Είκοσι εννέα χρόνια συμπληρώθηκαν χθες από την κρίση στα Ίμια, τη νύχτα που Αθήνα και Άγκυρα «άγγιξαν» τον πόλεμο και ξεκίνησε το «γκριζάρισμα» του Αιγαίου. «Χριστόδουλος Καραθανάσης, Παναγιώτης Βλαχάκος, Έκτορας Γιαλοψός. Τρεις φάροι ελευθερίας, που θα φωτίζουν για πάντα τα γαλάζια νερά και νησιά του Αιγαίου», ανέφερε σε ανάρτησή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Φόρο τιμής στους πεσόντες αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού απέτισε επίσης ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, καθώς και άλλα μέλη της κυβέρνησης, σημειώνοντας πως έπεσαν υπέρ της πατρίδας και πως δεν τους ξεχνάμε.
Το ιστορικό
Ήταν βράδυ της τελευταίας μέρας του Ιανουαρίου του 1996, όταν τρεις αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού -οι Χριστόδουλος Καραθανάσης, Παναγιώτης Βλαχάκος και Έκτορας Γιαλοψός- έχασαν τη ζωή τους από πτώση ελικοπτέρου στη βραχονησίδα του Αιγαίου. Η επίσημη εκδοχή ανέφερε πως το ελικόπτερο κατέπεσε λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών και μηχανικής βλάβης.
Ωστόσο, κάποιοι υποστηρίζουν ότι το ελικόπτερο δέχθηκε πυρά από τουρκικές δυνάμεις, ενώ άλλοι κάνουν λόγο για λάθος χειρισμούς στη διαχείριση της αποστολής. Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις για πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης, η απουσία επίσημης έρευνας έχει αφήσει μια πληγή ανοιχτή στην ελληνική κοινωνία και έχει μείνει στην ιστορία ως μια από τις πιο μελανές σελίδες στη διακυβέρνηση Σημίτη.
Όλα ξεκίνησαν όμως στις 25 Δεκεμβρίου 1995, όταν το τουρκικό εμπορικό πλοίο «Figen Akat» προσάραξε σε αβαθή ύδατα κοντά στη Μικρή Ίμια (Ανατολική) και εξέπεμψε σήμα κινδύνου. Το Λιμεναρχείο Καλύμνου -το πλησιέστερο στην περιοχή- διέθεσε ρυμουλκό για να αποκολλήσει το τουρκικό πλοίο, αλλά ο πλοίαρχος αρνήθηκε, υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή, επομένως η ελληνική πλευρά ήταν αναρμόδια και θα έπρεπε να αναλάβει η τουρκική.
Στις 28 Δεκεμβρίου δύο ελληνικά ρυμουλκά αποκόλλησαν τελικά το τουρκικό φορτηγό και το οδήγησαν στο λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας. Στις 29 Δεκεμβρίου το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών επέδωσε διακοίνωση στο αντίστοιχο ελληνικό και ανέφερε ότι οι συγκεκριμένες βραχονησίδες είναι καταχωρημένες στο κτηματολόγιο Μούγλα του νομού Μπόντρουμ (Αλικαρνασσού) και ανήκουν στην Τουρκία. Οι σημαίες Ελλάδας και Τουρκίας… «ανεβοκατεβαίνουν» πάνω στη Μικρή και τη Μεγάλη Ίμια και η κρίση λαμβάνει μεγάλες πλέον διαστάσεις, με τους πολεμικούς στόλους των δύο χωρών να παρατάσσονται γύρω από τις βραχονησίδες.
Στις 29 Ιανουαρίου, ο Κώστας Σημίτης, που μόλις είχε αναλάβει πρωθυπουργός, στέλνει μήνυμα προς την Τουρκία πως η Ελλάδα θα αντιδράσει άμεσα και δυναμικά σε οποιαδήποτε πρόκληση. Την επομένη, η πρωθυπουργός της Τουρκίας, Τανσού Τσιλέρ, δηλώνει πως η ελληνική σημαία και ο ελληνικός στρατός θα απομακρυνθούν από τα Ίμια και αμφισβητεί ευθέως τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, κάνοντας λόγο για «ασαφές καθεστώς» σε πολλά νησιά του Αιγαίου.
