Η Ελλάδα δείχνει τον δρόμο στη Βρετανία -και όχι μόνο- με μια ιστορικής σημασίας πρωτοβουλία: 161 ελληνικές αρχαιότητες, δείγματα του κυκλαδικού πολιτισμού, εκτίθενται από την Τετάρτη ως δάνειο στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης – κερδίζοντας τον θαυμασμό όσων παρευρέθησαν στα εγκαίνια της έκθεσης του συνόλου της συλλογής Στερν. Πρώτη φορά μία έκθεση τεχνουργημάτων άλλης χώρας παρουσιάζεται από κοινού με τη μόνιμη συλλογή του Μητροπολιτικού Μουσείου, κάτι που μόνο ως άξιο θαυμασμού μπορεί να εκληφθεί!
Πρόκειται για το σύνολο των έργων που είχαν παρανόμως εξαχθεί και πλέον έχουν επιστραφεί στη χώρα μας, με μία παραδειγματική συμφωνία που καθιστά το ελληνικό κράτος αποκλειστικό ιδιοκτήτη τους. Η πρώτη έκθεση σε διεθνές επίπεδο 15 εμβληματικών ειδωλίων της Συλλογής έγινε, όπως προέβλεπε η συμφωνία, στο Κυκλαδικό Μουσείο στην Αθήνα, τον Νοέμβριο 2022.
Τα Γλυπτά
Τα εγκαίνια της τωρινής έκθεσης τελέστηκαν παρουσία της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, της πρέσβη της Ελλάδας στην Ουάσινγκτον, Κατερίνας Νασίκα, εκπροσώπων της Ομογένειας, καθώς και διακεκριμένων προσωπικοτήτων της Νέας Υόρκης. Χαιρετισμό απηύθυνε μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος ο πρωθυπουργός της χώρας μας, Κυριάκος Μητσοτάκης – απουσίασε λόγω της γρίπης που τον ταλαιπωρεί. Ωστόσο, στο μήνυμά του έκανε ξεκάθαρο ότι «θα επιμείνουμε στην επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα» προσθέτοντας: «Εδώ και δύο χρόνια, έχουμε εποικοδομητικές συζητήσεις με τον πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου για μια πιθανή νέα συνεργασία που θα φέρει τα δύο μέρη των Γλυπτών μαζί, ως ένα, στην Αθήνα».
Σε κάθε περίπτωση, η έκθεση του συνόλου των 161 αρχαιοτήτων δημιουργεί ένα εξαιρετικό προηγούμενο για όλους. Για την Ελλάδα, που δείχνει καλή προαίρεση και πνεύμα αγαστής συνεργασίας με τη χώρα η οποία επέστρεψε τις παράνομα αποκτηθείσες αρχαιότητες. Αλλά και για τη χώρα που τις επέστρεψε, η οποία είναι και αυτή -εντέλει- ωφελημένη.
Κάπως έτσι, η πολιτιστική διπλωματία δημιούργησε εδώ τις προϋποθέσεις ενός win win, δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι: είναι όλοι κερδισμένοι. Και, φυσικά, αυτό δημιουργεί ένα υπέροχο, λειτουργικό προηγούμενο για μιμητές. Άλλωστε, όπως υπογράμμισε η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στα εγκαίνια «το ελληνικό αίτημα (για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα) υποστηρίζεται από αδιαμφισβήτητα ιστορικά, επιστημονικά, νομικά και ηθικά επιχειρήματα. Επιπροσθέτως, υπάρχει ευρύτερη και οικουμενική διάσταση. Σε αντίθεση με άλλα κλεμμένα έργα τέχνης, τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι οργανικά κι αναπόσπαστα μέρη μιας συμπαγούς καλλιτεχνικής δημιουργίας».
Και, βέβαια, στην περίπτωση της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενώνα, το αποκαταστημένο πια και όχι διαμελισμένο μνημείο θα είναι θαυμαστή εξέλιξη για όλη την ανθρωπότητα, αλλά και θα ανοίξει διάπλατα την οδό εκατέρωθεν ανταλλαγών -μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας- για σημαντικές εκθέσεις, όπως αυτή του Μητροπολιτικού Μουσείου της Νέας Υόρκης.
