Η ιστορία είναι λίγο ως πολύ γνωστή. Η άσκηση αγωγής για τη διεκδίκηση ατομικών αποζημιώσεων από τα ναζιστικά εγκλήματα ήταν μια πρωτότυπη νομική ιδέα του δικηγόρου και νομάρχη Βοιωτίας (1994-1998), Γιάννη Σταμούλη. Μια ιδέα που του ήρθε ξαφνικά, όταν έγινε μάρτυρας μιας προσκυνηματικής διαδικασίας στο Δίστομο, τον χειμώνα του 1995, από γερμανόφωνους γέροντες.
Της Χριστίνας Ι. Σταμούλη
Η επανένωση των δύο Γερμανιών το 1990 αναβίωσε πανευρωπαϊκά τη συζήτηση γύρω από την υποχρέωση επανόρθωσης της Γερμανίας. Υποχρέωση που όμως είχε παγώσει το 1953.
Παγκόσμια νομική πρωτοτυπία, η αγωγή του Διστόμου κατατέθηκε το 1995 και οδήγησε σε συγκλονιστικές αποφάσεις. Πρωτοστάτησε το Πολυμελές Πρωτοδικείο Λιβαδειάς το 1997, την απόφαση του οποίου επικύρωσε με μεγάλη πλειοψηφία ο Άρειος Πάγος το 2000. Έκτοτε οι Διστομίτες παλεύουν να εκτελέσουν την απόφαση και να εισπράξουν ό,τι τους επιδίκασε το δικαστήριο, διεκδικώντας από τη Γερμανία «Έμπρακτη Συγγνώμη» για όσα υπέστησαν.
Όλα τα παραπάνω ίσως κάποιοι αναγνώστες να τα έχουν ακούσει. Άλλοι κατέχουν τη σχετική γνώση περισσότερο και άλλοι λιγότερο.
Όμως, κάθε πότε ακούμε αναφορές στο θέμα αυτό; Δύο τρία μεγάλα «Ολοκαυτώματα», όπως συνηθίζουμε, αδόκιμα, να αποκαλούμε τις μεγάλες σφαγές που οργάνωσαν και εκτέλεσαν τα ναζιστικά στρατεύματα σε διάφορα σημεία της πατρίδας, ξυπνάνε κυκλικά από χρόνο σε χρόνο και ερεθίζουν τη μνήμη και το θυμικό μας.
Φέτος, 80 χρόνια από το 1944, το οποίο, εκτός από το τέλος του πολέμου, υπήρξε και η χρονιά με τις πιο αιματηρές σφαγές και καταστροφές, δεκάδες πόλεις και χωριά βρέθηκαν στο επίκεντρο της θεματικής που ονομάζουμε «διατήρηση της ιστορικής μνήμης».
Η κυρία Σταμούλη είναι δικηγόρος και διαχειρίστρια του Αρχείου Ιωάννη Ε. Σταμούλη
