Σε κοινή γραμμή για τον πόλεμο

Νέα Δημοκρατία, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ πήραν εξαρχής θέση κατά της επίθεσης της «Χαμάς» - Το παρασκήνιο και η πίεση σε Κασσελάκη, η διαφοροποίηση του ΚΚΕ και οι λόγοι σύμπνοιας των τριών
16:17 - 23 Οκτώβριος 2023

Η δολοφονική επίθεση της «Χαμάς» στη Γάζα και τα σφοδρότατα αντίποινα από την πλευρά του Ισραήλ σε διαφορετική χρονική περίοδο θα είχαν διχάσει και το ελληνικό πολιτικό σύστημα. Φαίνεται, ωστόσο, πως η μετακίνηση του ΠΑΣΟΚ σε θέσεις αμιγώς φιλοδυτικές και η μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα συστημικό κόμμα μετέτρεψαν ένα τόσο σύνθετο θέμα εξωτερικής πολιτικής ακόμα και σε άσκηση εθνικής ομοψυχίας, με μικρές διαφοροποιήσεις στις θέσεις που εξέφρασαν κυβέρνηση, αξιωματική αντιπολίτευση και ΠΑΣΟΚ. Η μοναδική φωνή αντίδρασης -και μάλιστα αρκετά ηχηρή- ήταν εξαρχής αυτή του ΚΚΕ, που τάχθηκε στο πλευρό του παλαιστινιακού λαού, διοργανώνοντας και συλλαλητήρια έξω από τις πρεσβείες του Ισραήλ και των ΗΠΑ στην Αθήνα. Παράλληλα, η κοινοβουλευτική ομάδα του ΚΚΕ διαφώνησε πλήρως με τη φωταγώγηση του Κοινοβουλίου στα χρώματα της σημαίας του Ισραήλ.

Από την πρώτη στιγμή

H ελληνική κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή τάχθηκε στο πλευρό του Ισραήλ, καταδικάζοντας την τρομοκρατική επίθεση της «Χαμάς». Το σύνολο των κυβερνητικών στελεχών πήραν ξεκάθαρα θέση στη σύγκρουση υπέρ του Ισραήλ, χωρίς να υπάρχει καμία διαφοροποίηση. Οσο περνούσαν οι μέρες, ωστόσο, και μεγάλωνε η ανησυχία για τα αντίποινα του Ισραήλ, υπήρχε και αντίστοιχη καταδίκη. Ο πρωθυπουργός, με αφορμή την πρώτη επίθεση της «Χαμάς», έκανε λόγο (ΑΝΤ1) για «μία άγρια τρομοκρατική επίθεση, όμοια της οποίας δεν έχουμε ξαναδεί στη Μέση Ανατολή. Εμείς υπερασπιστήκαμε από την πρώτη στιγμή το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, όμως ταυτόχρονα διακρίναμε την τρομοκρατική ‘‘Χαμάς’’ από τον παλαιστινιακό λαό και αγωνιστήκαμε -και αγωνιζόμαστε- έτσι ώστε να μπορέσουμε να αποτρέψουμε μία ανθρωπιστική κρίση στη Λωρίδα της Γάζας». Η κυβέρνηση προσπάθησε, μάλιστα, να αναλάβει κάποιες πρωτοβουλίες, ωστόσο η επικινδυνότητα της κατάστασης δεν επέτρεψε στον κ. Μητσοτάκη να μεταβεί στο Ισραήλ, όπως αρχικώς είχε ανακοινωθεί.

