Τακτική «φουλ επίθεσης», αν και… εκτός έδρας, ακολούθησε ο πρόεδρος Ερντογάν στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Όλαφ Σολτς: «Η Γάζα δεν υπάρχει πια. Έχει ισοπεδωθεί. Υπάρχουν 13.000 νεκροί Παλαιστίνιοι, γυναίκες, ηλικιωμένοι και παιδιά, καθώς και Ισραηλινοί όμηροι. Ο βομβαρδισμός νοσοκομείων και οι δολοφονίες παιδιών δεν επιτρέπονται από την Τορά. Ούτε στη Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Θα μείνουμε σιωπηλοί; Αν δεν υψώσουμε τη φωνή μας, αν δεν κάνουμε τίποτα, θα πληρώσουμε το κόστος, όπως δείχνει η Ιστορία. Και η ψυχολογία της ενοχής δεν είναι η σωστή προσέγγιση», υποστήριξε ο Τούρκος πρόεδρος, σε μια σαφή αναφορά στο άγος που φέρει η Γερμανία μετά το Ολοκαύτωμα.
Από τον Χάρη Σαββίδη
Και για όποιον δεν κατάλαβε, ο Ερντογάν έγινε απολύτως σαφής: «Δεν είμαστε ένοχοι απέναντι στο Ισραήλ. Εάν ήμασταν, ίσως δεν θα μπορούσαμε ούτε εμείς να μιλήσουμε τόσο ξεκάθαρα. Δεν έχουμε περάσει την εμπειρία του Ολοκαυτώματος. Είναι σημαντικό να σεβόμαστε τους ανθρώπους. Και ως πρωθυπουργός έχω μιλήσει με σαφήνεια κατά του αντισημιτισμού. Εμείς δεν έχουμε ενοχές έναντι οποιουδήποτε».
Σιωπηλός
Ο καγκελάριος της Γερμανίας άκουγε σιωπηλός τη διερμηνεία στο ακουστικό του. Έχοντας μιλήσει πρώτος, είχε τοποθετηθεί σε ήπιους τόνους, βάζοντας στο τραπέζι το Ουκρανικό και τη συμβολή της Τουρκίας στις επαφές και με τις δύο πλευρές. Ως προς τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή ο Σολτς δεν έκρυψε τη διαφορά απόψεων: «Εμείς υποστηρίζουμε ότι το Ισραήλ πρέπει να μπορεί να αμυνθεί. Δεν μπορεί μια τρομοκρατική οργάνωση που κυβερνά αυτή την περιοχή να εξαπολύει τέτοιες επιθέσεις, ξανά και ξανά, με απίστευτη στρατιωτική ισχύ. Αυτό πρέπει να τελειώσει. Πρόκειται για έναν στόχο που οφείλει κανείς να υποστηρίξει – εμείς το κάνουμε σε κάθε περίπτωση». Πρόσθεσε, όμως, ότι «είναι σημαντικό να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να κρατήσουμε τον αριθμό των θυμάτων μεταξύ των αμάχων όσο χαμηλότερα γίνεται» και ότι με την Τουρκία «συμμεριζόμαστε την ανησυχία για μια γενικευμένη ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή και, παρά τις διαφορές, είναι σημαντικό να συζητούμε απευθείας».
Στο δείπνο εργασίας μεταξύ των δύο ανδρών βασικό θέμα ήταν το Μεταναστευτικό. Ο Όλαφ Σολτς ζήτησε από τον Ταγίπ Ερντογάν να δεχθεί πίσω στην Τουρκία απορριφθέντες αιτούντες άσυλο και επέμεινε στη δημιουργία ενός «ανθεκτικού μηχανισμού» και μιας «κοινής ομάδας εργασίας», με στόχο τη μείωση των μεταναστευτικών ροών. Ο καγκελάριος Σολτς φέρεται να επαίνεσε τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης της έντασης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, με φόντο τις διμερείς επαφές που ξεκίνησαν προ εβδομάδας και την επικείμενη επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα.
Τα αεροσκάφη
Σύγκλιση δεν φαίνεται να υπήρξε ως προς την πώληση των 40 Eurofighter. Ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης παρέπεμψε στο Κοινοβούλιο, το οποίο θα πρέπει να εγκρίνει την πώληση, καθώς η Γερμανία είναι εκ των χωρών που τα κατασκευάζουν. Σύμφωνα με τον υπουργό Άμυνας της Τουρκίας, Γιασάρ Γκιουλέρ, οι άλλες δύο κατασκευάστριες χώρες, Ισπανία και Βρετανία, έχουν ανάψει το «πράσινο φως» και πιέζουν τη Γερμανία να πράξει το ίδιο.
