Επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις, τα ακραία δεξιά κόμματα πέτυχαν εντυπωσιακές νίκες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με πιο εμβληματική στη Γαλλία της Εθνικής Συσπείρωσης που ίδρυσε η Μαρίν Λεπέν και ήρθε πρώτη, όπως και στις ευρωεκλογές του 2019, αλλά αυτή τη φορά με υπερδιπλάσιο ποσοστό του δεύτερου. Μαζί με το εθνικιστικό κόμμα, που ίδρυσε ο Ζεμούρ, άθροισαν πάνω από 35%. Το κόμμα του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν ήρθε δεύτερο, μόλις μία ποσοστιαία μονάδα μπροστά από τους Σοσιαλιστές, που ανέκαμψαν, οδηγώντας τον πρόεδρο Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
Στη Γερμανία η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία κατάφερε να έρθει δεύτερη, αφήνοντας τρίτο το κόμμα του καγκελάριου Όλαφ Σολτς, που μαζί με τα υπόλοιπα κόμματα της συγκυβέρνησης μόλις που ξεπέρασαν το 30%. Η αντιπολίτευση έκανε λόγο για αναντιστοιχία της λαϊκής βούλησης με το Κοινοβούλιο και ζήτησε πρόωρες εκλογές.
Η αποχή σε κάποιες χώρες ήταν υψηλότερη των προηγούμενων ευρωεκλογών (σε Γερμανία και Ουγγαρία η υψηλότερη στα χρονικά) και αλλού χαμηλότερη. Στο σύνολο της ΕΕ ξεπέρασε οριακά το 50%, καταγράφοντας μικρή άνοδο σε σχέση με το 2019.
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, στη νέα Ευρωβουλή το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα αναμένεται να έχει ελαφρώς περισσότερες έδρες (185 από 176) και οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες ελαφρώς λιγότερες (133 από 139). Χαμένο είναι το φιλελεύθερο Renew, η τρίτη ευρωομάδα, που στήριζε την απερχόμενη Κομισιόν, το οποίο φαίνεται να χάνει το ένα πέμπτο της δύναμής του (82 από 102 έδρες). Ακόμα κι έτσι τα τρία κόμματα αθροίζουν περί τις 400 από τις 720 έδρες, οπότε υπάρχει πλειοψηφία ικανή να επανεκλέξει πρόεδρο της Κομισιόν την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Μένει βέβαια να επιτευχθεί η σχετική συμφωνία, αφού ολοκληρωθούν τα παζάρια για τις διάφορες θέσεις.
Μεγάλοι χαμένοι είναι οι Πράσινοι που υποχωρούν από τις 72 έδρες προς το επίπεδο των 50 εδρών. Κερδισμένα τα δύο κόμματα στα δεξιά του ΕΛΚ, με τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές να αποσπούν 70 έδρες (από 69) και την ευρωομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία 60 έδρες (από 49). Η Αριστερά παρέμεινε στο επίπεδο των 37 εδρών, ενώ περίπου 100 ευρωβουλευτές δεν εντάσσονται σε κάποια από τις υπάρχουσες ευρωομάδες.
Μετά την ανακοίνωση των exit polls η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έκανε λόγο για «νύχτα γιορτής για τη σταθερότητα στην Ευρώπη» χάρη στην πρωτιά του ΕΛΚ. Υποστήριξε ότι οι πολίτες τιμώρησαν εξτρεμιστές από αριστερά και δεξιά και έκανε λόγο για ξεκάθαρη ψήφο για μία ισχυρή Ευρώπη για την ασφάλεια, την ανταγωνιστικότητα και τη δημοκρατία.
Άρον άρον στις κάλπες ο Μακρόν μετά τον θρίαμβο Λεπέν – Μπαρντελά
Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γαλλία οδήγησε τον Εμανουέλ Μακρόν να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει βουλευτικές εκλογές, με τον πρώτο γύρο να διεξάγεται στις 30 Ιουνίου. Σε διάγγελμά του ο πρόεδρος Μακρόν, αφού σχολίασε τη νίκη της Ακροδεξιάς, δήλωσε: «Δεν μπορώ, στο τέλος αυτής της ημέρας, να ενεργήσω σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Για αυτό αποφάσισα να σας δώσω ξανά την επιλογή του κοινοβουλευτικού μας μέλλοντος προκηρύσσοντας εκλογές».
