Τα βλέμματα της παγκόσμιας διπλωματίας και εν γένει της πολιτικής είναι στραμμένα για τρίτη συνεχή ημέρα στην Ουάσινγκτον. Εκεί όπου διεξάγεται η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ. Για την Ελλάδα, η χθεσινή ημέρα συγκέντρωσε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον, λόγω της συνάντησης των κύριων Μητσοτάκη και Ερντογάν, που έγινε κατά τις 23.00. Ωστόσο, όλες οι υψηλού επιπέδου επαφές του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας, Γιώργου Γεραπετρίτη και Νίκου Δένδια, έχουν τη σημασία τους.
Ο πρωθυπουργός συναντήθηκε με τους Αμερικανούς βουλευτές ελληνικής καταγωγής, που όλα αυτά τα χρόνια έχουν «φωτίσει» το θέμα των τουρκικών παραβιάσεων και υπερπτήσεων και έχουν βάλει πλάτη σ’ όλα τα θέματα που αφορούν την Ελλάδα και που οι Τούρκοι θα ήθελαν να περάσουν κάτω από τα ραντάρ των Αμερικανών. Ο λόγος για τους John Sarbanes, Chris Pappas, Gus Bilirakis, Dina Titus, Nicole Malliotakis. Σύμφωνα με πληροφορίες, συζητήθηκαν η διακομματική στήριξη των ελληνικών θέσεων στο Κογκρέσο, ζητήματα ελληνοαμερικανικής αμυντικής συνεργασίας αλλά και εκπαιδευτικής και εμπορικής συνεργασίας.
ΕΠΟΧΗ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ
Προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής, ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε: «Είναι μία εποχή που η νατοϊκή συμμαχία πρέπει να αντιμετωπίσει μία σειρά πολύπλοκων προκλήσεων και είναι επίσης μία εποχή όπου πρέπει να επιβεβαιώσουμε εκ νέου τη δική μας δέσμευση ως προς τη δαπάνη. Τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ μας σε αμυντικές δαπάνες». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε την ανάγκη για πιο «έξυπνες» αμυντικές δαπάνες, λέγοντας: «Είναι εξαιρετικά σημαντικό για τις ευρωπαϊκές χώρες όχι μόνο η επίτευξη αυτού του στόχου αλλά και ταυτόχρονα η ευθυγράμμιση των αμυντικών δαπανών, ώστε να δυναμώσουμε περισσότερο τη νατοϊκή συμμαχία. Δεν χρειάζεται να δαπανούμε περισσότερα, πρέπει να δαπανούμε εξυπνότερα».
Ερωτηθείς για τις επικείμενες αμερικανικές εκλογές και για το αν θα προτιμούσε να συνομιλεί με τον Τζο Μπάιντεν ή με τον Ντόναλντ Τραμπ, είπε ότι δεν θα απαντήσει. Ωστόσο υπενθύμισε ότι έχει συνεργαστεί και με τους δυο. Ύστερα, συζήτησε με τη Νάντια Σάντλοου στο πλαίσιο NATO Public Forum.
Η ημέρα έκλεισε με το κρίσιμο ραντεβού με τον Ταγίπ Ερντογάν και, τέλος, με το δείπνο που παρέθεσαν στον Λευκό Οίκο ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, και η πρώτη κυρία, Τζιλ Μπάιντεν, προς τιμήν των ηγετών που συμμετέχουν στη σύνοδο.
Το διπλωματικό «ζέσταμα» είχε αρχίσει μια ημέρα πριν. Η αυλαία των υψηλών επαφών του κ. Μητσοτάκη άνοιξε με συναντήσεις που είχε με τον ηγέτη της πλειοψηφίας στη Γερουσία, Chuck Schumer, καθώς και με τον γερουσιαστή Chris Coons. Συζητήθηκαν οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις και ο ρόλος της Ελλάδας ως πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ύστερα ο πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του, Μαρέβα Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη, παρέστη στην επετειακή εκδήλωση για τα 75 χρόνια από την ίδρυση του ΝΑΤΟ. Νωρίτερα, ο κ. Μητσοτάκης είχε στείλει μηνύματα στα Σκόπια, στο πλαίσιο της συζήτησής του με τον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στην Αθήνα Ντάνιελ Σπέκχαρτ.
Ο κ. Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι η χρήση του συνταγματικού ονόματος της Βόρειας Μακεδονίας erga omnes (δηλαδή έναντι όλων) είναι θεμελιώδες στη Συμφωνία των Πρεσπών κι ότι αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Εξήγησε, επίσης, ότι το πρόβλημα με τα Βαλκάνια είναι ότι πολύ συχνά το φάντασμα του εθνικισμού αναδύεται όταν κανείς δεν το περιμένει κι έφερε ως παράδειγμα τη Βόρεια Μακεδονία.
