Καταλύτης για μια σειρά θετικών εξελίξεων, τόσο ως προς τη δυναμική της χώρας μας στο ενεργειακό μέτωπο όσο και στην αναβάθμισή της γεωστρατηγικά, εκτιμάται πως θα επιφέρει το συνεχιζόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον που εκδηλώνει ο αμερικανικός ενεργειακός κολοσσός της Chevron για έρευνες υδρογονανθράκων στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο, πλέον και στα νότια της Κρήτης. Η κίνηση αυτή της Chevron έρχεται μετά την εκδήλωση ενδιαφέροντος της εταιρείας για τη θαλάσσια περιοχή Νότια της Πελοποννήσου, την οποία έκανε δεκτή ο πρώην υπουργός Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης.
Πιθανά κοιτάσματα
Συγκεκριμένα, όπως ανακοινώθηκε χθες από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η ελληνική κυβέρνηση έκανε αποδεκτό το αίτημα της εταιρείας για εξερεύνηση πιθανών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στις περιοχές «Νότια Κρήτη Ι» και «Νότια Κρήτη ΙΙ», εντός δηλαδή των περιοχών που είχαν οριοθετηθεί με την προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού το 2014. Το υπουργείο αναμένεται να προχωρήσει άμεσα στην έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης, αποδοχής του αιτήματος, προσδιορισμού των γεωγραφικών περιοχών, επιλογής του τύπου της σύμβασης και έγκρισης του κειμένου της προκήρυξης του διαγωνισμού. Επισημαίνεται πως υπάρχει εγκεκριμένη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τις δύο αυτές νέες περιοχές ενδιαφέροντος.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, η εξέλιξη αυτή αλλάζει τα δεδομένα, καθώς πλέον η Ελλάδα θα βγει στις διεθνείς αγορές με τέσσερις νέες περιοχές προς παραχώρηση. Πρόκειται για τις περιοχές «Μπλοκ Α2» και «Νότια της Πελοποννήσου», όπου η Chevron είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον τον Ιανουάριο του 2025, και για τις δύο νέες στα νότια της Κρήτης. Με βάση αυτό, η εταιρεία φιλοδοξεί να αναλάβει τη διαχείριση των ερευνών σε ένα σύνολο περίπου 47.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Διπλασιάζεται έτσι η έκταση των ενεργών θαλάσσιων περιοχών προς έρευνα, οπότε αυξάνονται τα διαθέσιμα προς εξερεύνηση οικόπεδα και πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες εντοπισμού εμπορικά αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων.
Το γεγονός αυτό θα φέρει τη Chevron στην πρώτη θέση από πλευράς έκτασης των οικοπέδων υπό διαχείριση, με την ExxonMobil να την ακολουθεί με 35.655 τετραγωνικά χιλιόμετρα, την Helleniq Energy με 8.564 τ.χλμ. και την Energean με 2.414 τ.χλμ. Πρόκειται, συνεπώς, για έναν συνολικό διπλασιασμό των ενεργών θαλάσσιων περιοχών προς έρευνα, γεγονός που αυξάνει σημαντικά και τις πιθανότητες να ανακαλυφθούν εγχώρια κοιτάσματα φυσικού αερίου.
Η έτερη μεγάλη αμερικανική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Κρήτη, η Exxon Mobil μαζί με την Helleniq Energy, βρίσκεται βόρεια των δύο οικοπέδων, στα οικόπεδα «Δυτική Κρήτη» και στο «ΝΔ Κρήτη», γεγονός που καταδεικνύει τον ανταγωνισμό των μεγαλύτερων ενεργειακών ομίλων του πλανήτη για τις θαλάσσιες περιοχές της χώρας μας.
