Έντονες συζητήσεις αναμένεται να προκαλέσει η παρέμβαση του κεντρικού τραπεζίτη, Γιάννη Στουρνάρα, για φορολογική αποκέντρωση με την μεταβίβαση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση της διαχείρισης και είσπραξης των 2,3 δισ. ευρώ του ΕΝΦΙΑ.
Η μεταρρυθμιστική πρόταση στην κυβέρνηση από τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος περιλαμβάνεται στην ετήσια έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, στην οποία τονίζει ότι η αποδοχή αυτής της μεταρρύθμισης θα συμβάλει στον εξορθολογισμό του κρατικού προϋπολογισμού, με τη μείωση των μεταβιβαστικών πληρωμών προς τους ΟΤΑ και την ενίσχυση της διαφάνειας στη διαχείριση των πόρων.
Αποτελεσματικότερη η τοπική διαχείριση
«Ο ΕΝΦΙΑ, ως φόρος που επιβάλλεται σε ακίνητα εντός των γεωγραφικών ορίων κάθε δήμου, θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα όταν διαχειρίζεται τοπικά» επισημαίνει ο Γιάννης Στουρνάρας.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά «οι δήμοι διαθέτουν εγγύτερη γνώση της φορολογικής βάσης, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση της γραφειοκρατίας, καλύτερο εντοπισμό των αδήλωτων εισοδημάτων από ακίνητα και στοχευμένη χρήση των εσόδων για τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας. Παράλληλα, η ανταποδοτικότητα του φόρου θα ενισχυθεί, αφού τα χρήματα που πληρώνουν οι πολίτες θα επιστρέφουν σε τοπικές υποδομές, κοινωνικές υπηρεσίες και έργα που αντανακλούν άμεσα τις προτεραιότητες της κάθε περιοχής».
Τα πλεονεκτήματα
Τα πλεονεκτήματα αυτής της πρότασης είναι προφανή: με τη διαχείριση του ΕΝΦΙΑ στους δήμους, οι φορολογούμενοι θα μπορούσαν να δουν τα έσοδα να επιστρέφουν άμεσα στις τοπικές κοινότητες με τη μορφή βελτίωσης υποδομών και κοινωνικών υπηρεσιών. Ενισχύεται, επίσης, η φορολογική συνείδηση και η διαφάνεια, ενώ οι δήμοι αποκτούν την ικανότητα να ανταποκρίνονται πιο στοχευμένα στις ανάγκες των πολιτών τους.
Οι κίνδυνοι
Η εφαρμογή της μεταρρύθμισης εγγυμονεί και κινδύνους, αφού οι περισσότεροι δήμοι δεν διαθέτουν τις απαιτούμενες υποδομές και το εξειδικευμένο προσωπικό για να αναλάβουν πλήρως τη διαχείριση. Επίσης η έλλειψη ενιαίων διαδικασιών και τεχνογνωσίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανισότητες μεταξύ των δήμων και σε κινδύνους κακοδιαχείρισης.
Στουρνάρας: Κεντρικός συντονισμός
Για να αποφευχθούν αυτά τα προβλήματα, ο Στουρνάρας υπογραμμίζει την ανάγκη κεντρικού συντονισμού και εποπτείας, ιδιαίτερα στην αρχική φάση εφαρμογής. Μια τέτοια μεταρρύθμιση θα απαιτούσε τη συνεργασία του κράτους με τους τοπικούς φορείς και την ανάπτυξη ενός ενιαίου τεχνολογικού πλαισίου που θα επιτρέπει στους δήμους να διαχειρίζονται τον φόρο αποτελεσματικά και με διαφάνεια. Παρά τα όποια ρίσκα και τις προκλήσεις, το μέτρο θα μπορούσε να ενισχύσει την τοπική αυτονομία, να μειώσει τη γραφειοκρατία και να ενισχύσει τη διαφάνεια στη διαχείριση των φορολογικών εσόδων. Η επιτυχία του εξαρτάται από την προσεκτική προετοιμασία, τον κεντρικό συντονισμό και την ετοιμότητα των τοπικών αρχών να αναλάβουν τον ρόλο αυτό.
Η πρόταση για την αποκέντρωση του ΕΝΦΙΑ εντάσσεται σε ένα ευρύτερο στρατηγικό σχέδιο για την ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας της χώρας, το οποίο περιλαμβάνει τη μέγιστη αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
