Θετική ανατροπή διαπιστώνουν οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών στο πρωτογενές πλεόνασμα του 2024, το οποίο εκτιμάται ότι διαμορφώθηκε κοντά στο 4% του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας αισθητά την τελευταία πρόβλεψη για 3,5%.
Οι επίσημες ανακοινώσεις από τη Eurostat που θα πιστοποιούν την υπέρβαση αναμένονται αμέσως μετά το Πάσχα, στις 22 Απριλίου, με το οικονομικό επιτελείο να εμφανίζεται, σύμφωνα με τις πληροφορίες του powergame.gr, συγκρατημένα αισιόδοξο για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και τη δημιουργία πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου που θα μπορούσε να διοχετευθεί σε περαιτέρω μόνιμες ενισχύσεις των πολιτών.
Ενίσχυση εσόδων
Η υπεραπόδοση αποδίδεται στην ενίσχυση των εσόδων -κυρίως από εισπράξεις ΦΠΑ- και στη δημοσιονομική πειθαρχία ως προς τις δαπάνες. Πηγές του οικονομικού επιτελείου εκτιμούν ότι το αποτέλεσμα ενισχύει περαιτέρω την αξιοπιστία της χώρας και αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο ο πρόσθετος ταμειακός χώρος, που υπολογίζεται σε περίπου 800 εκατ. ευρώ, να αξιοποιηθεί για στοχευμένες παρεμβάσεις υπέρ των ευάλωτων νοικοκυριών. Οι παρεμβάσεις αυτές αναμένεται να ενσωματωθούν στο πακέτο φοροελαφρύνσεων που θα διαμορφωθεί μετά το καλοκαίρι και θα παρουσιαστεί από τον πρωθυπουργό στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ).
Οι σχετικές αποφάσεις θα ληφθούν σε συνεννόηση με τους Θεσμούς που παρακολουθούν τη δημοσιονομική πορεία της χώρας, καθώς οποιαδήποτε μεταβολή στην άμεση φορολογία θα εξεταστεί μέσα από το πρίσμα των περιορισμών που επιβάλλει το Σύμφωνο Σταθερότητας. Σε κάθε περίπτωση, ο κυβερνητικός σχεδιασμός προβλέπει παρεμβάσεις τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ, με μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, αυτόματη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, «κούρεμα» τεκμηρίων διαβίωσης και στοχευμένες ελαφρύνσεις για ιδιοκτήτες ακινήτων.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η μεσαία τάξη, η οποία επωμίστηκε το μεγαλύτερο βάρος των μνημονίων και επλήγη από τη λιτότητα. Αντιθέτως, η μείωση της έμμεσης φορολογίας καθώς και η επαναφορά του 13ου και του 14ου μισθού στο Δημόσιο ή των αντίστοιχων συντάξεων δεν εξετάζονται -τουλάχιστον εξολοκλήρου- παρά τις σχετικές πιέσεις που ασκούνται, καθώς το μόνιμο κόστος υπερβαίνει τα 5 δισ. ευρώ ετησίως. Εκτός συζήτησης βρίσκεται και η μείωση των συντελεστών του ΦΠΑ. Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι το υπερπλεόνασμα κοντά στο 4% καταδεικνύει πως η Ελλάδα μπορεί να συνδυάζει δημοσιονομική σταθερότητα με κοινωνική μέριμνα.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, η θετική εικόνα αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025. Το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 2,6% του ΑΕΠ, ενώ το συνολικό δημοσιονομικό έλλειμμα θα περιοριστεί στο 0,4% – πολύ κάτω από το όριο του 3% που θέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Οι προβλέψεις ενσωματώνουν ήδη παρεμβάσεις που στοχεύουν: στην ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος, στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές, καθώς και στην κάλυψη διαρθρωτικών κοινωνικών προκλήσεων, όπως το Δημογραφικό και το Στεγαστικό. Παράλληλα, λαμβάνονται υπ’ όψιν οι θετικές προοπτικές για αύξηση των εσόδων, χάρη στη συνέχιση της ανάπτυξης και τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού, αλλά και η αυστηρή πειθαρχία στις δαπάνες.
Πλαφόν δαπανών
Το 2025 σηματοδοτεί, επίσης, την έναρξη εφαρμογής του νέου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι νέοι κανόνες επικεντρώνονται στη μείωση του χρέους μέσω του περιορισμού των δαπανών και προβλέπουν ότι ο δημοσιονομικός χώρος θα μπορεί να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για τη δημιουργία αποθεματικού ή τη μείωση του χρέους. Έκτακτες παρεμβάσεις στην πλευρά των δαπανών θα απαιτούν ισόποση κάλυψη από τα έσοδα.
Για την Ελλάδα η προσαρμογή που απαιτείται για την περίοδο 2025-2028 θεωρείται εφικτή, καθώς, σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Σχέδιο, περιορίζεται σε μόλις 0,4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, ο ρυθμός αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών θα πρέπει να κυμαίνεται κατά μέσο όρο στο 3,4% ετησίως. Η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων και η δημιουργία αποθεματικού παραμένουν στρατηγικές επιλογές για τη χώρα, αν και μέρος του περιβόητου μαξιλαριού θα αξιοποιηθεί, ώστε να εξοφληθούν δέκα χρόνια νωρίτερα τα δάνεια του πρώτου προγράμματος διάσωσης.
Εφημερίδα Απογευματινή
