Αναδιάρθρωση µετά το mea culpa

Τα µηνύµατα του πρωθυπουργού προς πάσα κατεύθυνση για τα Τέµπη, οι δηµοσκοπήσεις, το σενάριο διάσπασης του υπουργείου Μεταφορών, το αρνητικό κλίµα για Σταϊκούρα και το σενάριο για επίσπευση του ανασχηµατισµού
07:45 - 3 Φεβρουαρίου 2025

∆ράσεις µε στόχο την ενίσχυση του θεσµικού πλαισίου και της λειτουργίας του ελληνικού σιδηροδρόµου, αλλά και γενικότερη αναδιάρθρωση των δηµόσιων συγκοινωνιών σχεδιάζει η κυβέρνηση για το εγγύς µέλλον, κλείνοντας µια δύσκολη εβδοµάδα, που σφραγίστηκε από τη συζήτηση για την τραγωδία των Τεµπών και τις συνθήκες που οδήγησαν στο «εθνικό τραύµα», όπως χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός το σιδηροδροµικό δυστύχηµα, στην συνεδρίαση του υπουργικού συµβουλίου, η οποία πραγµατοποιήθηκε στον απόηχο των µαζικών συγκεντρώσεων πριν από µια εβδοµάδα σε όλη τη χώρα, αλλά και σε πόλεις του εξωτερικού.

Στο Μέγαρο Μαξίµου αναγνωρίζουν πως τα Τέµπη αποτελούν µεγάλο «αγκάθι» για την κυβέρνηση, καθώς η πλειονότητα της κοινωνίας εκτιµά πως οι κυβερνητικοί χειρισµοί στο ζήτηµα κινήθηκαν προς τη λάθος κατεύθυνση, µε τη δηµοσκοπική άνοδο που σηµείωσε η Ν.∆. µετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη συζήτηση για τον Προϋπολογισµό να µειώνεται και τη δυναµική του κυβερνώντος κόµµατος να επιστρέφει στα ποσοστά των ευρωεκλογών, τη στιγµή που εµφανίζονται ενισχυµένα τα κόµµα τα δεξιότερα της Ν.∆. (Ελληνική Λύση, Φωνή Λογικής). Εξού και ο νέος κύκλος ανοιγµάτων προς τα δεξιά, µε τελευταίο παράδειγµα τις προσωπικές ενέργειες του Κ. Μητσοτάκη και τον δίαυλο επικοινωνίας µε την Εκκλησία, µετά τη συνάντηση µε τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυµο.
Αντίστοιχα, µειωµένη είναι η δυναµική του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ.

«Θα λογοδοτήσει η Hellenic Train»

Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρωθυπουργός, παρά τις υποδείξεις των συνεργατών να «ηρεµήσουν τα πνεύµατα» και έπειτα να προβεί σε δηµόσια παρέµβαση, απάντησε στα πιεστικά ερωτήµατα της κοινωνίας για τη σιδηροδροµική τραγωδία, λέγοντας το δικό του mea culpa σχετικά µε την αρχική του τοποθέτηση για το ενδεχόµενο µεταφοράς παράνοµου φορτίου στην εµπορική αµαξοστοιχία.

Παράλληλα, ο Κ. Μητσοτάκης διαχώρισε τις οικογένειες των θυµάτων από τα κόµµατα της αντιπολίτευσης, που, κατά το Μαξίµου, επιχειρούν να αποκοµίσουν πολιτικά οφέλη από την τραγωδία των Τεµπών, ενώ τόνισε πως η Hellenic Train θα λογοδοτήσει αν αποδειχθεί ότι υπήρχε εύφλεκτο φορτίο στο τρένο. Εξαιρετικά πιθανό, µάλιστα, είναι να συζητήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης το ζήτηµα µε την πρωθυπουργό της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, στις 19 Φεβρουαρίου που θα µεταβεί στη Ρώµη, καθώς η µητρική εταιρεία της Hellenic Train ανήκει στο ιταλικό ∆ηµόσιο.

