Το διπλωµατικό «διαβατήριο» της Ελλάδας

Ο δρόµος για προσέγγιση της Ουάσινγκτον περνά µέσα από αγωγούς, γεωτρήσεις και καλώδια – Η συνεργασία µε τους αµερικανικούς κολοσσούς αναβαθµίζει τη χώρα µας σε όλα τα επίπεδα και βάζει σφραγίδα στην ελληνική ΑΟΖ νότια της Κρήτης
07:45 - 31 Μαρτίου 2025

Drill, baby, drill». Αυτό είναι το µότο του Ντόναλντ Τραµπ («Τρυπάνι, µωρό, τρυπάνι») και οι χώρες που φιλοδοξούν να είναι στο ραντάρ του
«πλανητάρχη» φροντίζουν να ευθυγραµµίζονται µε το νέο δόγµα της αµερικανικής πολιτικής. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα εµφανίζεται αποφασισµένη να «τρέξει» τις ενεργειακές επενδύσεις που ούτως ή άλλως ήθελε να πραγµατοποιήσει, προχωρώντας σε συνεργασίες µε αµερικανικούς κολοσσούς.

Μετά την ExxonMobil, η χώρα µας εξασφαλίζει διπλωµατικό «διαβατήριο» για προσέγγιση του Λευκού Οίκου και µέσω της Chevron, της δεύτερης µεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας στον κόσµο. Το γεγονός ότι µετά τα θαλασσοτεµάχια δυτικά της Πελοποννήσου ενδιαφέρεται για έρευνες υδρογονανθράκων και σε οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, αξιολογείται από την Αθήνα ως µια εξαιρετικά σηµαντική εξέλιξη που θα αναβαθµίσει την Ελλάδα ενεργειακά, δηµοσιονοµικά, αλλά και γεωπολιτικά.

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, µε το που ανέλαβε το κρίσιµο αυτό χαρτοφυλάκιο, συνέβαλε τα µέγιστα ώστε να επισπευσθούν οι διαδικασίες και να λάβει η Chevron απάντηση στο αίτηµά της. Οπερ και εγένετο. Το υπουργείο αποδέχθηκε το ενδιαφέρον του αµερικανικού κολοσσού και έτσι σύντοµα θα βγουν οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις, θα καθοριστούν οι ακριβείς συντεταγµένες και θα προκηρυχθεί ο διεθνής διαγωνισµός, µε τη Chevron να είναι φυσικά η επικρατέστερη εταιρεία.

«Ψήφος εµπιστοσύνης»

Σύµφωνα µε αποκλειστικές πληροφορίες της «Κυριακάτικης Απογευµατινής», η προκήρυξη αναµένεται εντός του τρέχοντος έτους. Αρµόδιες πηγές από τα υπουργεία Ενέργειας και Εξωτερικών αξιολογούν την είδηση ως σπουδαία ευκαιρία για τη χώρα µας, µε τον κ. Παπασταύρου να δηλώνει πως πρόκειται για «µια ψήφο εµπιστοσύνης προς την Ελλάδα», επισηµαίνοντας παράλληλα ότι «εάν ολοκληρωθεί µε επιτυχία αυτό το έργο, θα καταστήσει τη χώρα  µας ενεργειακό κόµβο στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Chevron είναι ιδιωτική εταιρεία, όµως στις ΗΠΑ σήµερα το εθνικό συµφέρον είναι αυτό που ωφελεί την αµερικανική οικονοµία». Εν αντιθέσει µε τον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος επενδύει στις καλές προσωπικές σχέσεις µε τον πρόεδρο Τραµπ, η ελληνικη ηγεσία προσβλέπει στην πιο θεσµική εξέλιξη της στρατηγικής σχέσης µε τις ΗΠΑ και την προεδρία Τραµπ, που ούτως ή άλλως αποστέλλει θετικά µηνύµατα στην Αθήνα. Υπό την έννοια αυτή οι γεωτρήσεις Chevron, παράλληλα µε εκείνες της ExxonMobil, αυξάνουν τη γεωπολιτική σηµασία της Ελλάδας στη σχέση της µε τις ΗΠΑ, αλλά και τον ρόλο της στην Αν. Μεσόγειο.

