσω σύγχρονων φυσικοχημικών αναλύσεων διαπίστωσαν ότι το μάρμαρο πάνω στο οποίο λαξεύτηκε το γλυπτό προέρχεται από τα λατομεία της Θάσου, γεγονός που ενίσχυσε την πεποίθησή τους σχετικά με την ελληνική του καταγωγή».

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα κράτη, για λόγους και νομιμότητας και ηθικής, υποστηρίζουν ότι τα έργα τέχνης ή τα μέλη μνημείου τα οποία έχουν απομακρυνθεί παράνομα από τις χώρες προέλευσής τους πρέπει να επιστρέψουν σε αυτές. Κάπως έτσι, το γενικότερο διεθνές κλίμα διαμορφώνεται περαιτέρω θετικά για την επιστροφή -από το Βρετανικό Μουσείο- των Γλυπτών του Παρθενώνα. Ίσως η συγκυρία είναι ευνοϊκότερη από ποτέ…