Καυτό φθινόπωρο ενόψει για τα ελληνοτουρκικά «ζητήματα»

Από τον Σεπτέμβριο τα δύσκολα: Η συνάντηση Μητσοτάκη με τον πρόεδρο της Τουρκίας, οι συνομιλίες για το Κυπριακό και η καυτή ατζέντα για ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα
16:02 - 23 Ιουλίου 2024

Έκδοση παράτυπων NAVTEX, αύξηση των μεταναστευτικών ροών σε Έβρο και νησιά (κυρίως στα Δωδεκάνησα), απειλές για δημιουργία θαλάσσιων πάρκων, προκλητικές παρελάσεις στα Κατεχόμενα, ρητορικές εξάρσεις και διπλωματικές παγίδες. Είναι μια σύντομη απαρίθμηση των τουρκικών κινήσεων που ταράζουν τα εσχάτως «ήρεμα νερά» και καθώς φαίνεται μετά τη θερινή ραστώνη έρχονται ακόμη πιο δύσκολες μέρες, με την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα να μπαίνουν στη γενικότερη εικόνα. Σε κάθε περίπτωση ήταν περίπου δεδομένο ότι μετά και τη «μαύρη» επέτειο του «Αττίλα», θα έπεφτε αλάτι σε αυτή την ανοιχτή πληγή που πονά ακόμα τον απανταχού Ελληνισμό. Ωστόσο, η ξαφνική στροφή της Τουρκίας «σε μια πιο ακραία γραμμή», όπως χαρακτηριστικά είπε (ΕΡΤ) ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, δεν συμβαδίζει με το σχετικά καλό κλίμα των τελευταίων μηνών. Μάλλον αποτελεί ένα… reality check υπενθυμίζοντας στην Αθήνα ότι οι αναθεωρητικές θέσεις (και το ύφος) της Άγκυρας δεν έχουν αλλάξει. Επαναφέρει όμως και κάτι ακόμα, αυτή τη φορά από την ελληνική πλευρά: ότι οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι, και θα είναι, άρρηκτα συνδεδεμένες με το Κυπριακό και πως τετελεσμένα στη μαρτυρική Μεγαλόνησο δεν θα γίνουν αποδεκτά.

Επιβεβαιώνοντας το ρεπορτάζ της «Απογευματινής», ο κ. Γεραπετρίτης αποκάλυψε στην κρατική τηλεόραση ότι έχει την αίσθηση πως θα υπάρξει κινητικότητα στο Κυπριακό. Μένει να φανεί αν θα πραγματοποιηθεί, τελικά, η φημολογούμενη πενταμελής συνάντηση το φθινόπωρο ή αν εντέλει καθυστερήσει λόγω της ξαφνικής κλιμάκωσης εκ μέρους Τουρκίας. Μοιραία, οι ερωτήσεις προς τον υπουργό αλλά και προς τον κυβερνητικό εκπρόσωπο χθες εστίασαν -μεταξύ άλλων- στην επίθεση του προέδρου Ερντογάν προς τον υπουργό Άμυνας, Νίκο Δένδια.

ΕΘΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ «ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΗΛΙΘΙΟΙ»

Από την πλευρά του, ο κ. Γεραπετρίτης είπε ότι οι θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης είναι ενιαίες, ενώ σχολιάζοντας την ελληνική αντίδραση στην τουρκική επίθεση προς τον κ. Δένδια υποστήριξε ότι ήταν η προσήκουσα. «Δεν μπορούμε να μπούμε σε μια λογική διαγκωνισμού για το ποιος θα είναι σκληρότερος. Η ελληνική κυβέρνηση εκφράζεται με πάγιες θέσεις που βασίζονται στο Διεθνές Δίκαιο. Οι ανέξοδοι βερμπαλισμοί δεν ωφελούν. (…) Η Ελλάδα βρίσκεται στο απόγειο της δύναμής της, στο απόγειο της ισχύος της», τόνισε ο κ. Γεραπετρίτης.

Ακόμα πιο «αιχμηρός» ήταν ο Παύλος Μαρινάκης. Ο οποίος «κάρφωσε» την Τουρκία για τα ύπουλα παιχνίδια που προσπαθεί να παίξει. Μάλιστα, ο Π. Μαρινάκης στηλίτευσε και την προσέγγιση ορισμένων ελληνικών ΜΜΕ που καταλήγουν να εξυπηρετούν την Τουρκία, λειτουργώντας… ανθελληνικά. Συγκεκριμένα, ο κ. Μαρινάκης ξεκαθάρισε: «Η θέση της κυβέρνησης είναι η εθνική, αυτή ακολουθεί το σύνολο των μελών της κυβέρνησης. Με ενιαία γραμμή η κυβέρνηση τοποθετείται σε κάθε ευκαιρία. Η Ιστορία δε θα γραφτεί ξανά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εξέφρασε την εθνική θέση (για το Κυπριακό) με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο. Είναι λυπηρό να υπάρχουν Μέσα στη χώρα που υιοθετούν την τουρκική προπαγάνδα, χωρίς καλά καλά να έχουν ακούσει την ομιλία του πρωθυπουργού». Και πρόσθεσε με νόημα: «Παίζουν χωρίς να το καταλαβαίνουν έναν ρόλο χρήσιμου ηλίθιου με αυτή την τακτική, να δούμε λίγο τα όρια».

