Ήταν Μάρτιος του 2023 όταν οι τότε υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας, Νίκος Δένδιας και Μεβλούτ Τσαβούσογλου, προχώρησαν σε συμφωνία. Η Ελλάδα δήλωσε ότι θα στηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για τη θέση του γενικού γραμματέα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) λαμβάνοντας ένα σημαντικό αντάλλαγμα. Η Τουρκία δεσμεύθηκε ότι θα ψηφίσει την Ελλάδα για την υποψηφιότητά της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ως μη μόνιμο μέλος. Πριν από λίγες ώρες, ο Γιώργος Γεραπετρίτης και ο Χακάν Φιντάν προχώρησαν σε μια παρόμοια αλληλοϋποστήριξη υποψηφιοτήτων. Η Ελλάδα θα υποστηρίξει για τη θέση του γενικού γραμματέα του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) τον εμπειρότατο Τούρκο πρέσβη και πρώην υφυπουργό Εξωτερικών Φεριντούν Σινιρίογλου και η Τουρκία θα υποστηρίξει την υποψηφιότητα της πρώην επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών Μάνιας Τελαλιάν για τη θέση της διευθύντριας του Γραφείου Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ.
ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΟΥ ΕΡΝΤΟΓΑΝ
Το όνομα του κ. Σινιρίογλου σήκωσε αρκετή σκόνη και τούτο διότι, μολονότι είναι από τους πιο αξιόλογους Τούρκους διπλωμάτες, είναι και στενός συνεργάτης του Ταγίπ Ερντογάν. Επίσης, είναι εκείνος που ως μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στον ΟΗΕ υπέγραφε τις επιστολές με τις οποίες η Άγκυρα ζητούσε την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μας (Ιούλιος 2021) και κοινοποιούσε διεθνώς το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» (Νοέμβριος 2019, Μάρτιος 2020).
Το σκεπτικό
Ο ΟΑΣΕ είναι ένας οργανισμός που έχει ατονήσει, παρ’ όλ’ αυτά, εξακολουθεί να είναι ο μοναδικός μηχανισμός ασφάλειας και συνεργασίας στον οποίο συμμετέχουν άπαντες (και η Ρωσία). Έχει τέσσερις σημαντικές θέσεις και για να εκλεγεί κάποιος σε αυτές απαιτείται η συγκατάθεση και των 57 κρατών-μελών. Εδώ κι έναν χρόνο είχαν λήξει οι θητείες των προσώπων που κάλυπταν αυτές τις θέσεις, με τους Ρώσους να μη δίνουν το «πράσινο φως» για ανανέωση. Σε αυτό το κλίμα, η Ελλάδα είδε την ευκαιρία να καλυφθεί από Ελληνίδα μια θέση. Με το ελληνοτουρκικό deal, λοιπόν, αφενός δίνεται το μήνυμα της παγίωσης του καλού (αν και εύθραυστου) κλίματος στα Ελληνοτουρκικά και αφετέρου «δένουμε» τη συγκατάθεση των Ρώσων. Με το σκεπτικό ότι, αφού θα μας στηρίξουν οι Τούρκοι, δεν θα μπλοκάρουν οι Ρώσοι την υποψηφιότητά μας. Τα αποτελέσματα αναμένονται μάλλον εντός του Ιουνίου.
Μηνύματα για διάλογο και ήρεμα νερά από Αθήνα και Άγκυρα
Παρά τις τουρκικές παραφωνίες που συχνά πυκνά ταράζουν τα ήρεμα νερά του Αιγαίου, η κατάσταση στα Ελληνοτουρκικά θεωρείται κατά γενική ομολογία σταθερά καλή. Προφανώς αυτό είναι και το μήνυμα που επιδιώκουν να εκπέμψουν οι αξιωματούχοι των δύο χωρών, εν προκειμένω οι Γιώργος Γεραπετρίτης και Γιασάρ Γκιουλέρ σε παρεμβάσεις τους. Ο υπουργός Εξωτερικών, μιλώντας στον «Εθνικό Κήρυκα» ενόψει της επικείμενης επίσκεψής του στη Νέα Υόρκη για την ψηφοφορία του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, δήλωσε ότι μετά τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο οδηγούμαστε σε επίπεδο μεγαλύτερης κανονικοποίησης, δηλαδή σε διακρατικό διάλογο ο οποίος γίνεται μεταξύ των πολιτικών ηγεσιών των δύο χωρών.
«Έχουμε σημειώσει πρόοδο σε τομείς που αφορούν, μεταξύ άλλων, το Μεταναστευτικό, την Πολιτική Προστασία, το Εμπόριο, την Οικονομία και τον Τουρισμό.. Έχει εδραιωθεί ένα κλίμα αμοιβαίας κατανόησης, στο πλαίσιο του οποίου μπορούμε να συζητούμε ακόμη και για δύσκολα δίχως να προκαλείται κρίση. Οι βασικές μας θέσεις δεν πρόκειται να αλλάξουν, διότι είναι ένα μέρος της εθνικής μας στρατηγικής», ξεκαθάρισε ο κ. Γεραπετρίτης και πρόσθεσε: «Εκείνο το οποίο επιδιώκουμε μέσω της ελληνοτουρκικής προσέγγισης είναι πρώτ’ απ’ όλα να έχουμε μία περίοδο ησυχίας χωρίς εντάσεις και απειλές στο Αιγαίο. Να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον ασφάλειας για τις επόμενες γενιές».
Μέλι έσταξε κι ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ, μιλώντας σε δημοσιογράφους στο πλαίσιο της τελικής φάσης της άσκησης Efes 2024, που σημειωτέον διεξήχθη υπό την ευθύνη της τουρκικής στρατιάς του Αιγαίου. Ο Γκιουλέρ μίλησε για διάλογο αλλά… χωρίς διαμεσολαβητές, τονίζοντας παράλληλα ότι η Τουρκία δεν θα κάνει βήμα πίσω από τις αιτιάσεις της. «Διανύουμε μια θετική περίοδο με την Ελλάδα. Η ειρήνη δεν έχει ηττημένους και ο πόλεμος δεν έχει νικητές. Φυσικά, δεν θα κάνουμε καμία εκχώρηση από τα εθνικά μας συμφέροντα, καθώς προσπαθούμε για μια ειρηνική λύση», είπε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας στη γραμμή του γενικά καλού κλίματος στις διμερείς σχέσεις, το οποίο, όμως, πρέπει πάντοτε να θεωρείται… υπό αίρεση με γνωστές τις επιδόσεις της Άγκυρας στον τομέα των προκλήσεων.
