Το ζήτημα της αποφυγής μιας μεγάλης κλίμακας ανθρωπιστικής κρίσης στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία υποκρύπτει και τον κίνδυνο γενίκευσης της σύρραξης με ολέθριες συνέπειες για τη σταθερότητα και την ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά και τρόποι προκειμένου να φτάνει ανεμπόδιστα και σε τακτική βάση η απαραίτητη ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας, αποτέλεσαν το επίδικο της Διεθνούς Ανθρωπιστικής Διάσκεψης που διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι και στην οποία συμμετείχε ο πρωθυπουργός αλλά και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε την ετοιμότητα της Ελλάδας ως χώρας της περιοχής να συμβάλει σε κάθε προσπάθεια που στόχο έχει να αμβλύνει τις οδυνηρές επιπτώσεις του πολέμου Ισραήλ – Χαμάς στους άμαχους. Υπενθύμισε δε ότι η Αθήνα έχει ήδη αποστείλει ανθρωπιστική βοήθεια με C-130 που προσγειώθηκε στην Αίγυπτο και τόνισε μεταξύ άλλων για την προοπτική διάνοιξης ενός θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου προς τη Γάζα ότι «υποστηρίζουμε ένθερμα αυτό που είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, όσον αφορά την παροχή αυξημένης ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, που μόνο ένα πλοίο μπορεί να μεταφέρει. Η κυπριακή πρόταση είναι καλά μελετημένη. Θεωρώ ότι η πιο δύσκολη πτυχή είναι να προσδιοριστεί μια κατάλληλη ζώνη αποβίβασης στη νότια Γάζα, να δημιουργηθούν οι απαραίτητες λιμενικές υποδομές και φυσικά να διασφαλιστεί η ασφάλεια της διαδρομής, κάτι που θα απαιτήσει τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων».
Συνέχισε μάλιστα λέγοντας ότι «εάν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, η Ελλάδα θα είναι έτοιμη να παράσχει ακτοπλοϊκά μέσα για να συνδράμει σε αυτό το σχέδιο και θα προσβλέπει σε παροχή βοήθειας σε θέματα logistics από όλους τους εμπλεκόμενους, ιδίως εκείνους που γνωρίζουν τη γεωγραφία της περιοχής με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια».
Πάντως ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έκρυψε τον έντονο προβληματισμό του, όπως και άλλοι ηγέτες στις ΗΠΑ και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για τις επιπτώσεις της στρατιωτικής επιχείρησης του Ισραήλ στον άμαχο πληθυσμό της Γάζας και παρότι, όπως επισημαίνουν ανώτερα κυβερνητικά στελέχη, η Αθήνα σέβεται και τιμά απόλυτα τη στρατηγική σχέση με το Ισραήλ, η αναλογικότητα της χρήσης βίας των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων στη Γάζα προκαλεί διογκούμενη ανησυχία διεθνώς.
Ανησυχία
Μέσω συνέντευξής του στο Politico, o πρωθυπουργός κάνει λόγο για «σκληρές αλήθειες», που οφείλουν να ειπωθούν από φίλο σε φίλο, συστήνοντας στην Ιερουσαλήμ αυτοσυγκράτηση: «Πιστεύω ότι όσο περνάει ο καιρός και όσο το Ισραήλ συνεχίζει αυτή την πολύ επιθετική στρατιωτική επιχείρηση, ναι, θα υπάρχει αυξημένη ανησυχία αναφορικά με την αναλογικότητα αυτής της ισραηλινής απάντησης. Και μιλώ ως φίλος του Ισραήλ. Πιστεύω ότι μερικές φορές οι φίλοι πρέπει να λένε τη σκληρή αλήθεια στους φίλους τους, ότι εντέλει δεν πρέπει να υπονομεύσουμε τον στρατηγικό στόχο: τη νίκη έναντι της Χαμάς. Θα πρέπει να σκεφτούμε και για την επόμενη μέρα: ποιος θα είναι ο διακανονισμός βάσει του οποίου θα διοικηθεί η Γάζα την επόμενη μέρα. Και να μην οδηγήσουμε αυτές τις διαιρέσεις σε τέτοιο βαθμό ώστε να καθιστά αδιανόητο να μιλήσουμε την επόμενη μέρα για μια πολιτική λύση του προβλήματος».
