Όλοι στην Κεντροαριστερά συμφωνούν στο «διά ταύτα», δηλαδή πως πρέπει να φύγει η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Εκεί που δεν είναι καθόλου εύκολο να συνεννοηθούν είναι με ποιον τρόπο θα φύγει, όπως επίσης και στο τι θα έρθει ακολούθως, ήτοι τι κυβέρνηση θα συγκροτηθεί. Διότι είναι ξεκάθαρο διά στόματος Ανδρουλάκη πως το ΠΑΣΟΚ δεν επιθυμεί να μπει σε κεντρικές συζητήσεις για προεκλογικές συνεργασίες, παρότι υπάρχουν κάποιες φωνές μέσα στο κόμμα που προκρίνουν τον διάλογο τόσο με τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και με τη Νέα Αριστερά. Η επίσημη θέση της Χαριλάου Τρικούπη είναι πως όσοι το επιθυμούν είναι ευπρόσδεκτοι στο ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να μεγαλώσει και άλλο το κόμμα και να αποτελέσει τον βασικό αντίπαλο στην κυβέρνηση
Την ίδια ώρα, τα κόμματα των Φάμελλου και Χαρίτση διαφαίνεται πως έρχονται με κάθε ευκαιρία όλο και πιο κοντά, με την Ολγα Γεροβασίλη να τάσσεται ακόμα και υπέρ της συνένωσης των δύο Κοινοβουλευτικών Ομάδων. Είναι, όμως, σαφές πως στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς υπάρχουν κεντρικά στελέχη που ανθίστανται σε μια τέτοια προοπτική. Είναι χαρακτηριστικό πως με κάθε ευκαιρία ο Παύλος Πολάκης ξιφουλκεί κατά αυτής της προοπτικής, ενώ σε πιο χαμηλούς τόνους από τον αψύ Σφακιανό, αλλά στο ίδιο μήκος πολιτικού κλίματος, κινείται και ο Νίκος Παππάς. Αντιστοίχως, έντονο προβληματισμό για οποιαδήποτε συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και πολύ περισσότερο για τη συγκρότηση ενιαίας Κοινοβουλευτικής Ομάδας εκφράζουν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο Γαβριήλ Σακελλαρίδης, ο Πάνος Σκουρλέτης κ.ά.
Το επόμενο Σαββατοκύριακο θα συνεδριάσει η Κεντρική Επιτροπή της Νέας Αριστεράς με αντικείμενο τις συμμαχίες, με την επίσημη θέση του κόμματος να είναι η ανάγκη για τη συγκρότηση λαϊκού μετώπου, με συνεννοήσεις στο φως και χωρίς παζάρια για τις βουλευτικές καρέκλες. Σε κάθε περίπτωση, από την ώρα που ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν δείχνει καμία πρόθεση να ανοίξει διάλογο με τους Φάμελλο και Χαρίτση, δυσκολεύει το αποτέλεσμα των συνεννοήσεων και την απήχηση των πρωτοβουλιών. Γιατί τόσο στην Κουμουνδούρου όσο και στην Πατησίων δεν θα ήθελαν να δείξουν ότι γίνεται συγκόλληση των κομματιών που διασπάστηκαν πριν από 1,5 χρόνο, αλλά πως δημιουργείται ένα πλατύ μέτωπο από την Αριστερά έως το προοδευτικό Κέντρο.
Η «Κυριακάτικη Απογευματινή» ανοίγει τον φάκελο της Κεντροαριστεράς παρουσιάζοντας τις απόψεις τεσσάρων κορυφαίων στελεχών του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς.
ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΟΥΚΑΛΑΣ*
Η συμμαχία της κοινωνικής πλειοψηφίας θα εκφραστεί στις εκλογές
Για να ηττηθεί η Νέα Δημοκρατία δεν αρκεί ένα ψηφοδέλτιο, χρειάζεται ένα ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων, τομών και αλλαγών προς όφελος της κοινωνίας. Αυτός ο στόχος δεν μπορεί να υπηρετηθεί με συγκολλήσεις σχημάτων και προσώπων. Αν δεν υπάρχει προγραμματική σύγκλιση και ενιαίος πολιτικός λόγος, το αποτέλεσμα θα είναι πιο φτωχό από την άθροιση των ποσοστών των κομμάτων,
Η αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών προϋποθέτει τη δημιουργία μιας ευρείας κοινωνικής συμμαχίας. Στο ΠΑΣΟΚ αγωνιζόμαστε να εκφράσουμε τη συμμαχία των πραγματικά παραγωγικών δυνάμεων του τόπου, του κόσμου της εργασίας, τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, τον αγροτικό κόσμο. Κυρίως όμως να εκφράσουμε τις αγωνίες της νέας γενιάς, που σήμερα με τις πολιτικές της κυβέρνησης νιώθει αποκλεισμένη από δυνατότητες. Είναι υπαρξιακή ανάγκη να σπάσουμε τους φραγμούς κοινωνικής κινητικότητας που έχει τοποθετήσει η κυβέρνηση. Αυτή η επιλογή μπορεί να υπηρετηθεί μόνο με ρήξεις με συμφέροντα και κατεστημένες αντιλήψεις, που κρατούν τη χώρα στην υστέρηση. Σε αυτήν την κατεύθυνση κινούνται οι πρωτοβουλίες που πήραμε για τη φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών, την επαναφορά της προστασίας της πρώτης κατοικίας στα πρότυπα του ν. 3869/2010, τη στήριξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, για να μπορέσουν επιτέλους οι εργαζόμενοι να λάβουν το μέρισμα που τους αναλογεί στο αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης. Αυτές οι πολιτικές, για να έχουν μακροπρόθεσμη θετική επίδραση στην κοινωνία, πρέπει να συνοδευθούν από ένα εμπροσθοβαρές πρόγραμμα παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Γι’ αυτό και η πρώτη οργανωτική δράση που αναλάβαμε μετά την επανεκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη ήταν η διοργάνωση των πολύ επιτυχημένων έως τώρα περιφερειακών συνδιασκέψεων, για να αφουγκραστούμε τις ανάγκες και τα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών και να συνδιαμορφώσουμε από κοινού με αυτές το νέο μοντέλο περιφερειακής ανάπτυξης που θα εφαρμόσουμε ως επόμενη κυβέρνηση της χώρας. Η αναγέννηση της ελληνικής περιφέρειας είναι το πρώτο βήμα για την ανάσχεση της δημογραφικής κρίσης, που απειλεί την προοπτική της χώρας.
Συνεπώς, έμπρακτα απευθυνόμαστε σε όσους θέλουν να συμμετέχουν και να συμμαχήσουν με το ΠΑΣΟΚ, για να γίνει πράξη η πολιτική αλλαγή. Η συμμαχία της κοινωνικής πλειοψηφίας θα εκφραστεί στις επόμενες εκλογές αυθεντικά, από το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ. Ο εκλογικός νόμος δίνει το bonus στο πρώτο κόμμα και όχι σε εκλογικούς συνασπισμούς. Γι’ αυτό και προϋπόθεση για την απαλλαγή από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι το ΠΑΣΟΚ να είναι πρώτο κόμμα στις επόμενες εθνικές εκλογές. Έχουμε απευθύνει ευρύ προσκλητήριο στο σύνολο των προοδευτικών και δημοκρατικών πολιτών, να συμμετέχουν στις διαδικασίες μας και να συνδιαμορφώσουμε την εναλλακτική πρόταση εξουσίας απέναντι στη συντήρηση και τον νεοφιλελευθερισμό, που πρεσβεύει η Νέα Δημοκρατία. Η δημοκρατική συμπαράταξη του προοδευτικού κόσμου με το ΠΑΣΟΚ είναι η απάντηση στο πάνδημο αίτημα της κοινωνίας για πολιτική αλλαγή.
* Εκπρόσωπος Τύπου ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ.
ΘΟΔΩΡΟΣ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ*
Προαπαιτούμενο, τρεις κρίσιμες παραδοχές
Η συζήτηση για τον χώρο της Κεντροαριστεράς έχει ορισμένες βασικές παραδοχές – κάτι ως προαπαιτούμενο – ώστε να βγάλουμε άκρη πέρα από τα μεγάλα λόγια.
