Όταν ένα μνημείο εντάσσεται στη λίστα με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αυτομάτως η προστιθέμενη -πολιτιστική και οποιασδήποτε άλλης «απόχρωσης»- αξία του απογειώνεται. Εν προκειμένω, αναφερόμαστε σε ελλαδικά μνημεία που η επίσημη αναγνώρισή τους από την UNESCO τα καθιστά πόλο έλξης για επισκέπτες από κάθε γωνιά του πλανήτη. Ο πολύτιμος χαρακτηρισμός Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς απονέμεται -έπειτα από απαιτητικές και προφανώς χρονοβόρες διαδικασίες- με στόχο την προστασία από κάθε είδους φθορά/καταστροφή, προκειμένου αυτά να κληροδοτηθούν στις γενιές του μέλλοντος.
Η Ελλάδα επικύρωσε τη σύμβαση στις 17/7/1981. Έκτοτε, πολλά έχουν ενταχθεί στη «χρυσή λίστα» της UNESCO, 18 συγκεκριμένα είναι πιστοποιημένα αυτή τη στιγμή στη χώρα μας. Το πρώτο ήταν ο Ναός του Επικούριου Απόλλωνα στις Βάσσες, το 1986. Ο φημισμένος ναός, με το παλαιότερο κορινθιακό κιονόκρανο που έχει βρεθεί ποτέ, χτίσθηκε στα μέσα του 5ου αιώνα στα βουνά μεταξύ Ηλείας, Αρκαδίας και Μεσσηνίας. Ένα χρόνο αργότερα, το ’87, προστέθηκαν στον κατάλογο οι αρχαιολογικοί χώροι της Ακρόπολης και των Δελφών.
Η Ακρόπολη
Μόνο η Ακρόπολη περιλαμβάνει τέσσερα από τα σπουδαιότερα αριστουργήματα της κλασικής ελληνικής περιόδου, τον Παρθενώνα, τα Προπύλαια, το Ερέχθειο και τον Ναό της Αθηνάς Νίκης. Όσο για τους Δελφούς; Το πανελλήνιο Ιερό, όπου δινόταν ο χρησμός του Απόλλωνα, ήταν -τον 6ο π.Χ. αιώνα- το θρησκευτικό κέντρο όλου του αρχαίου κόσμου.
Επιπλέον, πέντε χώροι προστέθηκαν από την UNESCO στον περιζήτητο κατάλογο το 1988 (Ιερό του Ασκληπιού στην Επίδαυρο, Άγιον Όρος, Μετέωρα, Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά Μνημεία Θεσσαλονίκης, Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου), δύο το 1989 (αρχαιολογικός χώρος Μυστρά και αρχαιολογικός χώρος Ολυμπίας) και το 1990 (αρχαιολογικός χώρος της Δήλου και Μονές Δαφνίου, Οσίου Λουκά και Νέα Μονή Χίου). Ακόμα ένας το ’92 (Πυθαγόρειο-Ηραίο Σάμου), το 1996 ο αρχαιολογικός χώρος Αιγών και το ’99 οι αρχαιολογικοί χώροι Μυκηνών και Τύρινθας, αλλά και το Ιστορικό Κέντρο Πάτμου, η Μονή του Αγίου Ιωάννη Θεολόγου, το Σπήλαιο της Αποκάλυψης. Επίσης, το 2007 η παλαιά πόλη της Κέρκυρας. Το 2016, τον κατάλογο συμπλήρωσε ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων και το 2023 το Ζαγόρι – η τελευταία μέχρι τώρα προσθήκη στη «χρυσή λίστα» της UNESCO.
Οι υποψηφιότητες
Όμως, ήδη από το 2014 έχουν προταθεί ακόμα 14 χώροι-μνημεία. Ποιοι είναι, συνολικά, αποκαλύπτει σήμερα η «Α»: οι υστερομεσαιωνικές οχυρώσεις στην Ελλάδα, ο Εθνικός Δρυμός Δαδιάς-Λευκίμμης-Σουφλίου, το Αρχαίο Λαύριο, το θρυλικό Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου, ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Μεσσήνης, τα μινωικά ανακτορικά κέντρα (Κνωσός, Φαιστός, Μάλια, Ζάκρος, Ζώμινθος, Κυδωνία), ο αρχαιολογικός χώρος της Νικόπολης, η ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου, η περιοχή των λιμνών των Πρεσπών, το φαράγγι του Εθνικού Πάρκου της Σαμαριάς, το εμβληματικό Φρούριο της Σπιναλόγκας, οι αρχαίοι πύργοι του Αιγαίου, τα αρχαία ελληνικά θέατρα και το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου. Σημειώνουμε ότι ο ανανεωμένος κατάλογος περιλαμβάνει 1.073 μνημεία και τοποθεσίες σε όλον τον κόσμο.
Οπότε είναι επιτακτική ανάγκη η Ελλάδα να διευρύνει την παρουσία της στη λίστα και για έναν επιπλέον λόγο: αποτελεί αξιόπιστη και παγκοσμίως αναγνωρισμένη ταξιδιωτική πρόταση.
