Με περισσότερα από 900.000 κλειστά σπίτια και διαμερίσματα (κάποια κατεστραμμένα, κάποια πολυ-ιδιοκτησιακά, κάποια που δεν συμφέρει οικονομικά τους ιδιοκτήτες τους να ενοικιαστούν), το στεγαστικό πρόβλημα στη χώρα αναδεικνύεται σε «βόμβα» έτοιμη να εκραγεί στα θεμέλια της κοινωνίας, καθώς η έλλειψη διαθεσιμότητας ανεβάζει στα ύψη το κόστος για τα νοικοκυριά.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τον Νοέμβριο του 2023 καταγράφεται αύξηση κατά 2,6% στα ενοίκια, ενώ σωρευτικά, από το 2018 έως και το 2022, το κόστος ενοικίασης κατοικίας αυξήθηκε από 37,2% έως και 42,1%. Την ίδια ώρα, οι μεσίτες επιμένουν ότι απλώς επιστρέψαμε στην… κανονικότητα: «Τα ενοίκια είναι εκεί που βρίσκονταν και το 2008. Η τάση είναι ανοδική και θα συνεχίσει να είναι ανοδική, καθώς η οικονομία είναι σε στάδιο ανάπτυξης. Αν καταγραφεί ύφεση, τότε θα αρχίσουν να μειώνονται και τα μισθώματα», τονίζει στην «Α» ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής, Κοσμάς Θεοδωρίδης.
Κατά τη διάρκεια του 2023, με βάση τα στοιχεία ολοκληρωμένων συναλλαγών που έχουν πραγματοποιηθεί από τα γραφεία του κτηματομεσιτικού δικτύου της RE/MAX Ελλάς, τα μισθώματα κατοικιών στην Αττική παρουσίασαν αύξηση κατά 5,3%, ενώ στη Θεσσαλονίκη παρατηρείται άνοδος των ενοικίων κατά 6,2% και στην περιφέρεια κατά 4,6%.
Σύμφωνα με την Eurostat, η χώρα μας είναι πρωταθλήτρια στο κόστος στέγασης στο σύνολο των χωρών της Ευρωζώνης, καθώς μεσοσταθμικά οι Έλληνες ξοδεύουν το 34,2% του εισοδήματός τους για στέγαση (το μεγαλύτερο στην ΕΕ, στην οποία ο μέσος όρος του αντίστοιχου κόστους φτάνει 19,6%). Το συγκεκριμένο κόστος έχει, βέβαια, μειωθεί από το 2017 (τότε ήταν 41,1%), κάτι που αποδίδεται στην αύξηση των εισοδημάτων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, για το έτος 2022 το 27% του πληθυσμού της χώρας επωμίστηκε κόστος στέγασης που αναλογούσε σε ποσοστό άνω του 40% του διαθέσιμου εισοδήματός του, όταν το αντίστοιχο ποσοστό πληθυσμού στη ζώνη του ευρώ διαμορφώθηκε σε 9,4%.
Οι συνιστώσες που συμπεριλαμβάνονται στο κόστος στέγασης είναι η τακτική συντήρηση και επισκευή και το κόστος των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (νερό, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο και θέρμανση), και επιπλέον για τους μεν ιδιοκτήτες οι πληρωμές τόκων ενυπόθηκων δανείων, το κόστος ασφάλισης και οι φόροι, για τους δε ενοικιαστές οι μηνιαίες πληρωμές. Όχι τυχαία λοιπόν, τα στοιχεία της Eurostat αναδεικνύουν πως το 36,9% των Ελλήνων ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας.
Σύμφωνα με το spitogatos.gr, το γ΄ τρίμηνο του 2023 οι τιμές κατοικιών προς ενοικίαση στο κέντρο της Αθήνας αυξήθηκαν κατά 10,90% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022. Αντίστοιχα, αυξήθηκαν τα ενοίκια σχεδόν σε όλες τις περιοχές της χώρας: στα βόρεια προάστια 7,70%, στα νότια 9,10%, στα δυτικά 7,60%, στις ανατολικές συνοικίες της Αττικής 7,90%, στον Πειραιά 10,20% και στα προάστιά 10,60%, στο υπόλοιπο Αττικής 1,5%, στον Δήμο Θεσσαλονίκης 8,20% και στους περιφερειακούς δήμους του Νομού Θεσσαλονίκης 11,20%. Μείωση κατά 0,30% κατέγραψαν τα ενοίκια μόνο στο υπόλοιπο Θεσσαλονίκης.
Ο νέος τρόπος φορολόγησης των Airbnb (οι ιδιοκτήτες θα φορολογούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες και θα πρέπει να κάνουν έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας) δεν αναμένεται -σύμφωνα με τους γνώστες της αγοράς- να λύσει το πρόβλημα της ακριβής κατοικίας. Αντιθέτως, «ο νέος τρόπος φορολόγησης των Airbnb ευνοεί τις εταιρείες, οι οποίες θα φροντίσουν να αποκτήσουν περισσότερα διαμερίσματα», προβλέπει ο Κοσμάς Θεοδωρίδης.