Παραδοχή πρώτη. Οι δυνάμεις της Κεντροαριστεράς δεν αξιοποιούν τη σοβαρή πτώση της Ν.Δ. και την κοινωνική αμφισβήτηση. Η αποχή και η ψήφος διαμαρτυρίας παρουσιάζουν πιο αυξημένες καταγραφές στις δημοσκοπήσεις. Η Κεντροαριστερά κινείται στα όρια της «εκλογικής φτώχειας». Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., παρά τις δύο διασπάσεις του ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκεται σε στασιμότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει γίνει πια ένα μικρό κόμμα, ενώ η Νέα Αριστερά δεν περνά το κατώφλι εισόδου στη Βουλή. Επομένως, η όποια ωραιοποίηση της εικόνας δεν αποτελεί βάση συζήτησης.
Παραδοχή δεύτερη. Αν ενισχύονται η Πλεύση Ελευθερίας και το άθροισμα της ακροδεξιάς διαμαρτυρίας αυτό δεν σημαίνει ότι ο κόσμος τρελάθηκε, αλλά κάτι δεν κάνουν σωστά τα λεγόμενα «συστημικά» κόμματα. Η εμπειρία διακυβέρνησης, αντί να θεωρείται προσόν διαχειριστικής ικανότητας, τείνει να μετρηθεί ως μειονέκτημα. Η υπόθεση του ελληνικού σιδηρόδρομου ενοχοποιεί απολύτως τη Ν.Δ., αλλά στο κάδρο μπαίνουν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Η οικονομική κατάσταση θυμίζει τη λιτότητα στην περίοδο των μνημονίων. Κατά συνέπεια, η κυβέρνηση αναμετωπίζεται ως «εχθρός του λαού». Τα προοδευτικά κόμματα δεν κερδίζουν τις λαϊκές τάξεις.
Παραδοχή τρίτη. Οι πολίτες αναλαμβάνονται τον θεμετό ανταγωνισμό των κομμάτων της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Οι διαφορές στα προγράμματα, ο στόχος για αλλαγή συσχετισμών με βάση τις προτεραιότητες του κάθε κόμματος είναι στο προσκήνιο. Για εμάς – στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ. – είναι λογική η προσπάθεια να εδραιωθεί στην κοινωνία το πρόγραμμα της Σοσιαλδημοκρατίας μέσα από μία αυτόνομη στρατηγική. Το ίδιο ισχύει και για τα άλλα προοδευτικά κόμματα. Οι πολίτες όμως στην ποιοτική στάθμιση των δημοσκοπήσεων δεν θέλουν έναν ασταμάτητο καβγά ανάμεσα στις δυνάμεις της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Δεν θέλουν να διευκολύνεται η κυριαρχία της κυβερνητικής εξουσίας. Επομένως ο κοινός βηματισμός στο αντιπολιτευτικό πεδίο, η συνεννόηση στη Βουλή, στα συνδικάτα, στα μαζικά κινήματα είναι χρήσιμες επιλογές. Η συμφωνία γι’ αυτές τις διαπιστώσεις αποτελεί το πιο σημαντικό ζήτημα στον διάλογο για το μέλλον της Κεντροαριστεράς. Οι διαφωνίες σε αυτές τις εκτιμήσεις αποτελούν – κατά τη γνώμη μου – υπεκφυγή για ρεαλιστικές απαντήσεις. Η επίκληση για τις άγριες διαμάχες από το παρελθόν έχει περισσότερη σχέση με τη διαχείριση τραύματος στο ψυχαναλυτικό επίπεδο. Είναι σεβαστό. Αλλά δεν συγκροτεί ρεαλιστική πολιτική για την ανατροπή της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Για όσους τη θέλουν!