Τις πολιτικές πτυχές του μεσανατολικού ζητήματος είχαν εξάλλου την ευκαιρία να συζητήσουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρωθυπουργός της Παλαιστινιακής Αρχής, Μοχάμεντ Ιμπραήμ Στάγιεχ. Κυβερνητικές πηγές μεταδίδουν ότι ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε εκ νέου ότι «η Χαμάς είναι τρομοκρατική οργάνωση και ότι δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό», ενώ επαναβεβαίωσε τη στήριξη της Αθήνας στη λύση των δύο κρατών.
Στο μέγαρο των Ηλυσίων
Εξάλλου, την προοπτική διάνοιξης ανθρωπιστικών διαδρόμων προς τη Γάζα έθεσαν επί τάπητος ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, που είχαν τετ α τετ στο περιθώριο της διάσκεψης στο Μέγαρο των Ηλυσίων. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι δύο άνδρες προχώρησαν και σε μια συνολική επισκόπηση των ελληνογαλλικών σχέσεων, που ως γνωστόν βρίσκονται σε πολύ καλό επίπεδο.
Εν τω μεταξύ και ενόψει της πραγματοποίησης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας στη Θεσσαλονίκη στις 7 Δεκεμβρίου, ο πρωθυπουργός θέλησε να εκπέμψει μήνυμα υπέρ της περαιτέρω βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Στην Αθήνα δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους για την αντιδυτική στροφή που κάνει εκ νέου ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στον απόηχο της κρίσης του Μεσανατολικού, τονίζουν με νόημα πως όλα αξιολογούνται σε καθημερινή βάση, ωστόσο μέσω του Politico ο πρωθυπουργός έκανε αναφορά σε αμοιβαία επωφελείς τομείς, όπου η Ελλάδα και η Τουρκία θα μπορούσαν να συνεργαστούν.
Συγκεκριμένα έκανε λόγο για αλλαγή τόνων από την πλευρά της Τουρκίας και διεμήνυσε ότι «υπάρχουν αμοιβαία επωφελή πεδία στα οποία μπορούμε να συνεργαστούμε. Και ακόμη και αν συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε όσον αφορά την κύρια διαφορά μας, που είναι η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, μπορούμε να το κάνουμε με πολιτισμένο τρόπο, χωρίς διενέξεις και χωρίς απειλές προς την Ελλάδα, όπως έκανε η Τουρκία τον τελευταίο χρόνο. Ελπίζω λοιπόν ότι αυτή η αλλαγή προσέγγισης θα έχει διάρκεια».
Τετ α τετ με Μακρόν για τη Μέση Ανατολή
Με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν συναντήθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε μια κατ’ ιδίαν συζήτηση για όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή, στη σύρραξη μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς και βεβαίως αναφορικά με την ανθρωπιστική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας και την ανάγκη ανθρωπιστικών παύσεων και αποκατάστασης συνεχούς ροής βοήθειας.
Οι δύο ηγέτες εξέτασαν την πρόταση για τη διάνοιξη ανθρωπιστικού διαδρόμου διά θαλάσσης, αναγνωρίζοντας όμως τις επιχειρησιακές δυσκολίες του εγχειρήματος. «Να εργαστούμε προς μια κατάπαυση πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς», δήλωσε ο πρόεδρος Μακρόν στη διάσκεψη επισημαίνοντας ότι πρέπει άμεσα να κινηθούν οι διαδικασίες για την προστασία των αμάχων. «Γι’ αυτό χρειάζεται μια ανθρωπιστική παύση πολύ γρήγορα. Αυτό θα πρέπει να καταστεί δυνατό», πρόσθεσε στέλνοντας μήνυμα στο Ισραήλ, που σημειωτέον δεν συμμετείχε.