Σύμφωνα με το exit poll, το κόμμα που ίδρυσε ο Μακρόν, η Αναγέννηση, υποχώρησε στο επίπεδο του 15% (από 25,75% στις βουλευτικές του 2022 και 22,4% στις προηγούμενες ευρωεκλογές), ενώ η Εθνική Συσπείρωση υπό τον Ζορντάν Μπαρντελά έλαβε πάνω από 31,5% (από 18,68% στις βουλευτικές και 23,3% στις ευρωεκλογές).
Στους νικητές και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που ανέκαμψε στο 14% (από 6,2% στις ευρωεκλογές, ενώ στις βουλευτικές είχε συμμετάσχει σε συμμαχικό σχήμα της Αριστεράς και των οικολόγων, που απέσπασε 25,7%), ενώ κερδισμένη είναι και η αριστερή Ανυπότακτη Γαλλία που ενισχύθηκε στο 8,7% (από 6,3% στις ευρωεκλογές). Σημαντική ήταν η υποχώρηση για τους οικολόγους στο 5,2% (από 13,5% στις ευρωεκλογές), ενώ πάνω από το 5%, που απαιτείται για την εκλογή ευρωβουλευτή, κατάφερε να λάβει το εθνικιστικό κόμμα Ανακατάληψη, το οποίο ίδρυσε ο Ερίκ Ζεμούρ. Η παραδοσιακή γκολική Δεξιά υποχώρησε στο 7,2% (από 11,3% στις βουλευτικές και 8,5% στις ευρωεκλογές).
Συντριβή για τον Σολτς και τα κόμματα της συγκυβέρνησης στη Γερμανία
Στο επίπεδο του 30% υποχώρησε το άθροισμα των ποσοστών της συγκυβέρνησης (στις βουλευτικές του 2021 ξεπέρασαν το 50% και στις προηγούμενες ευρωεκλογές το 40%), ενώ η συμμαχία Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανικής Ένωσης έλαβε 29,5% (από 24,1% στις βουλευτικές και 28,9% στις ευρωεκλογές).
Οι Σοσιαλδημοκράτες του καγκελάριου Σολτς υποχώρησαν στο 14% (από 25,7% στις βουλευτικές του 2021 και 15,8% στις ευρωεκλογές του 2019), οι Πράσινοι στο 12% (από 14,7% στις βουλευτικές και 20,5% στις ευρωεκλογές) και οι Ελεύθεροι Δημοκράτες στο 5% (από 11,4% στις βουλευτικές και 5,4% στις ευρωεκλογές).
Η Εναλλακτική για τη Γερμανία μπορεί να μην έλαβε άνω του 20%, όπως προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις στις αρχές του έτους, πλην όμως ήρθε δεύτερο κόμμα με 16,5% (10,4% στις βουλευτικές και 11% στις ευρωεκλογές). Εντυπωσιακή ήταν η επίδοση του κόμματος που ίδρυσε η πρώην επικεφαλής της Αριστεράς, Ζάρα Βάκενχουτ, λαμβάνοντας 5,5% έναντι 2,8% του πρώην κόμματός της. Η συμμετοχή των ψηφοφόρων αυξήθηκε στο 64% από 61% το 2019.
Νικητής στην Κύπρο ο YouTuber Φειδίας
Ένας διάσημος YouTuber, ο Φειδίας, έκανε την έκπληξη στις ευρωεκλογές καταφέρνοντας να έρθει τρίτος με ποσοστό κοντά στο 15%. Πρώτο ήρθε το ΔΗΣΥ με 24,4% και ακολουθεί το ΑΚΕΛ με 23,7%. Στην τέταρτη θέση είναι το ΔΗΚΟ με 11,9% και πέμπτο το ακροδεξιό ΕΛΑΜ με 10,6%. Η αποχή περιορίστηκε κάτω από το 50%, ενώ το 2019 ήταν 55%.