* Μέλος Πολιτικού Συμβουλίου ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛ., επικεφαλής κίνησης «Ανανεωτική Αριστερά»
ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ*
Αναγκαίος ο δρόμος της συμπαράταξης των προοδευτικών δυνάμεων
Οποίος δεν βλέπει, ή κάνει ότι δεν βλέπει τη μεγάλη κοινωνική αναγκαιότητα για αλλαγή σελίδας⸱ το πόσο κρίσιμο για το αύριο της πατρίδας είναι να μπει τέρμα στις πολιτικές που έχουν οδηγήσει σε ασφυκτικά αδιέξοδα την ελληνική κοινωνία⸱ την ανεπίστρεπτη φθορά του καταδικασμένου ηθικά και πολιτικά καθεστώτος Μητσοτάκη, που εγκυμονεί κινδύνους για την οικονομία, τη δημοκρατία, την ίδια την εθνική κυριαρχία⸱ αυτός σίγουρα είναι εκτός κοινωνικής πραγματικότητας και ακόμα πιο σίγουρα κατώτερος των ιστορικών περιστάσεων. Η σκληρή πραγματικότητα μας τραβάει όλους από το μανίκι. Μητσοτάκης, Τραμπ, απειλητική Τουρκία, παράλυτη Ευρώπη, είναι συνδυασμός που θα έπρεπε να επιβάλει γενικό συναγερμό. Να μας υποχρεώσει να βγούμε όλοι από τη μοναξιά των περιχαρακώσεων και την αυτοδικαίωση μέσα σε κομματικούς μικρόκοσμους. Να κάνουμε ένα βήμα μπροστά, προτάσσοντας τα μεγάλα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, κοιτάζοντας την κοινωνία στα μάτια, αφήνοντας το παρελθόν με τις πληγές του στο περιθώριο. Και η Αριστερά των συμμαχίών, των μετώπων, που στο ιστορικό της βιογραφικό δεσπόζει το ΕΑΜ και η ΕΔΑ, οφείλει να είναι πρωτεργάτης αυτής της δύσκολης, αλλά δημοκρατικά και εθνικά αναγκαίας προσπάθειας.
Οφείλουμε, πρώτον, να αναγνωρίσουμε ότι ναι, έχουμε διαφορές, αλλά τώρα είναι η στιγμή να μπουν οι διαχωριστικές γραμμές, να τεθούν τα πολιτικά επίδικα και να σχεδιάσουμε μαζί το μέλλον. Δεύτερον, να υιοθετήσουμε και πάλι την πολιτική ταπεινότητα, να υποτάξουμε το εγώ στο εμείς, να υπερβούμε αντιπαραθέσεις, επιμέρους διαφορές και σχεδιασμούς αυτοσυντήρησης και να ξαναφέρουμε την ελπίδα στην πατρίδα και τον λαό της. Και τρίτον, να ανιχνεύσουμε πρακτικά και με επιμονή τους δρόμους της συνεννόησης και της συμπαράταξης, που δεν είναι – ποτέ δεν ήταν – διάπλατα ανοικτοί αλλά είναι αναγκαίοι. Οι μόνοι δρόμοι που μπορούν να οδηγήσουν σε δημοκρατικό ξέφωτο από το σημερινό καθεστωτικό έρεβος. Είναι πολύ απλό: οι παλιές πληγές, οι χθεσινές διαμάχες, πολύ περισσότερο η μιζέρια της εσωκομματικής κουζίνας, δεν αφορούν την κοινωνία. Η κοινωνία ζητά λύσεις – αυτό μόνο την αφορά και την κινεί σήμερα. Αυτή είναι η προσδοκία της απέναντι σε μια ζωή χωρίς προσδοκίες.
Εννοείται ότι είναι προϊόν καθεστωτικής προπαγάνδας, η δυσφήμηση της προσπάθειας για συνεννόηση, που την εμφανίζουν ως μπακαλίστικη πρόσκληση για από κοινού νομή της εξουσίας. Ως «ελάτε να κάνουμε ένα άθροισμα», μόνο και μόνο για να πετύχουμε να γίνουμε χαλίφηδες στη θέση των σημερινών χαλίφηδων.
Στον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., μετά την εκλογή του Σωκράτη Φάμελλου, υπάρχει ένα συνεχές και ανοικτό κάλεσμα προς όλους. Δεν παραγνωρίζουμε ούτε στιγμή ότι κάθε πολιτική δύναμη έχει τη δική της αφετηρία, τις δικές της θέσεις, τη δική της ανάγνωση της πραγματικότητας και τις δικές της φιλοδοξίες. Στο σημείο όμως που βρισκόμαστε, φρονώ ότι όλοι πρέπει να επιδιώξουμε την υπέρβαση. Δείτε πόσα ζωτικής σημασίας προτάγματα θεμελιώνουν την προοπτική μιας προγραμματικής σύγκλισης⸱ ενός κοινά αποδεκτού προγράμματος. Δημοκρατική ανάταξη, αποκατάσταση του κράτους δικαίου, κοινωνικό κράτος, εργασιακό καθεστώς και αμοιβές, παραγωγική ανασυγκρότηση και ανάπτυξη που θα σημαίνει βελτίωση της ζωής όλων, υποδομές και καθημερινότητα. Και βέβαια εθνική αυτοπεποίθηση που διασφαλίζεται με κοινωνική συνοχή και τολμηρή εξωτερική πολιτική, σε μια περίοδο που χαρακτηρίζεται από τεκτονικές γεωπολιτικές αναταράξεις.
