Η νέα θητεία Τραμπ έρχεται σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία για τη γειτονιά της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Αθήνα και Άγκυρα, η καθεμία για τους δικούς της λόγους, «αφήνουν τη σκόνη να καθίσει» και προχωρούν… σημειωτόν στον ελληνοτουρκικό διάλογο καθώς αναμένουν τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας αμερικανικής κυβέρνησης.
Τα διπλωματικά επιτελεία και των δύο χωρών γνωρίζουν πως η τοποθέτηση της Ουάσινγκτον στη γεωπολιτική σκακιέρα δεν είθισται να αλλάζει άρδην κάθε φορά που αλλάζει πρόεδρος, δεν μπορούν ωστόσο να παραβλέψουν πως ορισμένες φορές τα πρόσωπα επηρεάζουν τις κρίσιμες «αποχρώσεις» της εξωτερικής πολιτικής και στην περίπτωση του Ντόναλντ Τραμπ μιλάμε για έναν ηγέτη που έχει αποδείξει πως δεν διστάζει να κινηθεί εκτός του προβλεπόμενου πλαισίου.
Η Αθήνα επιχειρεί με κάθε τρόπο να κρατήσει τον ελληνοτουρκικό διάλογο σε «ράγες» διαμηνύοντας όμως προς πάσα κατεύθυνση πως στα κυριαρχικά της δικαιώματα δεν πρόκειται να κάνει πίσω. «Ο διάλογος δεν παγώνει», δήλωσε, σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, σημειώνοντας παράλληλα πως όσο η Τουρκία διασυνδέει την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης με άλλα θέματα η συζήτηση για την οριοθέτηση δεν μπορεί να εκκινήσει. Την ίδια στιγμή, όλο και πιο πίσω πηγαίνει το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ), άρα και η επόμενη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η συνάντηση αρχικά αναμενόταν να γίνει τον Δεκέμβριο του 2024, στη συνέχεια μετατέθηκε για τον Ιανουάριο, μετά για τον Φεβρουάριο και τώρα πηγαίνει τον Μάρτιο και αν… Τώρα όλα δείχνουν πως πρώτα θα πραγματοποιηθεί η πενταμερής για το Κυπριακό -που ενδεχομένως να γίνει και μέσα στον Μάρτιο- και μετά το ΑΣΣ. Άλλωστε, για την Αθήνα η επίλυση του Κυπριακού αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα, γι’ αυτό και βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της ελληνικής διπλωματίας στον ΟΗΕ.
Το νέο οθωμανικό παραλήρημα, στο οποίο ανυποχώρητα επιδίδεται η Άγκυρα, επιβαρύνει την ήδη «παγωμένη» ατμόσφαιρα και υπονομεύει τα βήματα που έχουν σημειωθεί στον ελληνοτουρκικό διάλογο. Οι τελευταίες προκλητικές δηλώσεις Ερντογάν για τα «σύνορα της καρδιάς του», που φτάνουν, όπως είπε, μέχρι τη Θεσσαλονίκη και τη «Βόρεια Κύπρο», επιβεβαίωσαν πως η Άγκυρα δεν εγκαταλείπει τις αναθεωρητικές και «ηγεμονικές» βλέψεις της.
Στον μεγαλοϊδεατισμό του Τούρκου προέδρου απάντησε η κυβέρνηση, διά στόματος του εκπροσώπου της, Παύλου Μαρινάκη. «Μιλάμε για ανέξοδους βερμπαλισμούς για εσωτερική κατανάλωση που δεν βοηθάνε στη διατήρηση ενός κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης και διαλόγου. (Σ.σ.: Οι δηλώσεις Ερντογάν) Είναι εντελώς αντίθετες με την πραγματικότητα, με το Διεθνές Δίκαιο, με την ιστορία», δήλωσε ο κ. Μαρινάκης, διευκρινίζοντας δε πως «δεν υπάρχει κάποια αλλαγή στρατηγικής» και πως «σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει η παραμικρή υποχώρηση από τη χώρα μας, ούτε πρόκειται να υπάρξει».
Στις προτεραιότητες της γείτονος περιλαμβάνεται όμως και η Συρία καθώς φιλοδοξεί να παίξει ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή. Αυτό φαίνεται άλλωστε και στα «παιχνίδια» του Ερντογάν με τη Δαμασκό για μία ακόμα παράνομη συμφωνία για τον καθορισμό ΑΟΖ, έχοντας στόχο την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου και την προώθηση της «Γαλάζιας Πατρίδας» σε βάρος και της Ελλάδας.
Το γεγονός πάντως πως η τουρκική πλευρά βιάστηκε να αποκαλύψει τις νέες επεκτατικές φιλοδοξίες της στην ευρύτερη περιοχή σημαίνει ότι δεν μπορεί εύκολα να φέρει τη χώρα μας προ τετελεσμένων, όπως με το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Αθήνα και Λευκωσία παρακολουθούν στενά τις κινήσεις της Άγκυρας και βάζουν στο τραπέζι μια σειρά από ζητήματα που μπορούν να «φρενάρουν» το deal με τη Δαμασκό για ΑΟΖ, ενώ παράλληλα διατηρούν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με όποια χώρα της ευρύτερης περιοχής ενδεχομένως να επηρεαστεί από μια τέτοια εξέλιξη.
Άλλωστε, στην περίπτωση που η Τουρκία επιχειρήσει αυτή τη στιγμή να συνάψει κάποια συμφωνία με τη Συρία, αυτή θα είναι προϊόν μιας κυβέρνησης που δεν έχει διεθνή και εσωτερική νομιμοποίηση και θα έχει υπογραφεί από τον Αμπού Μοχάμαντ αλ Τζολάνι, ηγέτη της HTS – που συγκαταλέγεται στον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων. Δύο στοιχεία που εύκολα και εύλογα συμβάλλουν στην αμφισβήτηση ενδεχόμενων συμφωνιών της Δαμασκού.
Εφημερίδα Απογευματινή
