Χωρίς το διά ταύτα για την επίλυση του Κυπριακού, αλλά µε δέσµευση για επανάληψη του διαλόγου τον Ιούλιο, έληξε η άτυπη πενταµερής που έγινε στη Γενεύη, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Αθήνα και Λευκωσία αποτιµούν θετικά τις συνοµιλίες που διεξήχθησαν στο κτίριο των Ηνωµένων Εθνών, καθώς κρατούν «ζωντανό» το θέµα. Ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης και ο αυτοαποκαλούµενος «ηγέτης» του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, συµφώνησαν σε ορισµένα Μέτρα Οικοδόµησης Εµπιστοσύνης, ενώ οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, είχαν µια κατ’ ιδίαν συνάντηση στο περιθώριο της πενταµερούς, για τα επόµενα βήµατα του ελληνοτουρκικού διαλόγου – και όχι µόνο. Πολλά έχουν γραφτεί τα τελευταία εικοσιτετράωρα, ωστόσο η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» παρουσιάζει πλούσιο παρασκήνιο που δεν «εναρµονίζεται» πλήρως µε τις επίσηµες δηµόσιες διαρροές. Αποτυπώνει, όµως, τις πραγµατικές διπλωµατικές διαβουλεύσεις.
Αργεί το ΑΣΣ
Η εφηµερίδα µας ήταν η πρώτη που είχε αποκαλύψει ότι το Ανώτατο Συµβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας – Τουρκίας και η συνάντηση των κυρίων Μητσοτάκη και Ερντογάν, στο πλαίσιο αυτού,θα καθυστερήσει. Επειτα από συνεχείς αναβολές και παρά την επιµονή του Χ. Φιντάν που άφησε να διαρρεύσει ότι θα γίνει τους πρώτους µήνες του 2025, αποδεικνύεται ότι το ρεπορτάζ της «Κυριακάτικης Α» επαληθεύεται.
Το θέµα συζήτησαν οι δύο υπουργοί Εξωτερικών στη Γενεύη, µε διπλωµατικές πηγές να αναφέρουν πως «το επόµενο Ανώτατο Συµβούλιο Συνεργασίας θα διεξαχθεί εντός του Απριλίου». Χωρίς να προσδιορίζεται η ηµεροµηνία, καθώς προσώρας δεν έχει «κλειδώσει». Φαίνεται, πάντως, ότι θα γίνει µετά το Πάσχα. Επίσης, οι κύριοι Γεραπετρίτης και Φιντάν προετοίµασαν την επόµενη συνάντησή τους που θα πραγµατοποιηθεί κατά τη Σύνοδο Υπουργών Εξωτερικών των κρατών-µελών του ΝΑΤΟ, στις 3-4 Απριλίου.
Φιλοδοξίες
Τούρκοι αξιωµατούχοι, αλλά και αρκετά έντυπα µέσα εντός κι εκτός συνόρων, προχωρούν συχνά σε διαρροές περί του επικείµενου ραντεβού κορυφής. Το κίνητρο της Τουρκίας είναι πολύ συγκεκριµένο. Ο Τ. Ερντογάν επιδιώκει δύο συναντήσεις. Ιδανικά, θα ήθελε να δει τον Κ. Μητσοτάκη τη δεύτερη εβδοµάδα του Απριλίου, ώστε µετά να µεταβεί στις ΗΠΑ και στον Ντόναλντ Τραµπ µε το «χαρτί» της καλής διαγωγής. Σύµφωνα µε πληροφορίες, ο Τούρκος πρόεδρος επιδιώκει µια συνάντηση στον Λευκό Οίκο εντός του επόµενου µήνα. Επί θητείας Τζο Μπάιντεν δεν είχε καταφέρει να εξασφαλίσει πρόσκληση στην Ουάσινγκτον. Ωστόσο, µε τον Ντ. Τραµπ οι
σχέσεις του είναι καλές και φιλοδοξεί να τον «τουµπάρει», ούτως ώστε να πετύχει τους εξοπλιστικούς του στόχους. Τούτο φάνηκε και από το τηλεφώνηµα που είχαν οι δύο ηγέτες προσφάτως.
