Τα projects που έχει αναλάβει το Πράσινο Ταμείο, τα χρηματοδοτικά προγράμματα, τις πράσινες πολιτικές για την κλιματική ουδετερότητα που πρέπει να εφαρμόσουν οι ΟΤΑ, αλλά και τις δράσεις για τη μεταλιγνιτική εποχή, εξηγεί μιλώντας στην «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» ο πρόεδρος του οργανισμού, Γιάννης Ανδρουλάκης.
Αναλάβατε τα ηνία του Πράσινου Ταμείου τον Σεπτέμβριο. Τι προσδοκάτε και ποιο είναι το όραμά σας;
Το Πράσινο Ταμείο βρίσκεται σε τροχιά ανάπτυξης και αυτό οφείλεται στη σημαντική προσπάθεια του προκατόχου μου και όλων των συνεργατών. Η προσδοκία μου είναι να συστηματοποιήσουμε ακόμη περισσότερο αυτή την προσπάθεια, να λειτουργήσουμε με αυτοματισμούς που απλοποιούν και επιταχύνουν τις πληρωμές, να εμπλουτίσουμε τους άξονες προτεραιότητας και τα μέτρα των χρηματοδοτικών μας προγραμμάτων και να εφαρμόσουμε το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου. Ταυτόχρονα, να υλοποιούμε, κατά το μέτρο που μας αναλογεί, τις κυβερνητικές επιλογές για την ανάπτυξη μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος. Το όραμά μου είναι να διαδραματίσει το Πράσινο Ταμείο ρόλο πρωταγωνιστικό στην επιδίωξη δύο μεγάλων, εμβληματικών στόχων, που συνδέονται και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους: την κλιματική ουδετερότητα και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Αυτά είναι η «μεγάλη εικόνα» για μας. Για να ενσαρκωθεί το όραμα αυτό απαιτούνται διαρκής συνεργασία με τους δικαιούχους φορείς και αμοιβαία κατανόηση και εμπέδωση καλών πρακτικών, συνεργασία με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αλλά και πρωτοβουλίες πολιτών για το περιβάλλον.
Ποια είναι η αποστολή του Πράσινου Ταμείου και από πού προέρχονται οι πόροι του;
Συστατική αποστολή του Ταμείου είναι η ενίσχυση της ανάπτυξης μέσω της προστασίας του περιβάλλοντος με τη διαχειριστική, οικονομική, τεχνική και χρηματοπιστωτική υποστήριξη προγραμμάτων, μέτρων, παρεμβάσεων και ενεργειών που αποβλέπουν στην ανάδειξη και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η στήριξη της περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας και η εξυπηρέτηση του δημόσιου και του κοινωνικού συμφέροντος μέσω της διοίκησης, της διαχείρισης και της αξιοποίησης των πόρων του. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δείκτης επιτυχίας στους στόχους μας είναι η μέγιστη δυνατή απορρόφηση των κονδυλίων των χρηματοδοτικών μας προγραμμάτων από τους δικαιούχους. Ταυτόχρονα, στόχος μας είναι, με την υιοθέτηση και την υποστήριξη καινοτόμων δράσεων πολιτών για το περιβάλλον, να απλωθεί στην κοινωνία και ιδιαιτέρως στις νεότερες γενιές το μήνυμα της περιβαλλοντικής ευθύνης, που έχει αναγορευτεί πλέον σε ζήτημα υπαρξιακό για τον πλανήτη.
Οι πόροι του, συνοπτικά, είναι οι «περιβαλλοντικοί» πόροι. Ενδεικτικά και μόνο αναφέρω τα πρόστιμα διατήρησης αυθαιρέτων, τα πρόστιμα για περιβαλλοντικές παραβάσεις, τα ποσά των εσόδων από τον εκπλειστηριασμό δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κ.ο.κ. Οι πόροι αυτοί εξασφαλίζουν ένα διαρκές, σημαντικό κεφάλαιο για την πραγματοποίηση περιβαλλοντικών δράσεων και έχουν ανταποδοτική αποστολή.
Το project Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ) σε ποιο στάδιο βρίσκεται;
Τα ΣΒΑΚ «έτρεξαν» με μεγάλη ταχύτητα και η απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων ήταν εντυπωσιακή. Σε αυτό συντέλεσαν η σωστή προετοιμασία αλλά και η ταχύτατη ανταπόκριση των δήμων σε αυτή την ευκαιρία που η πολιτεία, με χρηματοδοτικό εργαλείο το Πράσινο Ταμείο, τους παρείχε. Συγκεκριμένα, έχει ολοκληρωθεί η εκπόνηση από το 84% των δήμων και έχει ήδη γίνει η αποπληρωμή τους στο 50% των δικαιούχων.