Ξημερώματα της 31ης Ιανουαρίου, περί τις 01.40 τα ξημερώματα, τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη Μεγάλη Ίμια και λίγες ώρες αργότερα, περί τις 05.30, ελικόπτερο του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού υπερίπταται των βραχονησίδων για να διαπιστώσει αν πράγματι υπάρχουν Τούρκοι στρατιώτες. Κατά την επιστροφή του στη φρεγάτα «Ναυαρίνο», το ελληνικό ελικόπτερο καταπίπτει και τα τρία μέλη του πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, χάνουν τη ζωή τους.
Η κρίση αποσοβήθηκε, χωρίς να υπάρξει -σύμφωνα με την επίσημη καταγραφή των περιστατικών- πολεμική εμπλοκή. Εγκαινιάστηκε όμως η περίοδος των «γκρίζων ζωνών», δηλαδή των περιοχών που θεωρούνται διαφιλονικούμενες, με την Ελλάδα να φαίνεται πως αποδέχθηκε τότε την de facto απομείωση των συνόρων της. Η φράση δε του Κώστα Σημίτη από το βήμα της Βουλής «ευχαριστώ την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών» για την παρέμβασή της, ξεσήκωσε οργή στην Ελλάδα και κατηγορήθηκε έντονα για ενδοτισμό.
Συγκίνηση και περηφάνια στα αποκαλυπτήρια της προτομής του Έκτορα Γιαλοψού
Σε κλίμα συγκίνησης ανάμεσα σε εκατοντάδες παριστάμενους, φίλους και συγγενείς του πλοιάρχου Έκτορα Γιαλοψού, βουλευτές και περιφερειακούς συμβούλους, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της προτομής ενός εκ των τριών πεσόντων αξιωματικών των Ιμίων, στο Ίλιον. Η προτομή του Έκτορα Γιαλοψού τοποθετήθηκε στο Πολυδύναμο Κέντρο «Μίκης Θεοδωράκης».
Η συγκίνηση κορυφώθηκε κατά τη διάρκεια της τελετής, όταν τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των τριών αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού. Ο πατέρας και η αδελφή του αδικοχαμένου Έκτορα Γιαλοψού δεν κατάφεραν να συγκρατήσουν τα δάκρυά τους τη στιγμή της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου. Τον ήρωα πλοίαρχο τίμησε και ένα ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού που πέταξε σε χαμηλό ύψος πάνω από το κτίριο του Πολυδύναμου Κέντρου, αποδίδοντας συμβολικό φόρο τιμής.
Ο κ. Δένδιας υπενθύμισε ότι πριν από 10 ημέρες πραγματοποιήθηκε η ονοματοδοσία ενός περιπολικού Island του Πολεμικού Ναυτικού, «το οποίο φέρει ήδη το όνομα του Έκτορα Γιαλοψού και σε λίγες ημέρες θα πλέει στο Αιγαίο». «Η Ελλάδα δεν ξεχνά τους νεκρούς της, τους τιμά όχι μόνο μέσω εκδηλώσεων μνήμης, αλλά ακολουθώντας και το παράδειγμά τους να δίνουν τη ζωή τους για την πατρίδα», τόνισε ο Νίκος Δένδιας, αναφερόμενος στους τρεις Έλληνες αξιωματικούς που πριν από 29 χρόνια έχασαν τη ζωή τους στα Ίμια, καθώς αποτελούσαν το πλήρωμα του ελικοπτέρου του Πολεμικού Ναυτικού που συνετρίβη κατά τη διάρκεια της έντασης.
«Δεν ξεχνάμε τον Χριστόδουλο Καραθανάση, τον Παναγιώτη Βλαχάκο και τον Έκτορα Γιαλοψό. Έπεσαν υπέρ πατρίδος στα Ίμια, πριν από 29 χρόνια», αναφέρει και σε ανάρτησή του ο υπουργός Εθνικής Άμυνας. Στην εκδήλωση, προσκαλεσμένος της δημάρχου Ιλίου, Ανδριάνας Αλεβίζου-Κουκουβίνου, που είχε και την πρωτοβουλία της τελετής, παρευρέθηκε ο δήμαρχος Καλυμνίων, Ιωάννης Μαστροκούκος, που εξέφρασε στους συγγενείς του ήρωα πλοιάρχου τη βαθιά του συγκίνηση και τον σεβασμό του στη μνήμη του ήρωα.
Εφημερίδα Απογευματινή