Ο Τ. Ερντογάν ζήτησε να προχωρήσει γρήγορα η διαδικασία αγοράς των F-16, να επανενταχθεί η Τουρκία στο πρόγραµµα των F-35, από το οποίο αποκλείστηκε επειδή αγόρασε τους ρωσικούς S-400, και να αρθούν οι σχετικές κυρώσεις που προβλέπονται από τον νόµο CAATSA. Προκειµένου, λοιπόν, να πετύχει τον στόχο του θα κραδαίνει για καιρό τη «∆ιακήρυξη των Αθηνών» ως διαβατήριο.
Με το ίδιο σκεπτικό, ο Ερντογάν, κατά την επικοινωνία του µε τον πρόεδρο Τραµπ, του είπε ότι στηρίζει πλήρως τις πρωτοβουλίες του για τη λήξη του ρωσοουκρανικού πολέµου, σχεδόν την ίδια
ηµέρα που ο Φιντάν χρησιµοποιούσε παρόµοιο επιχείρηµα, για να καλοπιάσει την Ευρωπαϊκή Ενωση αυτή τη φορά.
Συγκεκριµένα, ο Τούρκος υπουργός ζήτησε δηµοσίως… ανταλλάγµατα από την Ε.Ε., αν η χώρα του συµβάλει στην ειρήνευση. Μολονότι δεν τα ονοµάτισε, εικάζεται ότι ως ανταλλάγµατα είχε στο µυαλό του είτε µια βελτιωµένη σχέση τύπου Τελωνειακής Ενωσης και καθεστώτος ελεύθερης διακίνησης µε την Ε.Ε. είτε το να µπει η Αγκυρα «σφήνα» στα ευρωπαϊκά αµυντικά προγράµµατα.
Τίποτα ως προς την ουσία Η άτυπη πενταµερής για το Κυπριακό ξεκίνησε µε ένα δείπνο, κατά το οποίο ο «οικοδεσπότης», ο γενικός γραµµατέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, φρόντισε η συζήτηση να επικεντρωθεί στις γεωπολιτικές προκλήσεις ανά τον πλανήτη, αλλά όχι στην Κύπρο, για να σπάσει σταδιακά ο πάγος. Την επόµενη ηµέρα, όµως, οι εµπλεκόµενες πλευρές και οι εγγυήτριες δυνάµεις συζήτησαν για το ενδεχόµενο επίσηµης έναρξης των συνοµιλιών. Ο Ν. Χριστοδουλίδης και ο Ε. Τατάρ συµφώνησαν στο να συνεργαστούν µόνο σε «βατά», καθηµερινά θέµατα στο πλαίσιο οικοδόµησης εµπιστοσύνης, καταλήγοντας:
1) στο άνοιγµα τεσσάρων σηµείων διέλευσης,
2) στη δηµιουργία µιας τεχνικής επιτροπής για θέµατα νεολαίας,
3) στη λήψη πρωτοβουλιών για το περιβάλλον και την κλιµατική κρίση µε τη δηµιουργία έργων ηλιακής ενέργειας στην ουδέτερη ζώνη,
4) στην αποκατάσταση των νεκροταφείων και
5) στην αποναρκοθέτηση της Νεκρής Ζώνης.
Επίσης, ο Α. Γκουτέρες θα ορίσει σύντοµα ειδικό απεσταλµένο για το Κυπριακό. Μέχρι εκεί. Ως προς την ουσία της επίλυσης του Κυπριακού… τίποτα. Πώς να βρεθεί άκρη όταν ο Τ. Ερντογάν επέλεξε εκείνη την ηµέρα να χαρακτηρίσει -ακόµα µια φορά- την εισβολή του 1974 «ειρηνευτική επιχείρηση»; «Από τον Πόλεµο της Ανεξαρτησίας έως την “ειρηνευτική επιχείρηση Κύπρου” κάναµε πολλούς σκληρούς πολέµους για να καταστήσουµε αυτά τα εδάφη πατρίδα µας», έλεγε την Τρίτη ο Τούρκος πρόεδρος. Αξίζει, πάντως, να σηµειωθεί ότι παραµονή της άτυπης πενταµερούς, η Ε.Ε. δήλωσε «παρούσα», µε µια επιστολή που υπέγραψαν ο Αντόνιο Κόστα και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπέρ της επανένωσης της Κύπρου, στη βάση µιας διζωνικής δικοινοτικής οµοσπονδίας.
Κοινώς, δήλωσαν ότι στηρίζουν τη θέση της Αθήνας και της Λευκωσίας, απορρίπτοντας το προκλητικό αφήγηµα περί διχοτόµησης του νησιού.
Κυριακάτικη Απογευματινή