«Ψήφος εμπιστοσύνης»
Κομβικός κρίνεται ο ρόλος του νέου υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρου Παπασταύρου, για τη νέα θετική εξέλιξη στο μέτωπο των υδρογονανθράκων, που βάζει την Ελλάδα για τα καλά στον ενεργειακό χάρτη. Όπως επισήμανε ο ίδιος: «Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποδέχεται το ενδιαφέρον που εκδήλωσε η Chevron για τα θαλάσσια οικόπεδα Νότια της Κρήτης Ι και ΙΙ. Η Chevron, δεύτερη μεγαλύτερη παγκοσμίως ιδιωτική αμερικανική εταιρεία που δραστηριοποιείται στον κλάδο των υδρογονανθράκων, εκδηλώνει συνεχές και εντεινόμενο ενδιαφέρον για έρευνες στην πατρίδα μας. Το γεγονός αυτό είναι μια ψήφος εμπιστοσύνης στην Ελλάδα. Αποδεικνύει ότι η χώρα μας συνεχίζει να αποτελεί έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό, με αξιόπιστη κυβέρνηση που εγγυάται τη σταθερότητα. Ταυτόχρονα, αποτελεί ισχυρή ένδειξη για την ύπαρξη σημαντικών φυσικών ενεργειακών πόρων, κρίσιμων για τη χώρα μας, την Ανατολική Μεσόγειο και την Ευρώπη. Πόροι που θα αξιοποιηθούν προς όφελος όλων των Ελλήνων. Θα ακολουθήσουν οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις, για τις ακριβείς συντεταγμένες και την προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη υλοποιεί με συνέπεια τις δεσμεύσεις της για μία Ελλάδα ενεργειακά ασφαλή, επενδυτικά ελκυστική και γεωστρατηγικά ισχυρή».
Αν και η Chevron είχε εκδηλώσει εδώ και καιρό το ενδιαφέρον της για τα συγκεκριμένα θαλάσσια οικόπεδα, οι ευαίσθητες γεωπολιτικές συνθήκες δεν επέτρεπαν στην κυβέρνηση να δώσει το «πράσινο φως», περιορίζοντας τις έρευνες της εταιρείας στο κομμάτι νότια της Πελοποννήσου. Παλαιότερα, οι περιοχές που ενδιέφεραν τη Chevron αφορούσαν εκτάσεις που είχαν οριστεί με τον νόμο Μανιάτη, βρίσκονταν νότια και νοτιοανατολικά της Κρήτης και περνούσαν μέσα από το διεκδικούμενο από τη Λιβύη τμήμα του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου. Σήμερα, αν και τα δύο οικόπεδα βρίσκονται κοντά στα 22 θαλάσσια και χερσαία οικόπεδα που έβγαλε προς παραχώρηση η Λιβύη, ωστόσο δεν παραβιάζουν τη «μέση γραμμή» με την Ελλάδα. Η εξέλιξη αυτή, σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας, αποτελεί μία ακόμη διεθνή αναγνώριση ότι η Ελλάδα αποτελεί αξιόπιστο εταίρο, που σέβεται και τηρεί το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας.
ΑΝΑΛΥΣΗ του Μενέλαου Τασιόπουλου: Απαραίτητη η αυτοπεποίθηση στη διεθνή πολιτική της χώρας
Για κάποιον αδιευκρίνιστο, στην ουσία ή στο πεδίο, λόγο η Ελλάδα πάσχει από τον φόβο της Τουρκίας στη διεθνή πολιτική της. Μπορεί διεθνώς να άλλαξαν οι συνθήκες και οι παράμετροι μετά την εκλογή του Ντ. Τραμπ, αλλά η Τουρκία και η ηγεσία της επιθετικές ήταν πριν, επιθετικές παραμένουν και σήμερα. Η ανασφάλεια που προέκυψε στην ελληνική ηγεσία και την εγχώρια πολιτική ανάλυση σε σχέση με τη θέση που θα λάβουν οι ΗΠΑ στη δική τους διεθνή πολιτική, όπου υπερπροβλήθηκε στην ελληνική δημοσιογραφία η τυχόν σημασία της προσωπικής σχέσης μεταξύ του προέδρου Τραμπ και του προέδρου Ερντογάν, φυσικά δεν είχε και δεν έχει κάποιο βάθος ή εκ των εξελίξεων ευθυκρισία.
