Η νεαρή «Τζοκόντα»

Η «Μόνα Λίζα του Άιλγουορθ» είναι ή όχι έργο του Ντα Βίντσι; Τι λένε οι ειδικοί;
15:10 - 6 Δεκεμβρίου 2023

Είναι η κατεξοχήν αρχετυπική μορφή του αναγεννησιακού καλλιτέχνη, ένας homo universalis, μία μεγαλοφυής προσωπικότητα που κατάφερε να διαπρέψει σε ετερόκλητα γνωστικά πεδία.

Από την άλλη, ο ζωγράφος, γλύπτης, αρχιτέκτονας, μηχανικός, γεωμέτρης, μουσικός και επιστήμονας Λεονάρντο ντα Βίντσι (1453-1519) από την πολυσημία του έργου του ήταν πάντοτε αγαπημένο πρόσωπο για τους υποστηρικτές των διαφόρων θεωριών συνωμοσίας, που πιθανολογούν ατελείωτα για τα κρυμμένα σύμβολα, τους υπαινιγμούς και τους γρίφους στα έργα του.

Εδώ και αιώνες, από τα μεγαλύτερα μυστήρια της τέχνης είναι η ταυτότητα της «Μόνα Λίζα». Και εδώ κάπου έρχεται να προστεθεί η «Μόνα Λίζα του Άιλγουορθ», που προσεχώς θα εκτεθεί στο Τορίνο και ανήκει σε ιδιώτες: θεωρείται η νεανική εκδοχή της Μόνα Λίζα του Λούβρου. Άλλοι προβάλλουν ενστάσεις, το μυστήριο όμως παραμένει.

Τελικά, τη ζωγράφισε και εκείνη ο Λεονάρντο ντα Βίντσι; Το Ίδρυμα «Μόνα Λίζα» στη Ζυρίχη υπερασπίζεται τον πίνακα, τονίζοντας ότι πρόκειται για την αυθεντική «Μόνα Λίζα». Άρα, τη λάθος «Μόνα Λίζα» λάτρευαν έως τώρα οι φιλότεχνοι; Εικάζει, δε, ότι είναι η πρώτη εκδοχή του πίνακα, που απεικονίζει μια νεότερη Μόνα Λίζα από εκείνη με την οποία ο Λεονάρντο ντα Βίντσι δούλεψε όλη του τη ζωή κι εκτίθεται στο Λούβρο. Είναι λοιπόν όντως η συγκεκριμένη μία δεύτερη γνήσια εκδοχή της;

Η «Μόνα Λίζα του Άιλγουορθ»
Η «Μόνα Λίζα του Άιλγουορθ»

Έγκριτοι κριτικοί, όπως ο Τζόναθαν Τζόουνς του «Guardian», απορρίπτουν τη θεωρία. «Το μειδίαμά της φαίνεται κενό και ψεύτικο σε αντίθεση με το “μελετημένο” χαμόγελο της αληθινής. Και το σχήμα του προσώπου της φαίνεται λάθος – δεν έχει τις κλασικές αναλογίες». Για να καταλήξει: «Έχει χρονολογηθεί με άνθρακα; Μοιάζει να είναι μοντέρνο, σύγχρονο πρόσωπο, αν και το πιο πιθανό είναι να πρόκειται για αντίγραφο που φτιάχτηκε μεταξύ 1500-1700 – όμως, κακό. Ή εσκεμμένα ψεύτικο»…