Αλληλεγγύη ή πρόστιμο!

Ιστορική ευρωσυμφωνία: 20.000 ευρώ η «ποινή» στα κράτη για κάθε μετανάστη που αρνούνται να πάρουν από τις χώρες υποδοχής
16:12 - 21 Δεκεμβρίου 2023

Την αλληλεγγύη τους θα υποχρεούνται να δείχνουν οι Ευρωπαίοι στην Ελλάδα και τα υπόλοιπα κράτη της πρώτης γραμμής υποδοχής μεταναστών. Σε περιόδους κρίσης θα πρέπει είτε να αποδέχονται τη μετεγκατάσταση αιτούντων άσυλο στις χώρες τους είτε να συνεισφέρουν οικονομικά. Οι χώρες της πρώτης γραμμής θα δικαιούνται να εφαρμόζουν πιο αυστηρές διαδικασίες χορήγησης ασύλου και να προχωρούν στην απέλαση όσων η αίτηση απορρίπτεται. Αυτό προβλέπει η συμφωνία που προέκυψε χθες ανάμεσα στους υπουργούς Μετανάστευσης των κρατών-μελών της ΕΕ και του Ευρωκοινοβουλίου, έπειτα από πολυετείς διαπραγματεύσεις και παζάρια της τελευταίας στιγμής, που κράτησαν μέχρι το ξημέρωμα.

Το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου περιγράφει όλα τα στάδια της διαδικασίας: Αρχικά θα εξετάζεται το προφίλ του αιτούντος άσυλο και θα συλλέγονται βασικές πληροφορίες όπως η εθνικότητα, η ηλικία, τα δακτυλικά αποτυπώματα και η εικόνα του προσώπου. Τα στοιχεία θα αποθηκεύονται σε μια μεγάλης κλίμακας βάση δεδομένων. Θα ακολουθούν δύο πιθανές οδοί για τους αιτούντες: μια ταχεία διαδικασία (μέχρι 12 εβδομάδες) στα σύνορα και η παραδοσιακή διαδικασία ασύλου, η οποία είναι πιο χρονοβόρα.

Όταν ένα κράτος-μέλος υφίσταται «μεταναστευτική πίεση» θα ενεργοποιείται σύστημα «υποχρεωτικής αλληλεγγύης», προβλέποντας τρεις επιλογές: μετεγκατάσταση ορισμένου αριθμού αιτούντων άσυλο, καταβολή συνεισφοράς για κάθε αιτούντα που αρνούνται να μετεγκατασταθεί και χρηματοδότηση επιχειρησιακής υποστήριξης.

Ο Σχοινάς

Όπως διευκρίνισε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, για κάθε μετανάστη τον οποίο αρνείται να δεχθεί το κράτος-μέλος θα καταβάλλει 20.000 ευρώ. Τέλος υπάρχει πρόβλεψη για περιόδους κρίσης (ξαφνική και μαζική άφιξη προσφύγων, όπως συνέβη κατά την περίοδο 2015-2016, ή κατάσταση ανωτέρας βίας, όπως η πανδημία), οπότε οι εθνικές Αρχές θα μπορούν να εφαρμόζουν αυστηρότερα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων μεγαλύτερων περιόδων κράτησης.

Η συμφωνία έρχεται έξι μήνες πριν από τις ευρωεκλογές, που το Μεταναστευτικό αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης. Στις δημοσκοπήσεις τα ξενοφοβικά κόμματα εμφανίζονται αισθητά ενισχυμένα, όπως και στις πρόσφατες εκλογές της Ολλανδίας. Θέλοντας να ανακόψει την άνοδο του κόμματος της Λεπέν, που έρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις, ο πρόεδρος Μακρόν μετέτρεψε νομοσχέδιο νομιμοποίησης μεταναστών (για να καλυφθούν κενές θέσεις εργασίας) σε νόμο περικοπής επιδομάτων για μετανάστες και κατάργησης του «δικαίου του εδάφους» (η ιθαγένεια αποδίδεται με βάση τον τόπο γέννησης) για τα παιδιά τους. Η πρωθυπουργός της Γαλλίας, Ελιζαμπέτ Μπορν, παραδέχτηκε χθες ότι τμήματα του νόμου παραβιάζουν το Σύνταγμα.

Η Ουγγαρία

Στον αντίποδα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πίτερ Σιιάρτο, εξέφρασε τη διαφωνία της χώρας του όσον αφορά το μεταναστευτικό σύμφωνο και την άρνησή της να συμβάλει στον αναγκαστικό μηχανισμό αλληλεγγύης ανάμεσα στα κράτη-μέλη. «Δεν θα αφήσουμε κανέναν να εισέλθει παρά τη θέλησή μας», είπε.

Η πολιτική συμφωνία είναι προκαταρκτική, θα ακολουθήσουν δηλαδή τεχνικές διεργασίες και συζητήσεις, ενώ έπειτα τα κράτη-μέλη θα εξετάσουν το τελικό κείμενο και το Συμβούλιο θα κληθεί να βάλει την τελική σφραγίδα.