Νέες ισορροπίες δηµιουργούνται στην Ανατολική Μεσόγειο από το ενεργειακό τρίγωνο Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου, µε το βλέµµα στραµµένο στην αναζήτηση και εκµετάλλευση υδρογονανθράκων. Σεπρώτο πλάνο βρίσκεται η Κύπρος, η οποία υπέγραψε µε την Αίγυπτο δύο συµφωνίες, µε σκοπό την αξιοποίηση του κοιτάσµατος «Αφροδίτη», καθώς και την ανάπτυξη του «τεµαχίου 6» της κυπριακής ΑΟΖ. Οι υπογραφές «έπεσαν» στο Κάιρο στο περιθώριο της µεγάλης ενεργειακής έκθεσης EGYPES 2025 που φιλοξενήθηκε στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα.
Εξελίξεις όµως έχουµε και στο ελληνικό µέτωπο, καθώς στο Κάιρο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, είχε διαδοχικές συναντήσεις µε τον Clay Neff, πρόεδρο της Chevron International Exploration & Production, και τον John Ardill, αντιπρόεδρο της ExxonMobil. Μάλιστα, σύµφωνα µε πληροφορίες ο κ. Ardill γνωστοποίησε ότι θα παραδώσει στην ελληνική πλευρά ένα χρονοδιάγραµµα ως προς την ερευνητική γεώτρηση Νοτιοδυτικά της Κρήτης. Μόλις ο αµερικανικός κολοσσός υποβάλει στην Ε∆ΕΥΕΠ (Ελληνική ∆ιαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων) τον οδικό χάρτη θα αρχίσει να µετρά αντίστροφα το διάστηµα των 12 έως 16 µηνών, που απαιτείται για τη συγκεκριµένη διαδικασία. Και αν όλα πάνε βάσει προγράµµατος, περί τα τέλη του 2026 θα µπορούσε να πιάσει δουλειά το πρώτο ερευνητικό γεωτρύπανο Ν∆ της Κρήτης.
Η ταυτόχρονη παρουσία δύο αµερικανικών πετρελαϊκών οµίλων στην Ελλάδα ενισχύει τη δυναµική του ελληνικού προγράµµατος υδρογονανθράκων, ενώ παράλληλα εδραιώνει τη θέση της χώρας ως δυνητικού κόµβου στη διεθνή ενεργειακή αγορά. Σύµφωνα µε πληροφορίες, οι συναντήσεις υψηλού επιπέδου ήταν η κατάλληλη ευκαιρία της Ελλάδας για να συζητήσει τα επόµενα βήµατα, µε σκοπό να ανεβάσει ταχύτητα το ελκυστικό αφήγηµα για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες.
Με το χέρι στο «κουµπί»
Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται µε το χέρι στο «κουµπί» για να βγει η προκήρυξη του διαγωνισµού για τη Νότια Πελοπόννησο, που είναι το θαλάσσιο οικόπεδο για το οποίο έχει δείξει ενδιαφέρον η Chevron. Υπενθυµίζεται πως οι πόρτες για την είσοδο της αµερικανικής Chevron, του δεύτερου µεγαλύτερου -παγκοσµίως- παραγωγού φυσικού αερίου, άνοιξαν (και επισήµως) περίπου έναµήνα πριν, µετά τη θετική ανταπόκριση της Ελλάδας στο αίτηµα της αµερικανικής εταιρείας για τη διερεύνηση της περιοχής «Νότια της Πελοποννήσου». Παράλληλα, οι πρόσφατες ανακοινώσεις της αµερικανικής εταιρείας αφήνουν σαφείς ενδείξεις για την πρόθεσή της να επεκτείνει τις ερευνητικές της δραστηριότητες σε νέα θαλάσσια οικόπεδα. Η κίνηση αυτή αναδεικνύει το ευρύτερο ενδιαφέρον της για τα πιθανά ελληνικά κοιτάσµατα, τα οποία θα τεθούν υπό αξιολόγηση. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως οι συζητήσεις µε τον επικεφαλής της αµερικανικής εταιρείας για θέµατα διεθνών ερευνών και παραγωγής, Clay Neff, έγιναν σε θετικό κλίµα.
Οσον αφορά την Κύπρο, από κοινού µε την Αίγυπτο, µε δύο καίριες συµφωνίες, ενισχύουν τη στρατηγική τους συνεργασία στην εκµετάλλευση φυσικού αερίου, µετατρέποντας την Ανατολική Μεσόγειο σε πυρήνα ενεργειακής ανάπτυξης. Η υπογραφή τους πραγµατοποιήθηκε στο Κάιρο, παρουσία του προέδρου της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, και του Αιγύπτιου προέδρου, Αµπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, δίνοντας ξεκάθαρο µήνυµα για το µέλλον της περιοχής.
