Στα άδυτα της Τράπεζας της Ελλάδος, στο τρίτο υπόγειο του επιβλητικού κτιρίου της Πανεπιστημίου, μια θηριώδης πόρτα, βάρους 100 τόνων (!), ασφαλίζει το Κεντρικό Θησαυροφυλάκιο της Τράπεζας της Ελλάδος. Εκεί φυλάσσονται τα αποθέματα χρυσού της χώρας. Για την ακρίβεια, το 47% του χρυσού, το οποίο τηρείται στην Ελλάδα, καθώς το υπόλοιπο μοιράζεται μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών (29%), Μ. Βρετανίας (20%) και Ελβετίας (4%).
Το Κεντρικό Θησαυροφυλάκιο της ΤτΕ ανακαινίστηκε και εκσυγχρονίστηκε και ο εμβληματικός χώρος διαθέτει πλέον υπερσύγχρονα μέσα ταξινόμησης, απογραφής και ασφάλειας, τα οποία παρουσίασε ο διοικητής της ΤτΕ σε κλειστό κύκλο προσώπων της πολιτικής και πολιτειακής ηγεσίας το απόγευμα της Δευτέρας 5 Φεβρουαρίου.
Επρόκειτο για τα… δεύτερα εγκαίνια του θησαυροφυλακίου, αφού τα πρώτα είχαν γίνει το 1938, όταν η ΤτΕ απέκτησε έναν ασφαλή χώρο, για να προστατεύει τον χρυσό της. Ασφαλή υπό κανονικές συνθήκες βέβαια. Γιατί κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τα αποθέματα χρυσού της χώρας χρειάστηκε να φυγαδευτούν, από το τρίτο υπόγειο της ΤτΕ στη Νότια Αφρική, με ενδιάμεσους σταθμούς την Κρήτη και την Αλεξάνδρεια.
Το Θησαυροφυλάκιο της ΤτΕ έχει και προϊστορία. Τον Μάιο του 1928, με την επιστροφή στον κανόνα του χρυσού, η νεοσύστατη Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδας ανέλαβε την υποχρέωση να ανταλλάσσει τα τραπεζογραμμάτια δραχμών με αγγλικό συνάλλαγμα, σε σταθερή ισοτιμία 375 δραχμές ανά στερλίνα. Τα 4/5 των διαθεσίμων της Τράπεζας της Ελλάδος, όπως και των άλλων τραπεζών του μεσοπολέμου, τηρούνταν σε συνάλλαγμα και όχι σε ράβδους χρυσού, καθώς, σε αντίθεση με τον χρυσό, που απαιτεί ακριβά θησαυροφυλάκια, οι καταθέσεις σε συνάλλαγμα δεν έπιαναν χώρο, ενώ απέδιδαν και τόκους.
Έτσι, οι κεντρικές τράπεζες περιφερειακών χωρών, όπως η Ελλάδα, δεν αγόραζαν τόσο χρυσό όσο συνάλλαγμα από χώρες με μετατρέψιμα νομίσματα, όπως ήταν η Αγγλία, οι ΗΠΑ και η Ελβετία. Η ιδέα ήταν καλή, υπό την προϋπόθεση ότι καμία από αυτές τις χώρες δεν θα υποτιμούσε το δικό της νόμισμα. Αυτό, όμως, συνέβη τον Σεπτέμβριο του 1931, όταν η Αγγλία, κάτω από το βάρος της Μεγάλης Ύφεσης, εγκατάλειψε τον κανόνα χρυσού. Εκείνη τη μέρα, η Τράπεζα της Ελλάδος, που διατηρούσε σημαντικά ποσά σε στερλίνες, έχασε σημαντικό μέρος των διαθεσίμων της. Το υπόλοιπο το διέθεσε τους επόμενους μήνες, προσπαθώντας να σταθεροποιήσει τη δραχμή, μέχρι την οριστική εγκατάλειψη του κανόνα χρυσού, τον Απρίλιο του 1932.
Έκτοτε, το πάθημα έγινε μάθημα, και τη δεκαετία του 1930 η Τράπεζα φρόντισε, όχι μόνο να αποκαταστήσει τα συναλλαγματικά της διαθέσιμα, αλλά και να αυξήσει το ποσοστό που τηρούσε σε ατόφιο χρυσάφι.
