Με το βλέμμα στραμμένο στο Μεταναστευτικό ξεκινά αύριο η Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες, με την Ευρώπη να δείχνει έτοιμη να προχωρήσει σε πολύ αυστηρά μέτρα, που θα περιλαμβάνουν κατ’ αρχάς τον έλεγχο των συνόρων αλλά και την άμεση απέλαση όσων έχει απορριφθεί το αίτημα ασύλου, ενώ θα γίνει πιο δύσκολη η χορήγησή του. Ταυτόχρονα ο Κυριάκος Μητσοτάκης μαζί με την Τζόρτζια Μελόνι θα κληθούν να δώσουν σκληρές μάχες, με τη Γερμανία και τους «δορυφόρους» της (Ολλανδία, κ.ά.) να ζητούν την επανενεργοποίηση των κανόνων του Δουβλίνου, ώστε η Ιταλία και η Ελλάδα, ως χώρες πρώτης υποδοχής, να παίρνουν πίσω μετανάστες που έχουν μετακινηθεί σε άλλα κράτη-μέλη.
Σε κάθε περίπτωση η Σύνοδος αναμένεται πολύ… δύσκολη, ωστόσο οι «27», υπό το βάρος και της μεγάλης πίεσης που ασκεί η άνοδος των ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων, θα κληθούν να βρουν έστω κάποια κοινή συνισταμένη στο κείμενο των τελικών συμπερασμάτων. Χωρίς πάντως αυτό να σημαίνει εξεύρεση μιας συνολικής ευρωπαϊκής λύσης και γεφύρωσης του χάσματος.
Τον τόνο έδωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην επιστολή της προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, στην οποία σημειώνει πως «η μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ μπορεί να είναι βιώσιμη μόνο εάν επιστραφούν ουσιαστικά όσοι δεν έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στην ΕΕ». Διευκρίνισε δε ότι μόνο το 20% των υπηκόων τρίτων χωρών για τους οποίους υπάρχει απόφαση να φύγουν έχουν όντως επιστρέψει. «Πρέπει να οικοδομήσουμε ένα επίπεδο εναρμόνισης και εμπιστοσύνης που θα διασφαλίζει ότι οι μετανάστες που έχουν απόφαση επιστροφής εναντίον τους σε μια χώρα δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν τις ρωγμές στο σύστημα για να αποφύγουν την επιστροφή αλλού», υπογράμμισε η πρόεδρος της Κομισιόν.
Ήδη 14 κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα, ζητούν από την Κομισιόν να επιταχύνει τις διαδικασίες αναθεώρησης του κανονισμού των επιστροφών, όσων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται. Παράλληλα κερδίζει έδαφος η ιδέα για τη δημιουργία «κέντρων επιστροφής» μεταναστών σε τρίτες χώρες, αντίστοιχα με αυτά που ξεκίνησαν να λειτουργούν στη γειτονική Αλβανία μετά τη διμερή συμφωνία που υπέγραψε με την Ιταλία.
Η Σύνοδος διεξάγεται στη σκιά της απόφασης της Γερμανίας να επαναφέρει εσωτερικούς ελέγχους στη ζώνη Σένγκεν, παρά το γεγονός ότι στο προσχέδιο των συμπερασμάτων οι «27» επιμένουν στην ανάγκη ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα και με τη Φον ντερ Λάιεν να διαμηνύει πως «η επαναφορά των συνοριακών ελέγχων θα πρέπει να είναι μέτρο έσχατης λύσης». Ο Όλαφ Σολτς πάντως, στριμωγμένος άγρια από τη ραγδαία άνοδο της γερμανικής Ακροδεξιάς, εκτός από τις αναφορές στο Δουβλίνο θα επιχειρήσει να συμπεριληφθούν αυτές οι αναφορές στην εσωτερική διάσταση της μετανάστευσης, προκειμένου να δικαιολογήσει το «κλείσιμο» των γερμανικών συνόρων.
Στην επιστολή της η Φον ντερ Λάιεν αναφέρθηκε και στην εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ – Τουρκίας του 2016 για το Μεταναστευτικό, την επιπλέον χρηματοδοτική βοήθεια προς την Άγκυρα, την αντιμετώπιση της διακίνησης αλλά και τα κέντρα επιστροφής μεταναστών. Από την πλευρά της, η Πολωνία θα ζητήσει από την ΕΕ να επικυρώσει την απόφασή της για προσωρινή αναστολή παροχής καθεστώτος ασύλου σε όσους περνούν τα σύνορα από τη γειτονική Λευκορωσία, καταγγέλλοντας τη Ρωσία για «εργαλειοποίηση» του Μεταναστευτικού. Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος άφησε αιχμές για την στροφή του Βερολίνου σε «εθνικές λύσεις» τονίζοντας πως δεν πρέπει η Ευρώπη να πάει σε μονομερείς ενέργειες κρατών-μελών, δίνοντας το περίγραμμα στο οποίο θα κινηθεί η ελληνική πλευρά στις Βρυξέλλες.
«Εμείς συνδιαμορφώνουμε τη συζήτηση που έχει αρχίσει στην Ευρώπη για αυστηροποίηση των διατάξεων για το άσυλο και τις επιστροφές. Θεωρώ όμως ότι, σε κάθε περίπτωση, αυτό που όχι μόνο δεν πρέπει να γίνει αλλά να αποφευχθεί πάση θυσία, και δεν μιλάω μόνο για την Ελλάδα, είναι μονομερείς ενέργειες. Δηλαδή, αποφάσεις κρατών αυθαίρετα και μονομερώς χωρίς να υπάρχει συνεννόηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο», είπε ο κ. Παναγιωτόπουλος (Σκάι). Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου σημείωσε ακόμη ότι θα πρέπει να πιεστεί η Τουρκία να εφαρμόσει τη συμφωνία από το 2016 με την ΕΕ, η οποία προβλέπει επιστροφές στη γειτονική χώρα και είχε ατονήσει τα τελευταία χρόνια λόγω COVID, προσθέτοντας πως η γεωπολιτική αναταραχή συνιστά πρόκληση ασφάλειας συνολικά για την Ευρώπη.
