Ηχηρή ήταν η απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην πρόεδρο της Βόρειας Μακεδονίας και όσους στα Σκόπια απεργάζονται σενάρια με το όνομα «Μακεδονία», προειδοποιώντας ευθέως ότι τέτοια εξέλιξη θα έχει βαρύτατες συνέπειες στην ευρωπαϊκή προοπτική της γειτονικής χώρας. Ο κ. Μητσοτάκης σε ανάρτησή του στο Facebook έκανε λόγο για «πρωτοβουλία παράνομη και ανεπίτρεπτη», η οποία παραβιάζει τη Συμφωνία των Πρεσπών και το ίδιο το Σύνταγμα του κράτους της, ναρκοθετώντας όμως -όπως σημείωσε-, και το μέλλον του, επικαλούμενος τις δηλώσεις της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Ο πρωθυπουργός διεμήνυσε ότι η Ελλάδα απορρίπτει χειρισμούς όπως αυτούς με τους οποίους εγκαινιάζει τη θητεία της η κυρία Σιλιάνοφσκα, την οποία και κάλεσε να επανέλθει στα νόμιμα καθήκοντά της και τις συμπεριφορές που απορρέουν από τον ρόλο της.
«Δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι δεν θα δεχτούμε παρόμοια ολισθήματα. Κάθε πρόοδος στις διμερείς σχέσεις, όπως και κάθε βήμα των Σκοπίων προς την Ευρώπη, εξαρτώνται από την ειλικρινή τήρηση των συμφωνηθέντων. Από τη σωστή χρήση της συνταγματικής ονομασίας της γειτονικής χώρας. Και, ασφαλώς, από την αποφυγή προκλήσεων», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, ενώ σε άλλο σημείο αυτής της παρέμβασης αναφέρθηκε στη στάση της ΝΔ αλλά και του ίδιου πριν αναλάβει τη διακυβέρνηση: «Είναι γνωστό ότι, ως αντιπολίτευση, η Νέα Δημοκρατία καταψήφισε τη Συμφωνία του 2019. Προειδοποιώντας, μάλιστα, τότε, για τα προβλήματα που θα δημιουργούσαν οι αστοχίες της. Ως κυβέρνηση, ωστόσο, σεβαστήκαμε την ελληνική υπογραφή σε μία διεθνή συνθήκη, δεσμευτική για τη χώρα. Δυστυχώς, η πρόσφατη εξέλιξη δικαιώνει τη σταθερά επιφυλακτική θέση μας». Σε υψηλούς τόνους ήταν και η παρέμβαση του υπουργού Επικρατείας, Μάκη Βορίδη, που κατηγόρησε τη νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας ότι «πυροβολεί τα πόδια της». «Αν αμφισβητηθεί το πλαίσιο της Βόρειας Μακεδονίας, αύριο το πρωί έχεις μία χώρα που δεν έχει όνομα, γιατί όλες οι υπόλοιπες χώρες την έχουν αναγνωρίσει με αυτό το όνομα που έχει. Αυτοί με αυτό που κάνουν πυροβολούν τα πόδια τους», είπε ο κ. Βορίδης.
Εμφύλιος μετά την προκλητική δήλωση, επιμένει η Σιλιάνοφσκα
Κανονικός εμφύλιος ξέσπασε στη Βόρεια Μακεδονία μετά το ατόπημα της Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα να αποκαλέσει τη χώρα «Μακεδονία», καθώς πλήθος κυβερνητικών αξιωματούχων έσπευσε να «αδειάσει» τη Σκοπιανή πρόεδρο. Μόλις λίγες ώρες αργότερα το υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τους κρατικούς αξιωματούχους να τηρούν τις διεθνείς συμφωνίες της χώρας, όπως τη Συμφωνία των Πρεσπών, επισημαίνοντας ότι πρέπει να είναι προσεκτικοί όλοι οι εκλεγμένοι κρατικοί παράγοντες, θέτοντας ευθέως το βασικό ζητούμενο που δεν είναι άλλο από τη διατήρηση της ευρωατλαντικής πορείας της χώρας.
«Το υπουργείο Εξωτερικών επιβεβαιώνει τη σταθερή αποφασιστικότητα της χώρας προς την άνευ όρων εκπλήρωση των προνοιών του Συντάγματος καθώς και όλων των διεθνών υποχρεώσεων, που έχει αναλάβει, όπως η πλήρης τήρηση της Συμφωνίας Στρατηγικής Συνεργασίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Ελληνικής Δημοκρατίας, γνωστής ως Συμφωνίας των Πρεσπών», αναφέρει η ανακοίνωση και προσθέτει ότι τα τελευταία επτά χρόνια οι δύο γειτονικές χώρες έχουν αναπτύξει ένα εξαιρετικά υψηλό επίπεδο πολιτικού διαλόγου, που είχε ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό της οικονομικής συνεργασίας και την οικοδόμηση θετικών σχέσεων μεταξύ των λαών.