Ο πρωθυπουργός, αναγνωρίζοντας πως τα Τέµπη αποτελούν µεγάλο «αγκάθι» για το κυβερνών κόµµα, διαβεβαίωσε ότι η έρευνα βρίσκεται στην τελική ευθεία και εκτιµά πως οι κινήσεις της κυβέρνησης από εδώ και πέρα, κυρίως στο επίπεδο της παραγωγής έργου στους τοµείς της καθηµερινότητας των πολιτών, θα αλλάξει το κλίµα και θα αποκαταστήσει τις σχέσεις κράτους-κοινωνίας, µε τις δηµόσιες συγκοινωνίες να τίθενται στο επίκεντρο.

Πρωτοβουλίες

Με δεδοµένη την πρόθεση του Κυριάκου Μητσοτάκη για διαρθρωτικές παρεµβάσεις, η κυβέρνηση εξετάζει δύο µέτρα, όπως αποκάλυψε µεταξύ άλλων και η εφηµερίδα «Παραπολιτικά» στο χθεσινό της φύλλο: τη διάσπαση του υπουργείου Υποδοµών και Μεταφορών, µε τη δηµιουργία ξεχωριστού υπουργεί ου που θα ασχοληθεί µε την αναβάθµιση των υπηρεσιών µεταφορών (σε επιβάτες και εµπορεύµατα) στην Ελλάδα, καθώς και η σύσταση ενιαίου φορέα για τα µέσα σταθερής τροχιάς. Οι προωθούµενες αλλαγές κρίνονται επιβεβληµένες όχι µόνο για να µην επαναληφθούν δυστυχήµατα, όπως αυτό που συνέβη στα Τέµπη πριν από περίπου δύο χρόνια, αλλά και για να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στο σχέδιο για την ανάταξη των τρένων. Σύµφωνα µε πληροφορίες, ο σχεδιασµός του Μεγάρου Μαξίµου για το ξεχωριστό υπουργείο Μεταφορών βρίσκεται σε προχωρηµένο στάδιο και φαίνεται πως είναι ζήτηµα εβδοµάδων η υλοποίηση των σχετικών εισηγήσεων.

∆εν είναι, όµως, αντίστοιχα εύκολη υπόθεση η ενοποίηση των οργανισµών που διαχειρίζονται και λειτουργούν τα µέσα σταθερής τροχιάς, δηλαδή του ΟΣΕ µε τη Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε. (ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε.). Και αυτό γιατί, µε βάση τη συµφωνία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (το 2015) µε τους δανειστές, η ΣΤΑ.ΣΥ., όπως και οι άλλοι οργανισµοί συγκοινωνιών της Αθήνας έχουν περάσει στον έλεγχο του Υπερταµείου. Και όπως έδειξε η πρόσφατη εµπειρία µε τις ΕΥ∆ΑΠ και ΕΥΑΘ, ό,τι µπαίνει στο Υπερταµείο δύσκολα βγαίνει! Στο Υπερταµείο έχει δεσµευθεί δηµόσια περιουσία για 100 χρόνια ως αντάλλαγµα για τη διάσωση της Ελλάδας το 2015. Στην περίπτωση της ΕΥ∆ΑΠ και της ΕΥΑΘ, για τις οποίες υπήρξε απόφαση του Συµβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) ώστε να επιστρέψουν στο ∆ηµόσιο, το Υπερταµείο έλαβε αντάλλαγµα εκατοντάδων εκα τοµµυρίων ευρώ ώστε να εγκριθεί η συναλλαγή.

Τις επόµενες ηµέρες συνεδριάζουν, πάντως, τα διοικητικά συµβούλια του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ, ώστε να προχωρήσει η συγχώνευση των δύο εταιρειών στον νέο φορέα «Σιδηρόδροµοι Ελλάδας», που θα απορροφήσει και τον κλάδο τρο χαίου υλικού της ΓΑΙΑΟΣΕ. Ετσι, κατά τον κυβερνητικό σχεδιασµό θα υπάρχει ένας φορέας που θα ασχολείται µε την υποδοµή, την επιδοµή και το τροχαίο υλικό (τα βαγόνια) του ελ ληνικού σιδηροδρόµου. Με το σηµερινό καθεστώς, ο ένας υπεύθυνος κρύβεται πίσω από τον άλλο και τα προβλή µατα διαιωνίζονται. Μεγάλο ζητούµενο παραµένει η σχέση µε τη Hellenic Train που λειτουργεί το σιδηροδροµικό δί κτυο χωρίς µέχρι σήµερα να έχει καταφέρει να συµπορευθεί οµαλά µε τον ΟΣΕ και τους άλλους οργανισµούς. Η τύχη της σύµβασης µε τη θυγατρική της ιταλικής FSA θα κριθεί, όπως φαίνεται, και από τα πορίσµατα για το τι συνέβη στα Τέµπη.