Στη συνέχεια, ο κ. Μακρόν εστίασε στους άμαχους λέγοντας πως είναι «απολύτως απαραίτητο» να προστατευθούν στη Λωρίδα της Γάζας και ότι δεν μπορούν να υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά όσον αφορά την προστασία των ανθρώπινων ζωών. «Δεν είναι διαπραγματεύσιμο», δήλωσε ο Εμανουέλ Μακρόν αφήνοντας σαφείς αιχμές για τη στάση του Τελ Αβίβ. Οι κύριοι Μητσοτάκης και Μακρόν στην κατ’ ιδίαν συνάντησή τους προχώρησαν επίσης σε μια συνολική επισκόπηση των ελληνογαλλικών σχέσεων, που σε αυτή τη φάση βρίσκονται στο καλύτερο επίπεδο.
«26.000 τραυματίες στη Γάζα περιμένουν φάρμακα»
Την αυξανόμενη ανησυχία του για τις απώλειες αμάχων στη Λωρίδα της Γάζας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη κατάπαυσης του πυρός για να υπάρξει σταθερή ροή ανθρωπιστικής βοήθειας, τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνάντηση που είχε με τον Παλαιστίνιο πρωθυπουργό Μοχάμεντ Ιμπραήμ Στάγιεχ πριν από την έναρξη της διάσκεψης στο Παρίσι.
Ο κ. Μητσοτάκης επανέλαβε και ότι δεν μπορεί να υπάρξει λύση στο Μεσανατολικό χωρίς τη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Αίσθηση ωστόσο προκάλεσε το στοιχείο που έδωσε ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός στον κ. Μητσοτάκη, λέγοντας ότι αυτή τη στιγμή στη Γάζα υπάρχουν 26.000 τραυματίες και ενώ καταγράφονται τραγικές ελλείψεις σε ιατροφαρμακευτικό υλικό. «Πρέπει να σπάσουμε το εμπάργκο. Η πολιορκία της Γάζας είναι ένας αργός θάνατος για όλους, ειδικά για τους τραυματίες. Δεν είναι μόνο τα τρόφιμα αλλά και οι ιατρικές προμήθειες. Το κύριο μέλημά μας είναι πραγματικά να μπορέσουμε να περιθάλψουμε τους τραυματίες. Είναι 26.000 άνθρωποι. Δεν ξέρω πόσοι από αυτούς θα επιβιώσουν», είπε ο κ. Στάγιεχ απευθυνόμενος στον πρωθυπουργό που τον άκουγε με πολλή προσοχή.
Λύση δύο κρατών
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε την πρόθεση της Ελλάδας να βοηθήσει τον άμαχο πληθυσμό και τους τραυματίες Παλαιστίνιους, επαναλαμβάνοντας την πάγια θέση της ελληνικής πλευράς στη λύση δύο κρατών και στον διαχωρισμό της τρομοκρατικής οργάνωσης της Χαμάς από το υπόλοιπο παλαιστινιακό σώμα, τονίζοντας ότι μόνο μια πολιτική λύση σε αυτή τη βάση μπορεί να εγγυηθεί την ειρήνη ανάμεσα στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους και τη σταθερότητα στην περιοχή. «Θα ήταν καλό να συναντηθούμε κάτω από διαφορετικές συνθήκες, αλλά πιστεύω ότι ήταν σημαντικό για την Ελλάδα να είναι εδώ. Θέλουμε να παίξουμε πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της δυστυχίας των ανθρώπων στη Γάζα και θέλουμε να δούμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε σε αυτές τις πολύ δύσκολες συνθήκες», είπε ο κ. Μητσοτάκης απευθυνόμενος στον κ. Στάγιεχ, ο οποίος επανέλαβε κάτι που είναι και ελληνική θέση. Ότι ο ανθρωπιστικός διάδρομος θα αφορά αποκλειστικά την αποστολή βοήθειας και όχι τη μεταφορά Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας προς άλλους προορισμούς.