«Αφροδίτη» και «Κρόνος»
Η πρώτη συµφωνία αφορά το κοίτασµα «Αφροδίτη», το οποίο πλέον µπαίνει σε τροχιά ανάπτυξης. Το Μνηµόνιο Συναντίληψης που υπογράφηκε µεταξύ Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, Αιγύπτου και των αδειούχων (Chevron Cyprus Limited µε 35%, NewMed Energy L.P. µε 30%, B.G. Cyprus Limited µε 35%), θέτει τις βάσεις για την εκµετάλλευση και µεταφορά του φυσικού αερίου στην Αίγυπτο, όπου θα υγροποιείται για εξαγωγή.
Ακολούθως, υπεγράφη Συµφωνία Φιλοξενούσας Χώρας (Host Government Agreement) για την εξαγωγή των κοιτασµάτων του «Κρόνου» («τεµάχιο 6») της ΑΟΖ της Κυπριακής ∆ηµοκρατίας, µε την οποία καθορίζεται το πλαίσιο µε το οποίο η αδειοδοτηµένη κοινοπραξία (Eni/Total), αλλά και η Αίγυπτος ως η Φιλοξενούσα Xώρα, θα εργαστούν από κοινού για την εµπορευµατοποίηση των κοιτασµάτων φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν εντός του τεµαχίου («Κρόνος», «Ζευς», «Καλυψώ»). Το κοίτασµα «Cronos» ανακαλύφθηκε το 2022 και επιβεβαιώθηκε µε γεωτρήσεις το 2024. Οι εκτιµήσεις τοποθετούν τα αποθέµατα σε πάνω από 3 τρισεκατοµµύρια κυβικά πόδια (TCF) φυσικού αερίου. Το «τεµάχιο 6» περιλαµβάνει επίσης το κοίτασµα «Zeus», που ανακαλύφθηκε το 2022, καθώς και άλλα υποψήφια κοιτάσµατα που βρίσκονται υπό διερεύνηση.
Η Eni και η TotalEnergies κατέχουν από 50% η κάθε µία στο «τεµάχιο 6», ενώ η Eni έχει επιπλέον δραστηριότητα στα «τεµάχια» 8, 7 και 11 της κυπριακής ΑΟΖ. Η επένδυση αυτή προσδίδει περαιτέρω δυναµική στην παρουσία των δύο ενεργειακών κολοσσών στην Ανατολική Μεσόγειο. Το κοίτασµα «Αφροδίτη» αποτελεί σηµαντικό πόρο για την Κύπρο και βασικό µέρος του χαρτοφυλακίου της Chevron στην Ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε ο Frank Casullo, αντιπρόεδρος της Chevron για τη ∆ιεθνή Εξερεύνηση και Παραγωγή.
Το σχέδιο προβλέπει τη δηµιουργία µιας πλωτής µονάδας παραγωγής (FPSO) στην κυπριακή ΑΟΖ, η οποία θα λειτουργεί ως κεντρικός σταθµός επεξεργασίας του φυσικού αερίου που θα αντλείται από το κοίτασµα. Από εκεί, το επεξεργασµένο αέριο θα µεταφέρεται µέσω υποθαλάσσιου αγωγού στις εγκαταστάσεις υγροποίησης της Αιγύπτου. Στη συνέχεια, το LNG που θα παράγεται θα µπορεί να εξαχθεί προς την Ευρώπη, καλύπτοντας τις αυξανόµενες ανάγκες της ηπείρου για σταθερές και διαφοροποιηµένες προµήθειες φυσικού αερίου.
Η συµφωνία αυτή δίνει στην Κύπρο τον ρόλο του παραγωγού φυσικού αερίου, αξιοποιώντας τις υποδοµές της Αιγύπτου, η οποία λειτουργεί ήδη ως ενεργειακός κόµβος για την περιοχή.
Τεχνογνωσία
Αλλωστε η Αίγυπτος διαθέτει ισχυρές υποδοµές και µεγάλη τεχνογνωσία στην υγροποίηση φυσικού αερίου. Το εργοστάσιο Damietta LNG, στο οποίο η Eni κατέχει 50%, αποτελεί βασικό πυλώνα αυτής της στρατηγικής. Το υγροποιητήριο βρίσκεται 60 χλµ. βορειοδυτικά του Πορτ Σαΐντ, µε δυναµικότητα 5 εκατοµµυρίων τόνων LNG ετησίως (mtpa). Παρά την προσωρινή διακοπή λειτουργίας από το 2012 έως το 2021 λόγω πτώσης της παραγωγής, η ανακάλυψη του γιγαντιαίου κοιτάσµατος «Zohr» επέτρεψε την επανεκκίνηση του εργοστασίου. Πριν από ένα µήνα η ExxonMobil ανακάλυψε κοιτάσµατα φυσικού αερίου στα ανοικτά των µεσογειακών ακτών της Αιγύπτου. Πρόκειται για µία εξέλιξη που θα µπορούσε να ενισχύσει τη στρατηγική του Καΐρου για αύξηση της παραγωγής του, µετέδωσε το Bloomberg.
Ιωάννα Κωσταδήμα
Κυριακάτικη Απογευματινή
