Συγκίνηση σε όλο το φάσμα του πολιτικού κόσμου προκάλεσε ο θάνατος της Βάσως Παπανδρέου σε ηλικία 80 ετών, που άφησε το δικό της μοναδικό αποτύπωμα, όχι μόνο στην ελληνική πολιτική ζωή αλλά και στην Ευρώπη. Η συνεπωνυμία με τον Ανδρέα Παπανδρέου ήταν συμπτωματική, όχι όμως και η πολυτάραχη συμπόρευσή τους. Ήταν μια δυναμική προσωπικότητα, ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, μπροστά από την εποχή της, πρώτη Ευρωπαία επίτροπος, τεχνοκράτης πριν από τους τεχνοκράτες. Αψηφώντας με πυγμή την ανδροκρατούμενη πολιτική σκηνή του ’80 και του ’90, εξελέγη επτά φορές βουλευτής (1985, 1993, 1996, 2000, 2004, 2007, 2009).
Στη μακρά πολιτική διαδρομή της, η διακεκριμένη οικονομολόγος από το Αίγιο κράτησε τα χαρτοφυλάκια των υπουργείων Ανάπτυξης (1996-1999), Εσωτερικών (1999-2001), Περιβάλλοντος (2001-2004) και εργάστηκε σε πολλές μεταρρυθμίσεις του ΠΑΣΟΚ (νόμος για τα αυθαίρετα, ΑΣΕΠ). Πέτυχε επίσης την επιτάχυνση και την ολοκλήρωση μεγάλων έργων της χώρας, συμβάλλοντας καθοριστικά και στην προετοιμασία των Ολυμπιακών Αγώνων. Σταθερή στα πιστεύω της, δεν δίστασε να συγκρουστεί ακόμα και με τον Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά και με Ευρωπαίους ηγέτες. Έμεινε στην Ιστορία για τις ομηρικές αναμετρήσεις που είχε με τη σκληρή Μάργκαρετ Θάτσερ με αντικείμενο την Κοινωνική Χάρτα της Ευρώπης, όταν διατελούσε επίτροπος της ΕΟΚ, ούσα μάλιστα η πρώτη γυναίκα επίτροπος. Η ίδια η Παπανδρέου ήταν υπέρ της ενιαίας Ευρώπης, για την οποία η Θάτσερ είχε ενστάσεις.
Το δείπνο των «4»
Με τον Ανδρέα Παπανδρέου γνωρίστηκαν το 1974 στη Βρετανία. Εκείνη, αν και είχε βρει δουλειά ως ερευνήτρια, αποφασίζει να ακολουθήσει τον μέντορα της. Είκοσι χρόνια μετά, το 1994, βρίσκεται απέναντι, αμφισβητώντας την ηγεσία του. Όλα ξεκινάνε με το περίφημο «δείπνο των τεσσάρων» στο σπίτι της Βάσως Παπανδρέου στο Χαλάνδρι. Εκείνο το βράδυ, μαζί με τους Κώστα Σημίτη, Θεόδωρο Πάγκαλο και Παρασκευά Αυγερινό θα συζητούσαν για το πρόσωπο που θα διαδεχόταν τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας. Για την ιστορία, προσκεκλημένος ήταν και ο Κώστας Λαλιώτης, αλλά τελικά δεν παρέστη στο τραπέζι. Εκείνο το δείπνο αποτέλεσε την απαρχή της αμφισβήτησης του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ και τον προάγγελο της ανάδειξης του Κώστα Σημίτη στην πρωθυπουργία.
Βαθιά συγκινημένος, σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος εξέφρασε τη θλίψη του για τον θάνατο της «σιδηράς κυρίας» του ΠΑΣΟΚ. Στη Βουλή τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη της και ο πρόεδρος, Κωνσταντίνος Τασούλας, άφησε μια ανθοδέσμη με κόκκινα τριαντάφυλλα στα «πράσινα» έδρανα, κάνοντας λόγο για διακεκριμένη πολιτικό με αξιοσημείωτη πορεία. Τα βαθιά του συλλυπητήρια εξέφρασε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης. «Αν και βρεθήκαμε σε αντίθετες όχθες, οφείλω να αναγνωρίσω ότι υπήρξε μια δυνατή προσωπικότητα. Υπηρέτησε πολλές κυβερνητικές και κοινοβουλευτικές θέσεις, αφήνοντας το δικό της αποτύπωμα και στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή ως επίτροπος της πατρίδας μας. Θα τη συνοδεύουν έτσι η αφοσίωση των φίλων και ο σεβασμός των αντιπάλων της», ανέφερε, σε ανάρτησή του. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, στη συλλυπητήρια δήλωσή του υπογράμμισε τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις με τις οποίες συνέδεσε το όνομά της αλλά και την πορεία της στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα συλλυπητήριά τους επίσης εξέφρασαν ο Κώστας Σημίτης, πλήθος στελεχών του ΠΑΣΟΚ και άλλων κομμάτων, αναγνωρίζοντας τη συμβολή της στην πολιτική ζωή.
Όταν πάγωσε το «Caravel»: Το χαρτάκι στη θυελλώδη συνεδρίαση του 1995
Η Βάσω Παπανδρέου μπροστά στα όσα οραματιζόταν δεν δίσταζε να υπερασπιστεί τις απόψεις της ακόμη και όταν είχε να κάνει με τον Ανδρέα Παπανδρέου ως αντίπαλο. Αυτό αποτυπώθηκε ξεκάθαρα το 1995, στη θυελλώδη και ιστορική συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ. Ο τότε πρωθυπουργός και ιδρυτής του Κινήματος εξαπολύει σφοδρά πυρά κατά των «τεσσάρων» αμφισβητιών του, που περίπου επί έναν χρόνο ενορχήστρωναν την αντικατάστασή του.
«Όσοι αναζητούν έναν Ανδρέα Παπανδρέου πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ υπό περιορισμό, επιτροπεία, κηδεμονία, ή δεν ξέρω τι άλλο, να τον αναζητήσουν αλλού. Εγώ δεν προσφέρομαι», είχε δηλώσει, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Κινήματος. Η Βάσω Παπανδρέου, η οποία ανήκε στην ομάδα των «4» που είχαν δειπνήσει στο Χαλάνδρι συζητώντας για τον διάδοχο του Ανδρέα, ένιωσε να «φωτογραφίζεται» η ίδια. Σηκώθηκε από τη θέση της, διέσχισε με αποφασιστικό βήμα την αίθουσα στο «Caravel» -που είχε σχεδόν «παγώσει»-, και άφησε ένα χαρτί μπροστά στον Παπανδρέου. «Εμμέσως πλην σαφώς αναφέρεσαι σε εμένα και μου αποδίδεις προθέσεις που δεν έχουν σχέση με τις προθέσεις μου. Ζητώ τον λόγο επί προσωπικού», έγραφε το χαρτί. Ο Ανδρέας αρκέστηκε σε ένα ευγενές και χαμηλόφωνο «μάλιστα», χωρίς να εκδηλώσει περισσότερο εκνευρισμό και δεν της έδωσε ποτέ τον λόγο. Ήταν το κύκνειο άσμα μια πολυτάραχης σχέσης.
