Η γραμμή που διαχωρίζει το πρωτότυπο έργο τέχνης από μια απομίμηση είναι πολύ πιο λεπτή από όσο -εκ πρώτης όψεως- φαντάζεται κανείς. Και, βέβαια, πλαστογραφία θεωρείται η δημιουργία έργων που αποδίδονται ψευδώς σε άλλους -συνήθως πιο διάσημους καλλιτέχνες- με σκοπό την εξαπάτηση. Όμως προσοχή! Κάθε μίμηση ή αντιγραφή δεν αποτελεί πλαστογραφία όταν δεν σχετίζεται με απάτη. Αυτό το παράξενο φαινόμενο των κάθε λογής πλαστογραφιών στην τέχνη (και όχι μόνο) διερευνά μία διπλή έκθεση. Πρόκειται στην ουσία για δύο παράλληλες εκθέσεις, τη «Fake (f)or Real» («Πλαστό για Γνήσιο»), σε συνεργασία με το Μουσείο Ευρωπαϊκής Ιστορίας των Βρυξελλών, και την «Κρυφή γοητεία της πλαστογραφίας», που παρουσιάζονται από τις 2 Φεβρουαρίου στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Θεσσαλονίκης.
Μέσα από αυτές αναδεικνύονται ιστορίες παραποιήσεων και πλαστογραφήσεων κατά τη διάρκεια διαφόρων εποχών. Η πρώτη έκθεση διαρθρώνεται σε έξι μεγάλες θεματικές ενότητες, με περισσότερα από 80 εκθέματα από τη συλλογή του Μουσείου Ευρωπαϊκής Ιστορίας: από την υποτιθέμενη δωρεά του Μεγάλου Κωνσταντίνου που αφορούσε βιογραφίες μεσαιωνικών αγίων και την απίθανη υπόθεση Βαν Μέχερεν για την πλαστογράφηση πρώιμων έργων του Βερμέερ μέχρι πλαστά καταναλωτικά προϊόντα – όπως τσάντες Louis Vuitton.
Η δεύτερη έκθεση έστρεψε τους ίδιους τους μελετητές του Τελλογλείου στη συλλογή του ιδρύματος, δηλαδή σε έργα ευρωπαϊκής τέχνης – κυρίως παλιά αποκτήματα του Νέστορα Τέλλογλου. Τελικά ταυτοποιήθηκαν πλαστά έργα – κερδήθηκαν όμως και δύο σπουδαία πρωτότυπα, ένας Ρενουάρ και ένας Μονέ, με ξεχωριστά γοητευτικές ιστορίες. Σε αυτά προστέθηκαν μια ομάδα πλαστογραφιών -πολλές ενδιαφέρουσες περιπτώσεις από την αρχαιότητα- που προέρχεται από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης και το Μουσείο Εκμαγείων του ΑΠΘ, αντίγραφα ευρωπαϊκής και νεοελληνικής τέχνης από το Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, καθώς και πλαστά έργα που βρίσκονται στην κατοχή συλλεκτών στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Όπως και να έχει, οι πλαστογράφοι είναι άτομα με ιδιαιτερότητες, τα οποία συνήθως ξεκινούν από την απόρριψη που βιώνουν για το δικό τους έργο, επιδιώκοντας την αναγνώριση μέσα από άλλους καλλιτέχνες και νιώθοντας ικανοποίηση καθώς ξεγελούν το σύστημα καθιερωμένων αξιών στον χώρο της τέχνης. Όσο για τις ιστορίες των πλαστογραφιών τους είναι γεμάτες παραδοξότητες και μυστικά που δεν έπαψαν ποτέ να γοητεύουν. Κάτι που γίνεται εμφανές μέσα από αυτές τις δύο εκθέσεις…