«Αν θέλουν να μας δώσουν αυτά τα αεροπλάνα, ας μας τα δώσουν», ήταν η απάντηση Ερντογάν, όταν ρωτήθηκε σχετικά στη συνέντευξη Τύπου. «Κι αν δεν τα δώσουν, δεν υπάρχουν πόρτες να χτυπήσουμε; Πάρα πολλές. Γνωρίζετε… Τι έγινε πριν από τους S400 για τα συστήματα αεράμυνας; Η Αμερική δεν έδωσε τα συστήματα αεράμυνας που έπρεπε να δώσει, οπότε αγοράσαμε S400 από τη Ρωσία. Τώρα έχουμε S400. Πρώτα ο Θεός, θα συνεχίσουμε την πορεία μας πολύ πιο ισχυροί. Οδεύουμε να γίνουμε μια χώρα που θα παράγει και θα χρησιμοποιεί τα δικά της όπλα. Κάνουμε, επίσης, βήματα για να καλύψουμε μόνιμα τις ανάγκες μας σε μαχητικά αεροσκάφη».
Ο χρόνος θα δείξει εάν αποδώσει η επιθετική τακτική του Ερντογάν. Με αντεπίθεση διαρκείας, πάντως, η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Τουρκίας κατάφερε το Σάββατο να ανατρέψει το αρχικό εις βάρος της σκορ και να επικρατήσει 3-2 της Γερμανίας στο στάδιο του Βερολίνου, που πάντως μετέτρεψαν σε… τουρκική έδρα οι χιλιάδες Τούρκοι μετανάστες.
Για δειλία μιλούν τα media
Για δειλία κατηγορεί ο αντιπολιτευόμενος Τύπος στη Γερμανία τον καγκελάριο Σολτς. Η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας «Die Zeit» αναφέρεται σε «ντροπιαστική επίσκεψη» όπου: «Ο Τούρκος πρόεδρος εκφράζει αναλυτικά τις απόψεις του για τη Χαμάς. Και ο καγκελάριος Σολτς; Δεν εκφράζει αντιρρήσεις. Αυτό δεν είναι διπλωματία, αυτό είναι δειλία». Στο ίδιος μήκος κύματος η ελβετική «Neue Zürcher Zeitung» (ΝΖΖ): «Για τον καγκελάριο Όλαφ Σολτς η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου ήταν μία δύσκολη δοκιμασία, στην οποία δεν ανταποκρίθηκε με επιτυχία».
Προς τι ο φόβος για το τι θα πει και αν θα το πει ο Ερντογάν ή οποιοσδήποτε άλλος, διερωτάται η «Süddeutsche Zeitung»: «Μια ανοιχτή κοινωνία θα πρέπει να δέχεται ότι υπάρχουν και διαφορετικές απόψεις, υπάρχουν διαφορετικά κοινωνικά και εθνικά συμφραζόμενα. Σε αυτό ακριβώς οφείλει να διαφέρει η γερμανική Δημοκρατία από το περιορισμένης εμβέλειας κοσμοείδωλο ενός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν».
Η «Frankfurter Allgemeine Zeitung» επισημαίνει ότι «υπό την ηγεσία Ερντογάν η Τουρκία έχει εξελιχθεί στον δυσκολότερο, ίσως, σύμμαχο της Γερμανίας». Προσθέτει, ωστόσο, ότι η πώληση των Eurofighter «προσφέρει έναν μοχλό πίεσης για παραχωρήσεις σε πολλά ζητήματα: από την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ μέχρι την επιστροφή αιτούντων άσυλο στην Τουρκία. Θα πρέπει, όμως, να ληφθούν υπόψη και τα ελληνικά συμφέροντα, καθώς επί του παρόντος η Αθήνα δεν είναι δύσκολος σύμμαχος». Και η «Rhein-Neckar-Zeitung» της Χαϊδελβέργης συμπληρώνει: «Η Ευρώπη θέλει να κρατήσει μακριά τους πρόσφυγες και να εντάξει τη Σουηδία στο ΝΑΤΟ. Ο Ερντογάν θέλει Eurofighter και πολλά χρήματα. Και οι δύο πλευρές είναι πρόθυμες να διαπραγματευθούν, όπως δείχνει η επίσκεψη στο Βερολίνο».