Σε κάθε περίπτωση, ό,τι και να προσπαθούν να κάνουν Τούρκοι αξιωματούχοι, τα media (τουρκικά ή και εγχώρια), η Αθήνα αντιμετωπίζει με ψυχραιμία αλλά όχι με αφέλεια την πραγματικότητα. Όπως έλεγαν χαρακτηριστικά αρμόδιες πηγές στην εφημερίδα μας, «πιστεύουμε στον διάλογο με την Άγκυρα, χωρίς όμως να υποχωρούμε από τις πάγιες εθνικές μας θέσεις». Οδεύουμε συνεπώς προς την επόμενη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν του Σεπτεμβρίου, κρατώντας μικρό καλάθι, τα νερά είναι ήρεμα (ακόμα), αλλά είναι και «εύθραυστα».

Ναύσταθμο στα Καταχόμενα ( στο Μπογάζι) στήνει η Άγκυρα

Τουρκικά πλοία σε άσκηση

Η διαρκής αναβάθμιση των στρατιωτικών υποδομών στα Κατεχόμενα συνιστά μέρος ενός γενικότερου γεωπολιτικού σχεδίου της Άγκυρας και με αυτή την έννοια διόλου τυχαία ήταν η πομπώδης αναφορά Ερντογάν, ανήμερα του «Αττίλα», στην κατασκευή της ναυτικής βάσης στο Μπογάζι. Όπως διόλου τυχαία ήταν η αρμάδα των πενήντα πολεμικών πλοίων που κατέπλευσε το περασμένο Σάββατο στα Κατεχόμενα για τους εορτασμούς της τουρκικής εισβολής με το «Anadolou» σε περίοπτη θέση. Στα μεγαλεπήβολα νεοοθωμανικά οράματα του Ερντογάν, η Κύπρος διαδραματίζει στρατηγικό ρόλο με προφανή στόχο τον απόλυτο έλεγχο της ΝΑ Μεσογείου σε θάλασσα και αέρα και τον εκτοπισμό της Ελλάδας.

Τούτων δοθέντων η κατασκευή της ναυτικής βάσης έχει να κάνει ισόποσα με την υπεροχή της τουρκικής κατοχικής δύναμης έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά και με τις γεωπολιτικές επιδιώξεις της στην ευρύτερη περιοχή. Χθες, άλλωστε ο τουρκικός Τύπος εστίασε αποκλειστικά στη δήλωση Ερντογάν σχετικά με την πρόθεση της Τουρκίας να ιδρύσει ναυτική βάση στα Κατεχόμενα σε συνδυασμό με την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της περιοχής. «Αν χρειαστεί, θα κατασκευάσουμε ναυτική βάση και θαλάσσιες δομές στον “Βορρά” (σ.σ.: Κατεχόμενα). Αγοράζουμε έναν νέο μεταφορέα φυσικού αερίου. Ένα πλωτό πλοίο-πλατφόρμα επεξεργασίας φυσικού αερίου που θα χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή φυσικού αερίου στο κοίτασμα Sakarya. Θα βρίσκεται στην Τουρκία σε περίπου δύο μήνες. Έχει μήκος 300 μέτρα και πλάτος 58 μέτρα. Αυτή η πλατφόρμα, η οποία θα παράγει αρκετό φυσικό αέριο για πέντε εκατομμύρια νοικοκυριά, πιθανότατα θα παραμείνει εκεί για 15-20 χρόνια. Είναι σχεδόν σαν βάση. Αναχωρεί την επόμενη εβδομάδα και θα έρθει στην Τουρκία. Στην πραγματικότητα, όταν δουν αυτή τη βάση, αυτό θα τους είναι αρκετό», είπε ο Ερντογάν εξαπολύοντας νέες απειλές σε Αθήνα και Λευκωσία.

Σε αυτή τη φάση, η περιοχή όπου θα γίνει η βάση έχει περιφραχτεί, ενώ έγιναν και βυθομετρήσεις στη θαλάσσια περιοχή μπροστά από τον χώρο στον οποίο θα ανεγερθούν οι εγκαταστάσεις. Πρόκειται ουσιαστικά για τα πρώτα βήματα που καταγράφονται ενόψει της υλοποίησης του σχεδίου το οποίο έχει εκπονηθεί από το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό. Πέραν των κτιριακών εγκαταστάσεων και σύμφωνα με όσα είναι γνωστά αναμένεται να γίνουν και εργασίες στη θάλασσα και συγκεκριμένα στον βυθό, το βάθος του οποίου θα χρειαστεί να αυξηθεί για τις ανάγκες των πολεμικών πλοίων που θα ελλιμενίζονται. Από τουρκικής πλευράς γίνεται λόγος για ολοκλήρωση του έργου σε έναν χρόνο, χωρίς, πάντως, αυτό να θεωρείται δεδομένο καθώς σειρά τρίτων χωρών (ΗΠΑ, Ισραήλ, Αίγυπτος) δεν καλοβλέπει αυτή την εξέλιξη. Ταυτόχρονα η αεροπορική βάση του Λευκόνοικου έχει αναβαθμιστεί, καθώς εκεί εγκαταστάθηκαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV), τα γνωστά «Bayraktar TB2». Μέχρι στιγμής, σταθμεύει πολύ μικρός αριθμός – κι αυτό καθώς μπορεί να μεταφερθούν και άλλα, ανά πάσα στιγμή, από την Τουρκία.