Ο Φειδίας Παναγιώτου έχει ομολογήσει ότι δεν έχει ιδέα από την ΕΕ ή έστω την πολιτική. Μάλιστα αποκάλυψε ότι δεν έχει ψηφίσει ποτέ στο παρελθόν. Είναι γιος παπά, χωρίς σπουδές και χωρίς ακαδημαϊκές περγαμηνές, που κάνει καριέρα στο TikTok και το YouTube. Ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του σε βίντεο, φορώντας τρεις γραβάτες, σακάκι… και σορτσάκι.
Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούσαν ότι τον ψήφισαν κυρίως οι νέοι και όσοι έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στα παραδοσιακά κόμματα. Στράφηκαν, έτσι, σε μια επιλογή που χαρακτηρίζεται απολιτίκ και lifestyle, έχοντας ως βασικό εργαλείο τις αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Πρωτιά για Μελόνι, διατήρησε τις δυνάμεις του ο Σάντσεθ
Πρώτο κατάφερε να έρθει εκ νέου το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι, καθώς τα exit poll τού έδιναν αργά χθες το βράδυ 26%-30%. Στη δεύτερη θέση βρέθηκε το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, με 21%-25%, και τρίτο το λαϊκίστικο Κίνημα των Πέντε Αστέρων, με 10%-14%. Στην Ισπανία μεγάλος νικητής είναι η Ακροδεξιά, με το Vox σχεδόν να διπλασιάζει τη δύναμή του (από 6% σε 10,5%). Οι Σοσιαλιστές του πρωθυπουργού Σάντσεθ και το Λαϊκό Κόμμα έλαβαν περίπου τα ποσοστά των βουλευτικών εκλογών του περασμένου Ιουλίου 30% και 32,4%, αντίστοιχα).
Στην Πολωνία ο κυβερνητικός συνασπισμός του Ντόναλντ Τουσκ κατάφερε να έρθει πρώτος με 38,2%, ενώ η αντιπολίτευση του κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης περιορίστηκε κάτω από το 34% και η ακροδεξιά Ομοσπονδία έλαβε σχεδόν 12%. Οι δύο κυβερνητικοί σύμμαχοι του Τουσκ, ο Τρίτος Δρόμος και η Αριστερά εξασφαλίζουν αντίστοιχα 8,2% και 6,6%. Η συμμετοχή ήταν χαμηλότερη από το 2019, υποχωρώντας κάτω από το 40%.
Στην Ολλανδία η συμμαχία Σοσιαλιστών – Πράσινων συγκέντρωσε πάνω από 21,5%, ενώ το ακροδεξιό κόμμα του Γκερντ Βίλντερς ήρθε δεύτερο με 17,7% και το φιλελεύθερο κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Ρούτε τρίτο, με 11,6%. Αυξήθηκε σχεδόν κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες η συμμετοχή, φθάνοντας το 46,8%. Στην Αυστρία πρώτο κόμμα ήρθε το ακροδεξιό FPO με ποσοστό που φθάνει το 27%, κερδίζοντας πάνω από 10 μονάδες σε σχέση με τις προηγούμενες ευρωεκλογές, τις οποίες απώλεσε το Λαϊκό Κόμμα (έλαβε 23,5%).
Πρώτος αλλά χωρίς πλειοψηφία ο Μπόικο Μπορίσοφ στη Βουλγαρία
Στη Βουλγαρία, όπου διεξήχθησαν και βουλευτικές εκλογές, κερδισμένος είναι ο Μπόικο Μπορίσοφ, με το κόμμα του, Gerb, να λαμβάνει 26%-28% σύμφωνα με τα exit polls. Οι μεταρρυθμιστές του συνασπισμού Συνεχίζουμε την Αλλαγή/Δημοκρατική Βουλγαρία, συγκέντρωσαν το 15% των ψήφων, περίπου όσο και το Κίνημα για τα Δικαιώματα και τις Ελευθερίες της Τουρκικής Μειονότητας, ενώ οι φιλορώσοι εθνικιστές του κόμματος Αναγέννηση συγκέντρωσαν 12%-14%. Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης θα είναι δύσκολες, μη αποκλείοντας νέα προσφυγή στις κάλπες το φθινόπωρο.
