Στεγαστικό «έμφραγμα» προκαλεί η έλευση και νομιμοποίηση 120.000 αλλοδαπών που πρόκειται να έρθουν μέσω διακρατικών συμφωνιών στην Ελλάδα μέχρι το καλοκαίρι για να καλύψουν τα κενά στα εργατικά χέρια που αναζητούν εναγωνίως η βιομηχανία, οι κατασκευαστικές εταιρείες για τα μεγάλα έργα υποδομών και η αγροτική παραγωγή. Σύμφωνα με τον έως τώρα προγραμματισμό του υπουργείου Εργασίας, μέσα στο τρίμηνο αναμένεται η υπογραφή διακρατικών συμφωνιών με τη Γεωργία, τη Μολδαβία, την Ινδία, το Βιετνάμ, τις Φιλιππίνες και την Αρμενία (έχει ήδη υπογραφεί σχετική συμφωνία με την Αίγυπτο), ώστε να έρθουν στη χώρα μας τουλάχιστον 120.000 εργάτες με διαδικασίες fast track, ώστε σε συνδυασμό με τους περίπου 200.000 μετανάστες που διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα να εργαστούν σε διάφορους τομείς.
Οι λύσεις
Η έλευση, ωστόσο, ενός τόσο μεγάλου αριθμού μεταναστών μπορεί από τη μια να αντιμετωπίζει μερικώς το πρόβλημα της σοβαρής έλλειψης εργατικών χεριών στις 13 περιφέρειες της χώρας, από την άλλη όμως δημιουργεί ένα δυσεπίλυτο στεγαστικό θέμα, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπου δεν υπάρχουν κενά κτίρια ή, αν υπάρχουν, είναι ιδιαίτερα ακριβά. Κάποιες από τις λύσεις που βρίσκονται υπό συζήτηση είναι η ενοικίαση ξενοδοχείων αλλά και η διαμονή τους σε κοντέινερ τα οποία στο παρελθόν είχαν τοποθετηθεί σε hot spots. Η πρόσφατη λύση με την τροπολογία Καιρίδη στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο δίνει το δικαίωμα για πλήρη και υπό προϋποθέσεις νομιμοποίηση σε όσους μετανάστες τρίτων χωρών διέμεναν, αυτοί και οι οικογένειές τους, μέχρι 30 Νοεμβρίου 2023 χωρίς άδεια στην Ελλάδα.
Με την ίδια διάταξη, η οποία αφορά σύμφωνα με πληροφορίες 25.000 Ουκρανούς με τις οικογένειές τους και επιπλέον 5.000 μετανάστες άλλων χωρών, θα αντιμετωπιστεί και θα νομιμοποιηθεί η παραμονή, η μισθοδοσία και η ασφαλιστική κάλυψη όσων έρθουν να εργαστούν στη χώρα κατόπιν συμφωνιών. Η διάταξη θέτει ως προϋπόθεση παραμονής και νομιμοποίησης την εύρεση στέγης. Σε αυτή την περίπτωση μειώνεται σε 60 ημέρες από 6 μήνες το χρονικό διάστημα αναμονής προκειμένου αιτούντες άσυλο να αποκτήσουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας.
Κρουαζιερόπλοια
Πηγές του υπουργείου Εργασίας διευκρίνιζαν ότι το υπουργείο δεν είναι αρμόδιο να εξασφαλίσει στέγαση σε αλλοδαπούς που θα έρθουν στη χώρα. Το τι κάνουν οι εργοδότες προκειμένου να εξασφαλίσουν διαμονή είναι αυστηρά δικό τους θέμα, όπως αναδείχθηκε με αφορμή την αναζήτηση προς ενοικίαση από μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου των logistics και των κατασκευών, κρουαζιερόπλοιων για περίπου δύο χρόνια.
Όσον αφορά την άδεια διαμονής αλλοδαπών της ρύθμισης, βασική προϋπόθεση είναι η ύπαρξη δήλωσης προσφοράς εργασίας από εργοδότη στην Ελλάδα, καθώς και η διαμονή στη χώρα μας έως τις 30/11/2023 χωρίς άδεια διαμονής για τουλάχιστον τρία συνεχή έτη. Η άδεια διαμονής καλύπτει και την οικογένεια του εργαζόμενου, έχει διάρκεια τρία έτη και δίνεται μόνο μία φορά, με τον εργαζόμενο να αποκτά δικαίωμα αλλαγής κατηγορίας στην άδεια διαμονής του κατά τη λήξη της περιόδου αυτής. Επίσης προβλέπεται η δυνατότητα ανάκλησης της άδειας σε περίπτωση καταστρατήγησης του σκοπού χορήγησής της ή καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος αυτού.
Ζητούν επειγόντως πάνω από 380.000 εργαζόμενους
Πάντως, φέτος ο αριθμός μεταναστών που θα εργαστούν είναι κατά 50% μειωμένος σε σχέση με τα αιτήματα των περιφερειών. Με βάση την υπουργική απόφαση για την τρέχουσα διετία μπορούν να απασχοληθούν νόμιμα στη χώρα με άδεια 167.925 αλλοδαποί, δηλαδή σχεδόν οι μισοί από τα αιτήματα που υπεβλήθησαν μέσω των περιφερειών (τα οποία προσέγγισαν τις 380.000) και κοντά στο αντίστοιχο όριο της προηγούμενης διετίας.
Σημειώνεται τέλος ότι η μετάκληση εργαζομένων υψηλής εξειδίκευσης εγκρίνεται με ειδική διαδικασία (οι ενδιαφερόμενοι εργοδότες θα πρέπει να καταθέσουν αιτήματα στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις των περιφερειών για τη συγκεκριμένη ειδικότητα που ζητούν και εν συνεχεία να διεξαχθεί ενδελεχής έλεγχος από τη ΔΥΠΑ ως προς την ύπαρξη εγχώριου εργατικού δυναμικού).
Για τους εργαζόμενους υψηλής ειδίκευσης προβλέπεται επίσης ότι η αμοιβή δεν μπορεί να είναι χαμηλότερη από 1,5 φορά το ύψος του μέσου ακαθάριστου ετήσιου μισθού στην Ελλάδα, όπως αυτός προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Οι επιχειρήσεις εκτιμούν ότι οι ανάγκες για αλλοδαπούς εργαζόμενους ξεπερνούν ίσως και τα 400.000 άτομα. Αυτό προκύπτει από τα 380.000 αιτήματα για την κάλυψη κενών θέσεων εργασίας από ξένους, με τις μεγάλες επιχειρήσεις να καταγράφουν ανάγκες στον πρωτογενή τομέα, τον τουρισμό, την εστίαση, τις κατασκευές κ.ά. Να σημειωθεί τέλος ότι οι εργαζόμενοι αυτοί έρχονται ως ανειδίκευτοι στη χώρα και αμείβονται με τον ελάχιστο νόμιμο μισθό του ανειδίκευτου εργάτη (780 ευρώ, στα οποία υπολογίζονται και οι ασφαλιστικές εισφορές).
