Η ψηφιακή πολιτική και νομοθεσία στην Ευρώπη βρίσκονται σε επίπεδα εκρηκτικής ανάπτυξης, αντικατοπτρίζοντας τη στροφή της Ευρώπης στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης ως κύριου πυλώνα πολιτικής, παράλληλα με τη βιώσιμη ανάπτυξη. Μόνο τα τελευταία χρόνια εκτός από τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (GDPR), έχουν προταθεί ή/και ψηφιστεί αρκετά νομοθετήματα. Μείζονος σημασίας νέα νομοθετήματα είναι βεβαίως και ο Κανονισμός Τεχνητής Νοημοσύνης που μόλις ψηφίστηκε, όπως και η Οδηγία περί ευθύνης από τη χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, AI Liability Directive, που είναι υπό επεξεργασία.
Στην Ελλάδα, όπως προβλέπεται νομοθετικά η συμμόρφωση ως προς τους ανωτέρω κανονισμούς λαμβάνει χώρα εντός του προβλεπόμενου διετούς διαστήματος με τις αναγκαίες ενδιάμεσες προπαρασκευαστικές ενέργειες, ενώ για την τεχνητή νοημοσύνη είναι αξιοσημείωτο ότι οι πρώτοι κανόνες στη χώρα μας τέθηκαν για την ανάπτυξη και ασφαλή χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και την αξιοποίηση αναδυόμενων τεχνολογιών πριν ακόμα υιοθετηθεί το ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Ως προς την πολιτική που ακολουθείται, μετά τον νόμο για το Επιτελικό Κράτος που έλυσε αρκετά ζητήματα διαχείρισης δεδομένων και ψηφιακών λύσεων, η Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού, που υιοθετήθηκε το 2020, αποτελεί το θεμέλιο της στρατηγικής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελλάδας έως το 2027. Χαρτογραφεί το όραμα, τα έργα, την υλοποίηση και το μοντέλο διακυβέρνησης για την ψηφιακή μετάβαση της χώρας. Βασισμένη σε 6 κύριους άξονες, συνδεσιμότητα, ψηφιακές δεξιότητες, ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες, ψηφιακές επιχειρήσεις, καινοτομία και ψηφιακή ενσωμάτωση, η στρατηγική συμπληρώνεται από το επιχειρησιακό πρόγραμμα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά σε ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, όπως το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης και το Horizon Europe, ενισχύοντας τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Οι εξελίξεις αυτές σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο αποτελούν την αναγκαία βάση για μια ολοκληρωμένη και δυναμική προσέγγιση στην ψηφιακή ανάπτυξη της Ελλάδας, μία ευκαιρία που πρέπει να διεκδικήσουμε στο επόμενο Ευρωκοινοβούλιο και να αξιοποιήσουμε σε όλα τα επίπεδα εφαρμογής. Πέραν των οριζόντιων σχεδίων και παρεμβάσεων στον ψηφιακό τομέα, είναι απαραίτητο να εστιάσουμε και σε πολιτικές που λειτουργούν καθέτως. Για παράδειγμα, στην Κοινή Αγροτική Πολιτική, στην αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, σε τομεακές ρυθμιστικές παρεμβάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ψηφιακή μετάβαση και η συμμετοχή μας στην Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση δεν θα επιτευχθούν με έναν νόμο ή μια ενωσιακή οδηγία. Θα τα καταφέρουμε εφόσον είμαστε σε συνεχή εγρήγορση αναφορικά με την καταγραφή των ελληνικών αναγκών, στόχων και συμφερόντων και εργαστούμε γι’ αυτά, με σχέδιο και επιχειρήματα.
Η κυρία Μαρία-Ωραιοζήλη Κουτσουπιά είναι δικηγόρος Βρυξελλών και Αθηνών, πρόεδρος Ινστιτούτου Δικαίου Τεχνητής Νοημοσύνης Rythmisis και υποψήφια ευρωβουλευτής με τη Νέα Δημοκρατία