Αλλαγές σε πρόσωπα

Αναπόσπαστο κοµµάτι των σκέψεων του πρωθυπουργού και των επιτελών του, καθώς και των πρωτοβουλιών που ετοιµάζονται στο µέτωπο των Μεταφορών είναι φυσικά και το πρόσωπο του ίδιου του αρµόδιου υπουργού Χρήστου Σταϊκούρα, για τον οποίο το κλίµα αυτές τις µέρες στο πρωθυπουργικό στρατηγείο κάθε άλλο παρά θετικό είναι. Το πιο σηµαντικό στοιχείο που του καταλογίζεται σε αυτή τη συγκυρία είναι το γεγονός ότι, σε αντίθεση µε τον πρωθυπουργό που βγήκε µπροστά όταν βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη ο αντίκτυπος των συγκεντρώσεων της Κυριακής, εκείνος αγνοούνταν και δεν µπήκε καν στη διαδικασία να παρουσιάσει από την πλευρά του τις ενέργειες που έχουν γίνει από κυβερνητικής πλευράς για τη βελτίωση της κατάστασης του σιδηροδροµικού δικτύου και των συγκοινωνιών γενικότερα.

Παράλληλα, και πέραν των γεγονότων της εβδοµάδας αυτής, του αποδίδονται µειωµένα ανακλαστικά σε µια σειρά από έργα που αποτελούν απόλυτες προτεραιότητες για την ηγεσία της κυβέρνησης. Οπως γίνεται αντιληπτό, µε φόντο τις ισορροπίες που διαµορφώνονται πλέον µετά την προηγούµενη Κυριακή και δεδοµένης της συνθήκης γύρω από τον Χρήστο Σταϊκούρα, επιστρέφουν δυναµικά στο πρωθυπουργικό γραφείο οι εισηγήσεις για την πραγµατοποίηση ανασχηµατισµού το αµέσως επόµενο διάστηµα κατόπιν της προεδρικής εκλογής.

Υπενθυµίζεται ότι µετά την επιστροφή της εσωκοµµατικής ηρεµίας στους κόλπους της Κοινοβουλευτικής Οµάδας και προκειµένου να µην προκύψουν νέες αναταράξεις, είχε προκριθεί -σύµφωνα µε πληροφορίες- το σενάριο προώθησης κυβερνητικών αλλαγών σε βάθος χρόνου και δη το προσεχές καλοκαίρι.

Ωστόσο, οι νέοι παράγοντες που εισήλθαν στην εξίσωση µε την τραγική υπόθεση των Τεµπών και η συζήτηση για δοµικές αλλαγές στο υπουργείο Μεταφορών και Υποδοµών, που θα αγγίξουν ακόµη και το πρόσωπο του Χρήστου Σταϊκούρα (και κατ’ επέκταση των υφυπουργών Οικονόµου και Ταχιάου, µε τον πρώτο να κατέχει το χαρτοφυλάκιο των Μεταφορών) σε πολύ σύντοµο χρονικό διάστηµα, ίσως οδηγήσει νωρίτερα του αναµενοµένου σε γενικότερες αναδιατάξεις σε ό,τι αφορά τη σύνθεση της κυβέρνησης.

Εξάλλου, δυσαρέσκεια στο κεντρικό σύστηµα υπήρξε τα τελευταία εικοσιτετράωρα και για άλλα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης, καθώς κάποια από αυτά είτε επέλεξαν να δώσουν στίγµα, όταν πια ο πρωθυπουργός είχε πάρει πάνω του την κατάσταση, είτε δεν εµφανίστηκαν ποτέ στους τηλεοπτικούς δέκτες προς υπεράσπιση του κυβερνητικού έργου.

Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»