Η αμερικανική πολιτική σε σχέση με την Ελλάδα και την Τουρκία είναι επαρκώς διακριτή, έχοντας δομήσει ειδική σχέση ως αξιόπιστου και πλέον στενού συμμάχου με την Ελλάδα και ως σημαντικού περιφερειακού δρώντος με την Τουρκία η οποία αν και επιδεικνύει αναξιόπιστη στάση σε σχέση με τη Δύση προτιμώντας μια «επιτήδεια ουδετερότητα» έναντι της Ανατολής, παραμένει μέλος του ΝΑΤΟ. Οι Αμερικανοί, από την εποχή της πρώτης θητείας Τραμπ στον Λευκό Οίκο και σε όλη τη διάρκεια της θητείας Μπάιντεν στη συνέχεια, έχουν δείξει τις προθέσεις και τη στρατηγική τους απέναντι στις δύο χώρες, με συνεκτικό σημείο ότι για τις ΗΠΑ η Ελλάδα και η Τουρκία δεν αποτελούν ενότητα. Βρισκόμαστε πολύ μακριά δηλαδή από τη δεκαετία του 1950 και την οπτική του σχεδίου Μάρσαλ, αλλά και τη συγκρότηση του ΝΑΤΟ στο μέσον εκείνης της δεκαετίας.
Βεβαίως, η Ουάσινγκτον σε καμία περίπτωση δεν θέλει σύγκρουση ειδικά στρατιωτική μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Είναι σχεδόν μη ανεκτό για τους Αμερικανούς να βρεθούν στη δύσκολη θέση να έχουν ρόλο διαιτητή κατά τη διάρκεια ή ύστερα από ένα θερμό επεισόδιο στο Αιγαίο μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας. Για τον λόγο αυτό πιέζουν συνεχώς για διάλογο μεταξύ των δύο ηγεσιών, μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των διπλωματικών και στρατιωτικών ηγεσιών Ελλάδας και Τουρκίας. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν έχουν πιέσει για παράδειγμα την Ελλάδα για στρατηγικές υποχωρήσεις σε θέματα εθνικής επικρατείας και οικονομικών ζωνών δικαιοδοσίας.
Η Ελλάδα και η Τουρκία ειδικά την τελευταία δεκαετία έχουν δομήσει διαφορετικού τύπου διμερείς επαφές με τις ΗΠΑ, αλλά και εν γένει διαφορετικές στρατηγικές στην ευρύτερη περιοχή. Έχουν επίσης περιφερειακές συμμαχίες ανταγωνιστικές μεταξύ τους. Με την Τουρκία να έχει ευθυγραμμισθεί με την πλέον ακραία ισλαμική επιθετικότητα από την πλευρά των Σουνιτών και ως συμπληρωματική δύναμη στο σιίτικο Ιράν. Αντίθετα, η Ελλάδα κινείται στον άξονα της στενής σχέσης με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τα Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία.
Η ελληνική ανασφάλεια των τελευταίων, αρκετών μηνών, στο ενεργειακό αλλά και το διπλωματικό επίπεδο, με το επιχείρημα ότι οι Αμερικανοί θα στραφούν προς την Τουρκία και δεν θα τιμήσουν τη διμερή στρατηγική σχέση τους με την Ελλάδα δεν επιβεβαιώνεται από την πραγματικότητα της διοίκησης Τραμπ. Ούτε σε επίπεδο ανακοινώσεων ούτε πολύ περισσότερο σε επίπεδο πράξεων. Όταν ο νέος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κ. Ρούμπιο έβλεπε εν μέσω μιας εξαιρετικά ταραχώδους ημέρας στην Ουάσινγκτον, τον Έλληνα ομόλογό του κ. Γεραπετρίτη για να στείλει θετικά μηνύματα στην ανασφαλή Αθήνα, κάθε άλλο παρά επιβεβαιώνονταν οι φόβοι που καλλιεργούνται στο εσωτερικό της χώρας μας. Πολύ περισσότερο μετά τα όσα εξελίχθηκαν στην πλέον σπουδαία δεξίωση στον Λευκό Οίκο το βράδυ της Δευτέρας με αφορμή την επέτειο της εθνικής επανάστασης. Αναλόγως, κάθε άλλο παρά επιβεβαιώνονται οι φόβοι για αλλαγή στρατηγικής από το Ισραήλ.
Να καταλήξουμε σε κάτι σημαντικό. Το έλλειμμα αυτοπεποίθησης που επιδεικνύει για καιρό η Ελλάδα είναι ο πιο επικίνδυνος παράγοντας για τις εθνικές μας προτεραιότητες.
Εφημερίδα Απογευματινή