«Αυτά τα οφέλη είχαν ως αποτέλεσμα την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ, το άνοιγμα των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και την αναβάθμιση της Στρατηγικής Συνεργασίας σε Στρατηγικό Διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες», συμπληρώνει η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών.
Εκτός όμως από το «άδειασμα» του Σκοπιανού ΥΠΕΞ -που προφανώς έγινε κατόπιν εντολών του επικεφαλής του VMRO, Χρίστιαν Μιτσκόσκι- ακολούθησε και άλλο «άδειασμα» της προέδρου. Συγκεκριμένα, ο υπηρεσιακός υπουργός Δικαιοσύνης, Κρέναρ Λογκ, είπε ότι κανονικά είναι άκυρη η ορκωμοσία της. «Αυτό που πρέπει να συμβεί είναι είτε επανάληψη της διαδικασίας είτε η θέση του προέδρου του κράτους να αναληφθεί από τον Γιόβαν Μιτρέφσκι (πρόεδρος του Κοινοβουλίου) ως εκτελούντα χρέη προέδρου», σημείωσε σε ανάρτησή του. Τη νέα πρόεδρο αποδοκίμασε με σκληρή γλώσσα και ο επικεφαλής του αλβανικού συνασπισμού κομμάτων της Βόρειας Μακεδονίας.
Υπό το βάρος αυτών των αντιδράσεων, από την προεδρία της Βόρειας Μακεδονίας εκδόθηκε ανακοίνωση, με την οποία η πρόεδρος έδειξε να επιχειρεί να ισορροπήσει σε δύο βάρκες. «Στις δημόσιες εμφανίσεις της η “Μακεδόνισσα” πρόεδρος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα “Μακεδονία”, ως πράξη ατομικού δικαιώματος αυτοδιάθεσης και αυτοπροσδιορισμού, σεβόμενη τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες. H Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα θα τηρήσει την επίσημη εφαρμογή του συνταγματικού ονόματος», αναφέρει η ανακοίνωση.
Η κυρία Σιλιάνοφσκα επιμένει όμως, καθώς νωρίτερα και απαντώντας σε συγχαρητήρια ανάρτηση της πρεσβείας της Σουηδίας στη Βόρεια Μακεδονία, έγραψε στο Twitter: «Η Σουηδία και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχουν πάντα έναν πιστό σύμμαχο στο πρόσωπο της προέδρου της Μακεδονίας για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων και των στόχων της ισότητας των φύλων». Για μία ακόμα φορά, δηλαδή, αποκάλεσε τη χώρα της «Μακεδονία». Σκέτο. Όχι Βόρεια Μακεδονία. Την ίδια ώρα σφοδρά πυρά κατά της κυρίας Σιλιάνοφσκα εξαπέλυσε ο πρόεδρος της Βουλγαρίας, Ρούμεν Ράντεφ. «Η Βουλγαρία έχει επανειλημμένως δηλώσει ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται και να εφαρμόζονται», τόνισε ο κ. Ράντεφ, στέλνοντας το μήνυμα με βαρύνουσα σημασία.
Υπενθυμίζεται ότι το 2022 η Βουλγαρία υιοθέτησε τη λεγόμενη γαλλική πρόταση για τη συνέχιση της ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας στην ΕΕ, συμφωνώντας να άρει το βέτο της στην ένταξη των Σκοπίων, όταν η Βόρεια Μακεδονία εγγράψει τη βουλγαρική μειονότητα στο Σύνταγμά της. Ωστόσο το σχέδιο αλλαγών στο Σύνταγμα της Βόρειας Μακεδονίας έχει μπλοκαριστεί εδώ και έναν χρόνο από το VMRO, πράγμα που σημαίνει ότι τα Σκόπια δεν μπορούν να ξεκινήσουν επίσημες συνομιλίες για την ένταξη στην ΕΕ.
Παρέμβαση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Κατηγορηματική ήταν η παρέμβαση της Ουάσινγκτον, καλώντας ευθέως την ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας να εφαρμόσει τα συμφωνηθέντα. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν σταθερά προσηλωμένες στη Συμφωνία των Πρεσπών και στην ευρωατλαντική ολοκλήρωση της Βόρειας Μακεδονίας. Καθώς σχηματίζεται νέα κυβέρνηση και επιλέγεται ένας πρωθυπουργός, θα συνεχίσουμε να ενισχύουμε τη σημασία της τήρησης των διεθνών συμφωνιών και τα οφέλη της πλήρους ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση», αναφέρει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε ανακοίνωσή του.