ΥΓ. Επειδή έχει ανοίξει και μια κουβέντα για μεσσίες. Όταν ένας λαός σε απόγνωση ψάχνει για μεσσία, δεν φταίει ούτε ο λαός ούτε ο υποτιθέμενος μεσσίας… Ας αφήσουμε επομένως δικαιολογίες και φοβίες και ας προχωρήσουμε μπροστά. Διαφορετικά η ιστορία θα υπάρξει σκληρή.
*Μέλος Πολιτικής Γραμματείας ΣΥΡΙΖΑ
ΝΙΚΟΣ ΜΠΙΣΤΗΣ
Η ενότητα έχει πολλαπλασιαστικά χαρακτηριστικά
Το βασικό θέμα, που είναι στα χείλη όλων των πολιτών που αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στην προοδευτική παράταξη, συμπυκνώνεται σε δύο προτάγματα: Κάντε κάτι και βρείτε τα, ώστε να ηττηθεί ο Μητσοτάκης και η δεξιά πολιτική. Αυτό είναι το σαφέστατο μήνυμα προς όλα τα κόμματα της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς. Όσο αυτά δεν ανταποκρίνονται στο μείζον αυτό ζήτημα και δεν προετοιμάζουν ρεαλιστική εναλλακτική πρόταση – που προϋποθέτει μια μορφή συνεργασίας αυτών των δυνάμεων – τόσο θα βλέπουν τα ποσοστά τους στις δημοσκοπήσεις να μειώνονται. Και ένα μέρος του εκλογικού σώματος, μη βρίσκοντας διέξοδο σε αυτά, στρέφεται προς κόμματα που πουλούν αντισυστημισμό, κόμματα προσωποπαγή, μονοθεματικά και αλλοπρόσαλλα. Το τελευταίο διάστημα κάτι αρχίζει να κινείται, αλλά με πολύ αργούς ρυθμούς. Η Νέα Αριστερά αρχίζει να σχηματοποιεί την πρότασή της για Λαϊκό Μέτωπο και ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε κοινό ψηφοδέλτιο των προοδευτικών δυνάμεων στις εκλογές. Αντιθέτως, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ επιμένει σε μια πρόταση που με το σημερινά δεδομένα θυμίζει πρόταση επιστημονικής φαντασίας. Σύμφωνα με αυτήν, το ΠΑΣΟΚ, επειδή διαθέτει το καλύτερο πρόγραμμα, θα κερδίσει την εμπιστοσύνη και την ψήφο των πολιτών και θα βγει πρώτο κόμμα. Έχω πει κατ’ επανάληψη ότι αν αρκούσαν τα καλά επεξεργασμένα προγράμματα, τότε το ΚΚΕ Εσωτερικού θα κυβερνούσε τη χώρα μετά τη μεταπολίτευση. Χρειάζεται προοδευτική πλειοψηφία, κοινωνική και πολιτική. Έχουμε μπει ανεπιστρεπτί στη φάση των κυβερνήσεων συνεργασίας και ως εκ τούτου η συνεργασία των όμορων χώρων της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς – δηλαδή ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά, Κόσμος – είναι απαραίτητη. Προφανώς με βάση ένα μίνιμουμ πρόγραμμα πάνω σε τρεις άξονες: 1. Ειρήνη και όχι πόλεμος (αίτημα που δεν είναι πλέον αυτονόητο με την κατάσταση στον κόσμο και τη γειτονιά μας). 2 Διάσωση του κοινωνικού κράτους που η κυβέρνηση της ΝΔ συρρικνώνει με την πολιτική της. 3. Δικαιοσύνη παντού. Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο σε ανούσιες συγκρούσεις και εσωκομματικούς βυζαντινισμούς. Τώρα είναι η ώρα της ενότητας. Που πάντα έχει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.
* Μέλος Πολιτικού Γραφείου Νέας Αριστεράς
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
