Είναι αλήθεια πως το F-35 αποτελεί μια εξαιρετική πλατφόρμα σύγχρονης τεχνολογίας και θα αποτελέσει με την εισαγωγή του στην Πολεμική μας Αεροπορία ένα άλμα προς το μέλλον. Πολλοί, όμως, ειδικοί εκφράζουν τις αμφιβολίες τους κατά πόσον το αεροσκάφος μπορεί να πραγματοποιήσει όλα όσα υπόσχεται.
Είναι γνωστά εδώ και καιρό στην Ουάσιγκτον τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα πανάκριβα, αξίας εκατομμυρίων δολαρίων (τριψήφιου αριθμού ανά μονάδα) μαχητικά F-35 Lightning II, αν και οι υποστηρικτές τους δήλωναν ότι θα αποτελούσαν το όπλο που θα άλλαζε τη διεξαγωγή του πολέμου. Το Γραφείο Λογοδοσίας της αμερικανικής κυβέρνησης αναφέρει ότι πάνω από 100 F-35 είναι ακατάλληλα για πολεμικές επιχειρήσεις. Το καλοκαίρι του 2021, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ένοπλων Δυνάμεων της Βουλής, Δημοκρατικός Άνταμ Σμιθ είχε κατακεραυνώσει το πρόγραμμα F-35, λέγοντας ότι πρέπει να «σταματήσουμε να πετάμε χρήματα στη συγκεκριμένη ποντικότρυπα. Σας λέω τώρα ότι στόχος είναι να βρούμε κάτι που θα μας κάνει να μη βασιστούμε στο F-35 για τα επόμενα 35 χρόνια».
Το φιλόδοξο σχέδιο
Μια γενιά μάς χωρίζει ήδη από την απόφαση των ΗΠΑ να δρομολογήσουν την ανάπτυξη ενός προσιτού, ελαφρού μαχητικού για να αντικαταστήσει τα F-16. Έπειτα από πάνω από 20 χρόνια έρευνας, το σχεδιαζόμενο μαχητικό έγινε βαρύτερο και ακριβότερο, καθώς η Αμερικανική Αεροπορία και η κατασκευάστρια εταιρεία ενσωμάτωνε όλο και περισσότερες, νέες τεχνολογίες. Τελικά, το βάρους 25 τόνων F-35 (!) έχει μετατραπεί σε ένα νέο πρόβλημα που πρέπει να λύσει. Οι υποστηρικτές του προγράμματος υποσχέθηκαν ότι το F-35 θα ήταν το υπερόπλο που θα αλλάξει τον τρόπο διεξαγωγής του πολέμου. Ένα αεροσκάφος όμως δεν μπορεί να κάνει τα πάντα.
Το Lockheed Martin F-35 Lightning II είναι ένα μονοθέσιο, μονοκινητήριο, πολλαπλών ρόλων μαχητικό αεροσκαφός παντός καιρού που προορίζεται να εκτελεί αποστολές τόσο αεροπορικής υπεροχής όσο και κρούσης, ηλεκτρονικού πολέμου, συλλογής πληροφοριών, επιτήρησης και αναγνώρισης. Η πολυπλοκότητα όμως προσέθεσε κόστος κι αυτό επέβαλε καθυστερήσεις. Και ο φαύλος κύκλος συνεχίστηκε. Ο αρχηγός της αμερικανικής Αεροπορίας έχει χαρακτηρίσει το F-35 ως «το πρόγραμμα που τρώει τον προϋπολογισμό».
