Ποιος έχει δικαίωμα να εισβάλει σε ένα μουσείο και με ένα σπρέι, μια σούπα (!), ένα σφυρί να καταστρέφει έργα ανεκτίμητης αξίας; Και όμως συνέβη. Ξανά. Ακτιβιστές για το κλίμα ξέσπασαν «συμβολικά» σε πίνακα του Ντιέγκο Βελάσκεθ στο Λονδίνο. Και μισοκατέστρεψαν το αριστούργημά του.
Μέλη της ομάδας «Just Stop Oil» μπήκαν στην Εθνική Πινακοθήκη, χτύπησαν 10 φορές με σφυρί το προστατευτικό γυαλί στο έργο «Η Αφροδίτη μπροστά στον καθρέφτη» και φωτογραφήθηκαν. Για να υπάρχει και το ντοκουμέντο. Φυσικά, συνελήφθησαν. «Τραυματίστηκε λίγο η επιφάνεια», είπε η εκπρόσωπος του μουσείου. Χωρίς να ενημερώσει τους φιλότεχνους πότε -και αν- θα είναι σε θέση να εκτεθεί ξανά η «Αφροδίτη».
«Η Αφροδίτη μπροστά στον καθρέφτη» του Ντιέγκο Βελάσκεθ και αριστερά το έργο «Kneeling Nun» του Μάρτιν Βαν Μέιτενς
Η βία στα μουσεία δεν αποτελεί καινούργιο φαινόμενο. Η Μέρι Ρίτσαρντσον μπήκε στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου με κρυμμένο τσεκούρι τον Μάρτιο του μακρινού 1914. Κατευθύνθηκε προς την «Αφροδίτη του Ρόκεμπι» -από τους διασημότερους πίνακες του Βελάσκεθ- και τον έκοψε επανειλημμένα. Έναν αιώνα αργότερα το γυμνό του Βελάσκεθ αποτελεί ξανά στόχο. Και στο περιώνυμο μαδριλένικο μουσείο Prado τον περασμένο Δεκέμβριο ακτιβιστές για το κλίμα (από την οργάνωση Futuro Vegetal) κόλλησαν τα χέρια τους σε πίνακες του Φρανσίσκο ντε Γκόγια. Έγραψαν και με μαρκαδόρο στον τοίχο.
Ενάμιση χρόνο τώρα ακτιβιστές επιχειρούν βανδαλισμούς σε βρετανικά μουσεία. Κόλλησαν τα χέρια τους στο έργο «Το κάρο του σανού» του Τζον Κόνσταμπλ. Πέταξαν τοματόσουπα στα «Ηλιοτρόπια» του Βίνσεντ Βαν Γκογκ. Η βία στα μουσεία «ματώνει» τους πίνακες. «Καταδικάζουμε τη χρήση του μουσείου σαν τόπο για κάθε είδους πολιτική διαμαρτυρία», λένε οι εκπρόσωποι των μουσείων. «Just stop oil», οι ακτιβιστές. Το «stop» είναι η λέξη-κλειδί. Μήπως να επέλθει… face control και εκεί προς αποτροπή των βανδαλισμών; Και πάλι όμως, πώς μπορείς να είσαι σίγουρος για τις προθέσεις εκάστου;
Tip: Αμφιβάλλουμε ότι θα συμβεί το ίδιο με τα… οπίσθια της καλόγριας που παρουσιάζονται στην έκθεση «Οn The Reverse» – πάλι στο Prado. Το έργο «Kneeling Nun» δεν το υπογράφει ούτε ο Βελάσκεθ ούτε ο Γκόγια αλλά ο Μάρτιν Βαν Μέιτενς.