Μπλόκο στο «τουρκολιβυκό»

Το γεωγραφικό σηµείο όπου εστιάζει το ενδιαφέρον της η Chevron έχει επίσης γεωπολιτικές προεκτάσεις. Συγκεκριµένα, τα δύο θαλάσσια οικόπεδα «Νότια Κρήτη Ι» και «Νότια Κρήτη ΙΙ» τέµνουν, άρα παρακάµπτουν το αυθαίρετο τουρκολιβυκό µνηµόνιο, το οποίο στερείται νοµικής ισχύος, γι’ αυτό και παραβλέπεται (και) από τη Chevron. Η αµερικανική εταιρεία αναγνωρίζει την ελληνική ΑΟΖ και δηµιουργεί ένα τετελεσµένο, ένα νοµικό προηγούµενο, που δεν θα µπορέσει να παραβλέψει η Τουρκία. Ενδεχοµένως η Αγκυρα στο µέλλον να αντιδράσει, ειδικά αν ανακαλυφθούν τα κοιτάσµατα που εικάζεται ότι υπάρχουν στο συγκεκριµένο σηµείο, αλλά οι ΗΠΑ δεν θα επιτρέψουν να «ευδοκιµήσουν» τυχόν εµπόδια στα επενδυτικά της σχέδια.

Γνώστες των ενεργειακών εξελίξεων έλεγαν στην υπογράφουσα ότι εταιρείες σαν τις ExxonMobil και Chevron δεν θα έµπαιναν στη διαδικασία να εκφράσουν ενδιαφέρον για έρευνες και να δεσµεύσουν οικόπεδα αν δεν είχαν προηγουµένως εξασφαλίσει πολιτικές εγγυήσεις περί χαµηλού γεωπολιτικού ρίσκου. Αµφότερες οι εταιρείες οριοθέτησαν τα οικόπεδα που τις ενδιαφέρουν βάσει της λεγόµενης Τροπολογίας Μανιάτη, η οποία ορίζει ότι στην περίπτωση µη ύπαρξης συµφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ µε τις γειτονικές χώρες, η Ελλάδα εκλαµβάνει ως εξωτερικό όριο της ΑΟΖ της τη µέση γραµµή. Αξίζει να σηµειωθεί ότι στο πλαίσιο αυτό, πριν από λίγες εβδοµάδες, η Λιβύη έκανε τη θετική έκπληξη. «∆ηµοπράτησε θαλάσσια οικόπεδα στη δική της ΑΟΖ. Ακολούθησε και αυτή τη µέση γραµµή, σεβόµενη δηλαδή ουσιαστικά τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώµατα», όπως χαρακτηριστικά υπενθύµισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο υπουργικό συµβούλιο της Τετάρτης.

Σχήµα 3+1

Η ενεργειακή διπλωµατία εκτείνεται και ανατολικότερα. Το καλώδιο για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, που σε δεύτερο χρόνο θα καταλήγει στο Ισραήλ, είναι ένα έργο που επίσης χαρακτηρίζεται από γεωστρατηγική βαρύτητα. Εχει τις ευλογίες του Τελ Αβίβ, άρα και της Ουάσινγκτον, όπου το ισραηλινό λόµπι παραµένει πανίσχυρο. Παρά τις αντιδράσεις της Αγκυρας, η Αθήνα παραµένει σταθερή
στις προθέσεις της, διότι το εν λόγω project (Great Sea Interconnector) αντικατοπτρίζει το σχήµα 3+1 (Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ συν ΗΠΑ).

Πέραν, δηλαδή, του προφανούς ενεργειακού κέρδους που θα αποκοµίσει η χώρα µας αν υλοποιηθεί, ήτοι φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια, θα ενισχύσει και τη σχέση της µε το Ισραήλ. Χώρα που αυτή τη στιγµή, παρά την έκρυθµη κατάσταση στην περιοχή, η Ελλάδα βλέπει ως σταθερό σύµµαχο. ∆ιότι οι Ισραηλινοί, εκτός του ότι διάγουν τη χειρότερη φάση στις σχέσεις τους µε τους Τούρκους, διατηρούν παράλληλα άριστη επαφή µε τους Αµερικανούς. Ο Μπενιαµίν Νετανιάχου βλέπει ως εχθρό του τον Ταγίπ Ερντογάν, λόγω της στήριξης που παρέχει ο τελευταίος
στη «Χαµάς» και λόγω των κινήσεών του στη Συρία. Εχει έρθει επικίνδυνα… κοντά του, γι’ αυτό και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός δεν θα ήθελε να προµηθευθεί η Τουρκία υπερσύγχρονα αµερικανικά όπλα, σαν τα F-35. Στάση που εξυπηρετεί φυσικά την Ελλάδα.

Κυριακάτικη Απογευματινή