Είναι ο μοναδικός φωτορεπόρτερ που βρέθηκε μισό αιώνα πριν, τη νύχτα της 17ης Νοεμβρίου, στο Πολυτεχνείο και απαθανάτισε την εισβολή του τανκ. Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας επί μακρόν υπήρξε ανταποκριτής του Associated Press. Έχει καλύψει πολέμους ανά την υφήλιο, έχει όμως απαθανατίσει μεταξύ άλλων και τον Νέλσον Μαντέλα.
Το «κλικ» με το οποίο αποτύπωσε τη στιγμή της εισόδου του τανκ στο Πολυτεχνείο είναι πια κομμάτι της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας. Πρόκειται για το συγκλονιστικό και το πιο γνωστό στιγμιότυπο από τα γεγονότα εκείνα, αλλά και ένα από όσα παρουσιάζονται τώρα στη φωτογραφική έκθεση «50 χρόνια Πολυτεχνείο», που παρουσιάζει ο Δήμος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης στην αίθουσα «Ιωνία».
Πυρ κατά βούληση
Ο 86χρονος σήμερα Αριστοτέλης Σαρρηκώστας λέει στην «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» για εκείνη την εμπειρία: «Την πρώτη μέρα του Πολυτεχνείου οι φοιτητές είχαν αποφασίσει να απέχουν από τα μαθήματα με αίτημα να καταργηθεί ο νόμος που έδινε δικαίωμα στον υπουργό Εθνικής Άμυνας να επιστρατεύει φοιτητές. Αποτέλεσμα; “Ηλεκτρίστηκε” η ατμόσφαιρα και συγκεντρώθηκαν περισσότεροι στο Πολυτεχνείο. Μαζί με αυτό το αίτημα άρχισαν να εκδηλώνονται συνθήματα κατά της Χούντας και ζητούσαν ελευθερία και δημοκρατία στην Ελλάδα. Τη δεύτερη μέρα, η κατάσταση αγρίεψε – με ακροβολιστές στις πολυκατοικίες γύρω από το Πολυτεχνείο που έριχναν πυρ κατά βούληση. Με τον ραδιοφωνικό σταθμό τους οι φοιτητές μέσα από το Πολυτεχνείο ζητούσαν βοήθεια, φάρμακα και τρόφιμα για τους τραυματίες γύρω από τον χώρο.
Η εισβολή του τανκ όπως την απαθανάτισε ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας
Την τρίτη μέρα είχαν μαζευτεί χιλιάδες φοιτητές από τη Νομική και κατά χιλιάδες μπήκαν στο Πολυτεχνείο – μαζί με αυτούς κι εργάτες και υπάλληλοι. Η Αστυνομία προσπαθούσε να τους διαλύσει με δακρυγόνα και πυροβολισμούς. Είχαν φτιάξει απροσπέλαστο. Εγώ από το Associated Press και άλλοι συνάδελφοι, από εφημερίδες, φωτογραφίζαμε τα γεγονότα και στις 18.00 πηγαίναμε στα γραφεία μας να εμφανίσουμε τις φωτογραφίες. Πήγα λοιπόν στο γραφείο μου στην Ακαδημίας και γύρω στις εννιά που βγήκα έξω, ακούω κάτι να έρχεται από τη Βουλή: ήταν ερπύστριες από φάλαγγα με 10-12 τανκς που κατέβαινε προς τα κάτω. Ειδοποίησα τον διευθυντή μου και τρέξαμε προς το Πολυτεχνείο.
Η φωτογραφία του με τους φοιτητές σκαρφαλωμένους στην πόρτα της πύλης του Πολυτεχνείου
Επειδή το αυτοκίνητό του είχε ξένες πινακίδες, μας άφησαν και περάσαμε – ίσως νόμισαν ότι ήμασταν πράκτορες της CIA και όχι δημοσιογράφοι! Στο μεταξύ, ένα από τα τανκ, που στεκόταν μπροστά στην κεντρική πύλη του Πολυτεχνείου, έκανε όπισθεν για να πάρει φόρα και έπειτα εισέβαλε. Τα παιδιά στα κολονάκια έπεσαν πάνω στο πεζοδρόμιο, το τανκ εισχώρησε μέσα κατά 10-12 μέτρα, ισοπεδώνοντας τη Mercedes που βρισκόταν εκεί. Συγχρόνως, ακούγοντας εκατοντάδες πυροβολισμούς, για να έχω καλύτερη οπτική γωνία πήγα στο κέντρο της Πατησίων. Με είδαν αστυνομικοί και με κυνήγησαν με δοκάρια. Τελικά, διέφυγα κι έφτασα στο γραφείο».
Η επίσημη εκδοχή
«Την επόμενη μέρα, η επίσημη εκδοχή ήταν ότι δεν είχε συμβεί τίποτα. Εκτός από μένα που τράβηξα τις φωτογραφίες, υπήρξε και ένας Ολλανδός δημοσιογράφος στο ξενοδοχείο “Ακροπόλ”, o Άλμπερτ Κουράντ, που τράβηξε φιλμ-ντοκουμέντο. Εάν δεν υπήρχε το υλικό μας, οι δικές μας μαρτυρίες, δεν θα υπήρχε Πολυτεχνείο. Όταν βγήκαν οι εφημερίδες με τις φωτογραφίες μου, ο τότε υπουργός της Χούντας είπε: “Έπρεπε να επέμβουμε για να τελειώνει αυτή η ιστορία με τα παλιόπαιδα”. Αυτές οι φωτογραφίες στοιχειοθέτησαν, πιστοποίησαν, απέδειξαν την εισβολή».