Μεγάλη εντύπωση

Ο ΣΥΡΙΖΑ, σπάζοντας μια παράδοση ετών, το βράδυ της επίθεσης της «Χαμάς» εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία καταδίκαζε πλήρως την τρομοκρατική ενέργεια και χωρίς να μιλάει για τις διαχρονικές ευθύνες του Ισραήλ. Η σχετική ανακοίνωση προκάλεσε μεγάλη εντύπωση και αποδόθηκε εν πολλοίς στη νέα ηγεσία του κ. Κασσελάκη. Από την άλλη, προκλήθηκε μείζον εσωκομματικό ζήτημα με δημόσιες διαφοροποιήσεις στελεχών, αλλά και ανακοινώσεις από την πλευρά τάσεων της μειοψηφίας. Στην πορεία του χρόνου ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε να ισορροπήσει, ενώ είναι ενδεικτικό πως η αρμόδια για θέματα εξωτερικής πολιτικής Ρένα Δούρου και ο διπλωματικός σύμβουλος του Αλέξη Τσίπρα (σ.σ. που συνεργάζεται σε κάποια ζητήματα με τον κ. Κασσελάκη) είχαν διαδοχικές συναντήσεις τόσο με τον πρέσβη του Ισραήλ στην Αθήνα όσο και με τον επιτετραμμένο της Παλαιστινιακής Αρχής. Το θέμα της στάσης του ΣΥΡΙΖΑ τέθηκε με σφοδρότητα από την Ομπρέλα στην πρόσφατη θυελλώδη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος. Προσπαθώντας να μαζέψει την αρχική ανακοίνωση του κόμματος που προκάλεσε καταιγισμό αντιδράσεων, ο Στέφανος Κασσελάκης δήλωσε στα μέλη του ανώτατου οργάνου του κόμματος: «Η απολύτως καταδικαστέα επίθεση της ‘‘Χαμάς’’ δεν νομιμοποιεί την αντεπίθεση που εξαπέλυσε τις προηγούμενες μέρες το Ισραήλ, η οποία κοστίζει τη ζωή σε χιλιάδες Παλαιστίνιους αμάχους και επιτείνει την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα μέσω του αποκλεισμού της περιοχής (…) Η βία σε βάρος αμάχων δεν είναι σε καμία περίπτωση ανεκτή από το διεθνές δίκαιο και το στοιχειώδες αίσθημα δικαιοσύνης, ενώ η λογική της ‘‘εκδίκησης’’ μόνο περαιτέρω κλιμάκωση της έντασης και μεγαλύτερες απώλειες θα επιφέρει». Στο κλείσιμο της εισήγησής του για το ζήτημα του πολέμου, ο κ. Κασσελάκης ουσιαστικά ακύρωσε την αρχική στάση του κόμματος, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Στηρίζουμε και θα στηρίξουμε ενεργά τον αγώνα υπέρ της ειρήνης και της δίκαιης και βιώσιμης λύσης του Παλαιστινιακού  απέναντι στην ισραηλινή κατοχή και σε οποιαδήποτε πολιτική δύναμη χρησιμοποιεί τη βία κατά αμάχων για να επιτύχει τους σκοπούς της».

Απερίφραστα

Και το ΠΑΣΟΚ έκανε τη δική του υπέρβαση, σπάζοντας μια παράδοση δεκαετιών που είχε οικοδομηθεί από τα χρόνια του Ανδρέα Παπανδρέου και τη στενή προσωπική σχέση που είχε με τον Αραφάτ. Η Χαριλάου Τρικούπη, χωρίς μισόλογα και αιτιολογήσεις, καταδίκασε  απερίφραστα και ανεπιφύλακτα την τρομοκρατική επίθεση της «Χαμάς» σε περιοχές του Ισραήλ. «Μια επίθεση που όχι μόνο δεν υπηρετεί, αλλά απειλεί να ματαιώσει τα δίκαια ιστορικά αιτήματα του παλαιστινιακού λαού. Η αιφνίδια κλιμάκωση της βίας αποσταθεροποιεί την περιοχή και απειλεί να ναρκοθετήσει την προοπτική ειρηνικής επίλυσης των διαφορών», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, το οποίο, μάλιστα, στήριξε τη φωταγώγηση της Βουλής με τα χρώματα του Ισραήλ. Βεβαίως, αντίδραση υπήρξε από το ΠΑΣΟΚ και εναντίον των αντιποίνων από την πλευρά του Ισραήλ.