Η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη πήγε γενικώς και αορίστως καλά, χωρίς να προκύψει κάποιο απροσδόκητα θετικό αποτέλεσμα ούτε κάτι απτό, κάτι άλλωστε που αναμενόταν. Δόθηκε ωστόσο η εντολή από τους δύο ηγέτες στους υπουργούς Εξωτερικών να διερευνήσουν αν υπάρχει πρόσφορο έδαφος ώστε να ξεκινήσουν οι συζητήσεις γύρω από τον πυρήνα της ελληνοτουρκικής διαφοράς, δηλαδή την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Απογευματινής», ο Χακάν Φιντάν αναμένεται να έρθει στην Αθήνα μέχρι τον Νοέμβριο και να συναντηθεί με τον Γιώργο Γεραπετρίτη. «Θα διερευνήσουμε το έδαφος για το κατά πόσον υπάρχουν πρόσφορες συνθήκες να εκκινήσουν οι συζητήσεις σχετικά με την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης», σημείωσε σε δηλώσεις του ο Έλληνας υπΕΞ.
Δύσκολη προσέγγιση
Οι κύριοι Γεραπετρίτης και Φιντάν έχουν τακτική επαφή, συνομιλούν απευθείας αρκετά συχνά και ας μην το ανακοινώνουν επισήμως. Στο πλαίσιο αυτό, δεν θα τους είναι δύσκολο να κάνουν κάποιες διερευνητικές συζητήσεις για να δουν πόσο ουτοπικός (ή μη) θα μπορούσε να είναι ο διάλογος για τα δύσκολα. Εξάλλου ξέραμε ότι αργά ή γρήγορα θα φτάναμε εδώ, υπό την έννοια ότι οι δύο ηγέτες επέλεξαν τα συγκεκριμένα πρόσωπα για το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο με στόχο να αγγίξουν τα δύσκολα. Ενδεχομένως παραβλέποντας και τυχόν «παραφωνίες» (βλέπε Κάσο).
Ο -πάντα ψύχραιμος και ήπιων τόνων- επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας εξήγησε ότι ειδικά σε αυτό το timing είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθεί ανοιχτός ο δίαυλος επικοινωνίας με τη γείτονα. «Είναι αναγκαίο σήμερα, περισσότερο από ποτέ, όταν βρισκόμαστε σε μια περιοχή η οποία βάλλεται από διαρκείς γεωπολιτικούς κινδύνους και εν μέσω δύο πολέμων, να υπάρχουν σχέσεις κατανόησης και καλής γειτονίας», σχολίασε ο κ. Γεραπετρίτης.
Βεβαίως, από τις σχέσεις καλής γειτονίας μέχρι την έναρξη του διαλόγου για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ υπάρχει τεράστια απόσταση και ενώ οι κόκκινες γραμμές των δύο πλευρών είναι γνωστές. Όσο δε η Τουρκία δεν μπαίνει στη διαδικασία να άρει το casus belli, να ξεχάσει το αναθεωρητικό αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, πώς μπορεί να γίνει συζήτηση για τις θαλάσσιες ζώνες; Και φυσικά όσο η Άγκυρα ζητά αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, αλλά διατηρεί παρατεταγμένη τη λεγόμενη «4η Στρατιά του Αιγαίου» στη Σμύρνη, πώς μπορεί η Αθήνα να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου;
Όσο το Διεθνές Δίκαιο αφήνει αδιάφορη την απέναντι πλευρά και όσο η Άγκυρα δεν προσχωρεί στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, πώς μπορεί να βρεθεί κοινός παρονομαστής; Ο φαύλος κύκλος που οδηγεί σε αδιέξοδο φαίνεται ότι δύσκολα μπορεί να αποφευχθεί. Παρά τις καλές προθέσεις.
Τριμερής με Μακρόν και Χριστοδουλίδη με το βλέμμα στο καλώδιο της Κύπρου
Το θρίλερ γύρω από την υλοποίηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου καλά κρατεί, αν και στη Νέα Υόρκη έγινε ένα βήμα αποσυμπίεσης της έντασης που παρασκηνιακά έχει δημιουργηθεί μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών. Αυτό το νόημα είχε η τριμερής συνάντηση μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού, του Κύπριου και του Γάλλου προέδρου.
Εύλογα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, προς τι η παρουσία του Εμανουέλ Μακρόν; Η απάντηση είναι απλή. Οι Γάλλοι «καίγονται» να προχωρήσει το project του αγωγού Great Sea Interconnector (GSI), διότι πρόκειται για ένα έργο κοινού ευρωπαϊκού και γαλλικού ενδιαφέροντος. Και αυτό γιατί ο ΑΔΜΗΕ έχει αναθέσει στη γαλλική εταιρεία Nexans την κατασκευή του καλωδίου, ενώ παράλληλα και η εταιρεία Meridiam με έδρα το Παρίσι έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με τον ΑΔΜΗΕ και έχει εκφράσει μεγάλο ενδιαφέρον για το έργο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μακρόν ενημερώθηκε από τους κυρίους Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη για την πρόοδο των εργασιών, με τους τρεις να συμφωνούν στη στρατηγική σημασία του έργου για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Τα deadlines όμως είναι ασφυκτικά. Όπως έχει ήδη γράψει η «Απογευματινή», ο ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να στείλει στη Nexans «Full Notice to Proceed» έως την ερχόμενη Δευτέρα, με την οποία θα δεσμευτεί οριστικά ως προς τις υποχρεώσεις της. Ωστόσο οι εκκρεμότητες παραμένουν παρά τις πολύμηνες διαπραγματεύσεις και μολονότι η Ελλάδα έβαλε αρκετό νερό στο κρασί της, λέγοντας ότι δέχεται τον ισότιμο επιμερισμό του γεωπολιτικού ρίσκου, δηλαδή να πάει 50%-50% για Αθήνα και Λευκωσία, σε περίπτωση εμπλοκής του έργου λόγω εξωτερικών κινδύνων (κοινώς, λόγω τουρκικών απειλών).
Στις δηλώσεις του ο Νίκος Χριστοδουλίδης απέφυγε να ανοίξει τα χαρτιά του. Συγκεκριμένα αρκέστηκε να πει: «Αντικείμενο συζήτησης ήταν και η ηλεκτρική διασύνδεση ανάμεσα στην Κύπρο και την Ελλάδα, λαμβάνοντας υπόψη και το έντονο γαλλικό ενδιαφέρον για γαλλική συμμετοχή στην υλοποίηση αυτού του στρατηγικής σημασίας έργου».