Τα F-35 που έχουν ήδη παραδοθεί έχουν αναδείξει 835 παρατηρήσεις προς διόρθωση: υψηλό κόστος λειτουργίας (35.000 δολάρια ανά ώρα πτήσης), έλλειψη ανταλλακτικών και ανάγκη για νέα ενημέρωση του λογισμικού. Αυτά τα προβλήματα απαιτούν επειγόντως λύσεις. Το αμερικανικό κράτος απαιτεί να επιλυθούν τα σοβαρά προβλήματα, γιατί διακυβεύεται η αξιοπιστία του, καθώς έχουν παραδοθεί αεροσκάφη και σε αεροπορίες ξένων χωρών με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ένα μεγάλο πρόβλημα, επίσης, είναι ότι η κατασκευάστρια εταιρεία έχει την εποπτεία και συντονίζει πάνω από 1.500 υπο-κατασκευαστές σχεδόν σε όλες τις Πολιτείες αλλά και στο εξωτερικό. Οι θέσεις εργασίας είναι κατανεμημένες σε πολλές εκλογικές περιφέρειες που σημαίνει ότι οι γερουσιαστές και των δύο κομμάτων δεν θέλουν να συρρικνωθεί το πρόγραμμα και να χαθούν θέσεις εργασίας.
Πολλά τεχνικά προβλήματα
Σημαντικά τεχνικά ζητήματα που είχαν αναφερθεί από το 2020 και υποβαθμίστηκαν σιωπηρά από το Πεντάγωνο ταλανίζουν το αεροσκάφος. Μπορούν να προκαλέσουν θάνατο, σοβαρό τραυματισμό, απώλεια ή ζημιά στο αεροσκάφος ή τον εξοπλισμό του, εμποδίζοντάς τον χειριστή και το αεροσκάφος να αποδώσει σε πολεμικούς ρόλους. Από τα προβλήματα που αποκαλύφτηκαν (πολλά θεωρούνται άκρως απόρρητα) είναι αυτό του Αυτόνομου Συστήματος Πληροφοριών, επειδή δεν πληροί τις απαιτήσεις διασφάλισης πληροφοριών και πλήττει την σταθερότητα του αεροσκάφους. Επίσης, τα αεροσκάφη παρουσίασαν ασυνήθιστη απώλεια ελέγχου σε γωνία προσβολής άνω των 20 μοιρών. Ταυτόχρονα, παρουσιάστηκε απροσδόκητη καταπόνηση του κινητήρα και τρέμουλο της ατράκτου κατά την πτήση τις ζεστές ημέρες.
Η τοποθέτηση του οπλισμού σε εσωτερικές αποθήκες, ώστε να είναι αόρατο από τα ραντάρ, επιτρέπει τη μεταφορά περιορισμένου αριθμού πυραύλων-βομβών. Αν πρέπει να προστεθούν εξωτερικά όπλα, η «αορατότητα» χάνεται και το αεροσκάφος είναι τρωτό σε αεροσκάφη παλαιότερης γενιάς. Η, δε, προσαρμογή εξωτερικών πυλώνων ενδέχεται να επηρεάσει την επίστρωση του αεροσκάφους με ειδική επίχριση που του δίνει την ιδιότητα stealth απέναντι στα ραντάρ. Αν η εξωτερική επίχριση φθαρεί, το αεροσκάφος πρέπει να μεταβεί σε ειδικό εργαστήριο σε άλλη χώρα, για να αφαιρεθεί και να επανατοποθετηθεί.
Στην πρώτη του κατάθεση ενώπιον του Κογκρέσου που έδωσε πριν από μερικούς μήνες ο εκτελεστικός αξιωματικός του προγράμματος F-35, αντιπτέραρχος Μάικ Σμιτ, είχε δηλώσει ότι μόλις το 53% του στόλου είναι ικανό για αποστολή από τον Φεβρουάριο 2023, ποσοστό που είχε χαρακτηρίσει «απαράδεκτο». Ανέφερε επιπλέον ότι ο τωρινός κινητήρας του φθείρεται και υφίσταται βλάβες με υψηλότερους ρυθμούς από τους αναμενόμενους. Ελεγκτές του Κογκρέσου αναφέρουν ότι αυτό σημαίνει επιπλέον 38 δισ. δολάρια σε κόστος κύκλου ζωής (διάρκεια του προγράμματος).