«Η στάση της δεν είναι εποικοδομητική, δεν βοηθά τον ευρωπαϊκό δρόμο της», κατέληξε ο πρωθυπουργός. Ενώ, σχολιάζοντας την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ο κ. Μητσοτάκης αναγνώρισε ότι ορισμένες από τις θεμελιώδεις τουρκικές θέσεις δεν έχουν αλλάξει. Ωστόσο εξήρε το γεγονός ότι τον τελευταίο ενάμιση χρόνο τα πράγματα έχουν βελτιωθεί, φέρνοντας ως παράδειγμα τη μηδενική πτητική δραστηριότητα στον αέρα του Αιγαίου και τη συνεργασία στον τομέα της μετανάστευσης.
ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ
Λίγο αργότερα ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, προσερχόμενος στη σύνοδο του ΝΑΤΟ παραβίασε για ακόμη μία φορά τη Συμφωνία των Πρεσπών, αποκαλώντας προκλητικά τη χώρα του «Μακεδονία». Αγνοώντας επιδεικτικά τις ελληνικές και συμμαχικές προειδοποιήσεις, μίλησε επίσης σύμφωνα με πηγές για «μακεδονική κυβέρνηση» αλλά και για «μακεδονικό στρατό».
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Έλληνας πρωθυπουργός στην πρώτη συνεδρία των Συμμάχων τόνισε ότι η παραβίαση ή η επιλεκτική εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών θα υποβαθμίσει την αξιοπιστία όλων των προσπαθειών για διευθέτηση λοιπών εκκρεμών ζητημάτων στα Δυτικά Βαλκάνια και θα θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην περιοχή. «Pacta sunt servanda. Αυτό πρέπει να το θυμόμαστε όλοι», φέρεται να είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Τετ α τετ 41 λεπτών Μητσοτάκη – Ερντογάν
Σαράντα ένα λεπτά διήρκεσε η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της νατοϊκής Συνόδου. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Α», το κλίμα ήταν καλό αλλά αρκετά… τυπικό. Δίπλα στους δύο ηγέτες βρίσκονταν οι υπουργοί Εξωτερικών και οι διπλωματικοί σύμβουλοί τους. Συζήτησαν για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία και ύστερα πέρασαν στα Ελληνοτουρκικά. Έκαναν μια σύντομη επισκόπηση των διμερών σχέσεων μετά την τελευταία συνάντηση που είχαν τον περασμένο Μάιο στην Άγκυρα, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να εκφράζει την ικανοποίησή του για τη συνεργασία με τις τουρκικές Αρχές στην καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης.
Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν στο αμοιβαίο όφελος από τη διατήρηση κλίματος ηρεμίας στις διμερείς σχέσεις. Είπαν δηλαδή αμφότεροι ότι πρέπει να συνεχιστεί το άτυπο «μορατόριουμ». Ακόμη, συμφώνησαν να εντατικοποιήσουν τη συνεργασία για την επίτευξη του στόχου του διπλασιασμού του όγκου των διμερών εμπορικών συναλλαγών. Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της εφημερίδας μας, επίκειται συνάντηση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου στις αρχές της εβδομάδας στην Αθήνα. Μάλιστα ο κ. Μητσοτάκης έθεσε και το ζήτημα του Κυπριακού, τονίζοντας ότι 50 χρόνια μετά την τραγωδία του 1974 δεν μπορεί η Κύπρος, κράτος-μέλος της ΕΕ, να παραμένει διαιρεμένη και επανέλαβε την ανάγκη επανέναρξης των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού. Τέλος, ανανέωσαν το ραντεβού τους για τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, με τους κυρίους Γεραπετρίτη και Φιντάν να μένουν στο δωμάτιο οι δυο τους (μετά την αποχώρηση των ηγετών) ώστε να κανονίσουν τις λεπτομέρειες. Σημειωτέον, σήμερα η ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ για το Κυπριακό, Ολγίν Κουεγιάρ, που μόλις κατέθεσε την έκθεσή της, θα συναντηθεί εκτάκτως τόσο με τον κ. Γεραπετρίτη όσο και με τον κ. Φιντάν.
«Η Κύπρος είναι μια κατεχόμενη ευρωπαϊκή χώρα»
Την ξεκάθαρη θέση ότι δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή καμία προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων επί του εδάφους και δεν μπορεί να υπάρξει συζήτηση για σενάριο δύο κρατών εξέφρασε για το Κυπριακό ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, στην ομιλία του κατά την τελετή απονομής δημοσιογραφικών βραβείων του Κυπριακού Πρακτορείου Ειδήσεων. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μίλησε για το Κυπριακό, ενώ έντονο ήταν και το συγκινησιακό στοιχείο στην τοποθέτηση του κ. Μαρινάκη, λόγω της καταγωγής του αείμνηστου πεθερού του από τη Μονή Μαχαιρά.
«Για την Ελλάδα η επίλυση του κυπριακού ζητήματος αποτελεί κορυφαία εθνική προτεραιότητα», ξεκαθάρισε ο υφυπουργός Παρά τω Πρωθυπουργώ, ενώ στο Κυπριακό αναφέρθηκε από την Ουάσινγκτον και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στο πλαίσιο της συζήτησής του με τον πρώην πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα Ντάνιελ Σπέκχαρντ, υπενθυμίζοντας πως «η Κύπρος είναι μια κατεχόμενη ευρωπαϊκή χώρα».
