Κανένα επιπλέον χρονικό περιθώριο σε 720.000 ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες που έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη χωρίς να έχουν ρυθμίσει τα χρέη τους δεν αφήνει η κυβέρνηση, με τροπολογία που αναμένεται να καταθέσει την ερχόμενη εβδομάδα στη Βουλή η υπουργός Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου.
Η τροπολογία, η οποία θα περιέχει και κάποιες εξαιρέσεις για ειδικές κατηγορίες, αφορά την ιατροφαρμακευτική κάλυψη (σε είδος και χρήμα), η οποία μετά τις 29 Φεβρουαρίου θα καλύπτεται μόνο σε όσους έχουν ρυθμίσει ή εξοφλήσει τις οφειλές τους. Η τροπολογία θα εξαιρεί από αυτή την υποχρέωση τα ανήλικα τέκνα των ατόμων με αναπηρία και τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες που δραστηριοποιούνται στις περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές.
Τακτοποίηση
Η τροπολογία θα προβλέπει ότι προϋπόθεση για να διατηρήσουν οι ελεύθεροι επαγγελματίες την ασφαλιστική ικανότητα και να έχουν πλήρεις παροχές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για το διάστημα από 1ης Μαρτίου 2024 ως 28 Φεβρουαρίου 2025 είναι να έχουν τακτοποιήσει τις εισφορές τους, είτε με εξόφληση είτε με ρύθμιση στις πάγιες δόσεις (12 ή 24 δόσεις).
Λόγω κορωνοϊού, τα προηγούμενα δύο χρόνια είχε ψηφιστεί τροπολογία που έδινε το δικαίωμα σε όλους τους ελ. επαγγελματίες να μπορούν να πληρώνουν εισφορές υγείας (δηλαδή τα 60-70 ευρώ μηνιαίως) μόνο για ασθένεια και όχι το σύνολο των εισφορών για σύνταξη, ενώ ως πρόσθετη διευκόλυνση δόθηκε ως επιλογή ακόμη και η πληρωμή τους με ρύθμιση, προκειμένου με αυτόν τον τρόπο να ανανεωθεί η ασφάλισή τους.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΦΚΑ από το σύνολο των περίπου 1.200.000 ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και αυτοαπασχολουμένων, συνεπείς στην πληρωμή των εισφορών τους είναι περίπου οι 450.000. Οι υπόλοιποι είτε πληρώνουν κατά διαστήματα είτε όταν χρειάζονται ασφαλιστική ενημερότητα ρυθμίζουν τις οφειλές, πληρώνοντας μία ή δύο δόσεις και στη συνέχεια εγκαταλείπουν. Σύμφωνα με το ΚΕΑΟ (Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών), με οφειλές στον ΕΦΚΑ εμφανίζονται 860.916 μητρώα οφειλετών από την κατηγορία των μη μισθωτών (ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες και αυτοαπασχολούμενοι).
Όσοι δεν καταβάλουν τις εισφορές τους ή όσοι δεν κάνουν ρύθμιση θα μείνουν χωρίς ασφαλιστικές καλύψεις, κοινώς δεν θα μπορούν να νοσηλευτούν σε όλες τις δομές Υγείας παρά μόνο στα δημόσια νοσοκομεία ως ανασφάλιστοι. Οι ασφαλιστικές καλύψεις θα μπορούν να ενεργοποιηθούν και σε μεταγενέστερο χρονικό διάστημα (μετά την 1η Μαρτίου), εφόσον πληρωθούν ή ρυθμιστούν οι οφειλόμενες εισφορές.
Δυσθεώρητα ποσά
Σύμφωνα με το ΚΕΑΟ, 169.347 χρωστούν έως 500 ευρώ, ενώ στις επόμενες κλίμακες οι οφειλέτες με περισσότερα χρέη είναι λιγότεροι. Με χρέη από 1.500 ευρώ έως 2.000 ευρώ είναι 24.949 επαγγελματίες, αγρότες και αυτοαπασχολούμενοι, με χρέη από 2.000 ευρώ έως 3.000 ευρώ είναι 38.460 οφειλέτες. Χρέη από 3.000 ευρώ ως 5.000 ευρώ έχουν 55.890 οφειλέτες, ενώ χρέη άνω των 15.000 ευρώ έχουν 130.531 οφειλέτες.
Η εκτίμηση που κάνουν αρμόδια στελέχη είναι πως τα χρέη έως 500 ευρώ, που οφείλουν οι 169.347 μη μισθωτοί, δεν είναι αποτέλεσμα αδυναμίας πληρωμών, ούτε οφείλονται σε κάποια έκτακτη οικονομική κατάσταση αλλά αποτελούν μια κακή πρακτική που επαναλαμβάνεται συστηματικά. Το πρόβλημα όμως της αθέτησης πληρωμών έχει άμεση επίπτωση στα οικονομικά μεγέθη του ΕΦΚΑ.
Από τα στοιχεία των οφειλετών προκύπτει ότι σε σύνολο 1.200.000 ελεύθερων επαγγελματιών, αγροτών και αυτοαπασχολουμένων συνεπείς στην πληρωμή των εισφορών τους είναι σχεδόν σε ποσοστό 40%. Ο νέος προϋπολογισμός του ΕΦΚΑ πάντως προβλέπει πλεόνασμα ύψους 863.800.000 ευρώ για το 2024, από 466.000.000 για το 2023. Το πλεόνασμα αναμένεται κυρίως από την πλευρά των εσόδων, καθώς στο σκέλος των δαπανών προβλέπεται αύξηση κατά 900.000.000 ευρώ λόγω των αυξήσεων 3% στις συντάξεις.