Το χρηματοδοτικό πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης για την τριετία 2023-2025, που χειρίζεστε, τι περιλαμβάνει και πόσες επιχειρήσεις έχουν υπαχθεί;
Το χρηματοδοτικό πρόγραμμα αφορά «Χρηματοδότηση έργων και δράσεων για την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος στις ΠΕ Κοζάνης, Φλώρινας και στον Δήμο Μεγαλόπολης της ΠΕ Αρκαδίας. Οι δράσεις που έχουν υλοποιηθεί μέχρι σήμερα είναι κυρίως δράσεις σχεδιασμού και προετοιμασίας. Έχουν ολοκληρωθεί τα Σχέδια Δράσης για την Αειφόρο Ενέργεια και το Κλίμα (ΣΔΑΕΚ) και τα Σχέδια Δράσης για την Κυκλική Οικονομία διά τους Δήμους Μεγαλόπολης της ΠΕ Αρκαδίας, Αμυνταίου, Φλώρινας, Πρεσπών της ΠΕ Φλώρινας και Κοζάνης, Εορδαίας, Σερβίων, Βελβεντού, Βοΐου της ΠΕ Κοζάνης. Επίσης έχουν ενεργοποιηθεί οι περισσότεροι άξονες του προγράμματος, αλλά η μέχρι σήμερα απορρόφηση είναι μικρή. Μέσω του Προγράμματος Στήριξης και Ενίσχυσης Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, συνολικά έχουν ενταχθεί 76 επενδυτικά σχέδια ισάριθμων δικαιούχων επιχειρήσεων. Μέσα από πολύ μεγάλες δυσκολίες, εντείνουμε τις προσπάθειες για ικανοποιητικότερα αποτελέσματα στο άμεσο μέλλον.
Η « Έρευνα για την Ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πόλεων έναντι του πλημμυρικού κινδύνου σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής», που θα χρηματοδοτήσει το Πράσινο Ταμείο, τι αφορά;
Το Πράσινο Ταμείο λοιπόν ανέλαβε τη χρηματοδότηση ερευνητικού προγράμματος που θα εκπονηθεί από πανεπιστημιακά ιδρύματα και αφορά την επανεξέταση και την προσαρμογή στις νέες συνθήκες των κανονισμών μελέτης και εκτέλεσης των σχετικών υδραυλικών και εγγειοβελτιωτικών έργων, την επανεξέταση των στοιχείων και παραδοχών του νέου οικοδομικού κανονισμού που σχετίζονται με τη δόμηση πλησίον των ρεμάτων και του αιγιαλού, την ένταξη συμπληρωματικών έργων αντιπλημμυρικής προστασίας εκτός αστικού ιστού, τις περιπτώσεις δημιουργίας και μεταφοράς πλημμύρας από λεκάνες απορροής εκτός του αστικού ιστού αλλά και τη δημιουργία πλαισίου συμμετοχής των πολιτών με μικρά ιδιωτικά έργα προσωρινής συγκράτησης μέρους των πλημμυρικών ροών εντός των ιδιοκτησιών.
Ποια νέα προγράμματα και ποιες δράσεις ετοιμάζετε που να αφορούν τους δήμους;
Εκτός των καθιερωμένων χρηματοδοτικών προγραμμάτων, που κατατείνουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, στην πραγμάτωση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου και την ενίσχυση των εξωστρεφών δράσεων που έχουν περιβαλλοντικό αποτύπωμα, το Πράσινο Ταμείο πρόκειται να χρηματοδοτήσει και τα Δημοτικά Σχέδια Μείωσης Εκπομπών άνθρακα (ΔΗΣΜΕ), που αποτελούν υποχρέωση των δήμων, απορρέουσα ευθέως από τον κλιματικό νόμο. Στην παρούσα φάση προετοιμάζονται το μοντέλο χρηματοδότησης και οι λοιπές προϋποθέσεις που θα εξασφαλίσουν ένα ποιοτικό παραδοτέο τόσο στο σκέλος της ανάπτυξης των σχεδίων όσο και σε αυτό της επαλήθευσής τους.
