Σε κόκκινο συναγερμό θέτει την ελληνική κυβέρνηση ο πόλεμος των δασμών που όσο κλιμακώνεται, απειλεί να πυροδοτήσει ύφεση στην ευρωπαϊκή οικονομία, να αποδυναμώσει το εγχώριο ΑΕΠ και ακόμη, στο χειρότερο σενάριο, να επηρεάσει και τον σχεδιασμό του οικονομικού επιτελείου για το ύψος των πρόσθετων παροχών και φοροελαφρύνσεων που προγραμματίζεται να ανακοινωθούν στη ΔΕΘ.
Με την κατάσταση να είναι ακόμη εξαιρετικά θολή ως προς τις αναμενόμενες επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου, αλλά τις εκτιμήσεις όλων να συγκλίνουν πως τόσο οι μεγάλες όσο και οι μικρότερες οικονομίες, όπως η δική μας, θα πληγούν άμεσα ή έμμεσα, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έσπευσε χθες να εκπέμψει το μήνυμα ότι δημιουργούνται νέα δεδομένα και πλέον στις εθνικές προτεραιότητες προστίθεται η διαφύλαξη της οικονομικής σταθερότητας της χώρας, με ό,τι κι αν αυτό σημαίνει.
Επιχειρώντας να προϊδεάσει για το ενδεχόμενο να χρειαστεί να γίνουν αλλαγές ακόμη και στο μείγμα της οικονομικής πολιτικής, αν η κατάσταση εκτραχυνθεί, ο πρωθυπουργός είπε χαρακτηριστικά χθες μιλώντας στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ: «Αν κάποιος με ρωτούσε να σχολιάσω πριν από κάποιους μήνες, ας πούμε στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης, ποιες είναι οι μεγάλες εθνικές μας προτεραιότητες, θα του απαντούσα απλά: μα τι άλλο από το να υλοποιήσουμε το κυβερνητικό μας πρόγραμμα; Αυτό για το οποίο εκλεχτήκαμε το 2023, σε δύο απανωτές εκλογικές αναμετρήσεις, με ποσοστά τα οποία ξεπέρασαν το 40%.
Οι πολίτες μάς έδωσαν μια εντολή τότε: να αυξήσουμε τα δημόσια έσοδα, να στηρίξουμε τις επενδύσεις, να μειώσουμε τους φόρους, να αυξήσουμε τις θέσεις εργασίας, ώστε με συνετές παροχές, με δημοσιονομική ισορροπία, αυτή η συλλογική ανάπτυξη να μετατρέπεται σε ατομική ευημερία. Σήμερα, ωστόσο, θα προσέθετα σε αυτή την κεντρική προτεραιότητα και κάτι ακόμα. Θα τόνιζα ότι, δίπλα στην υλοποίηση των δεσμεύσεών μας οφείλουμε, πρώτα και πάνω απ’ όλα, να κρατήσουμε ασφαλές το σκάφος της πατρίδας μας σε αυτά τα ταραγμένα νερά και να δυναμώσουμε την αμυντική, τη διπλωματική, αλλά και την οικονομική μας θωράκιση».
Ειδικά αυτή η τελευταία αποστροφή του Κυριάκου Μητσοτάκη ερμηνεύτηκε από πολλούς αφενός ως προειδοποίηση προς τους βουλευτές του κόμματός του αλλά και την αντιπολίτευση που ζητούν άκριτες δαπάνες δημόσιου χρήματος σε παροχές προς όλους και αφετέρου ως καμπανάκι για το διπλό στοίχημα που καλείται να κερδίσει η κυβέρνηση. Δηλαδή και να προστατεύσει την ελληνική οικονομία από επερχόμενους κλυδωνισμούς κρατώντας την σε τροχιά διατηρήσιμης ανάπτυξης και να μείνει πιστή στην τήρηση του οικονομικού της προγράμματος ως προς το μέτωπο ενίσχυσης του εισοδήματος των πολιτών, αξιοποιώντας την καλύτερη θέση των τελευταίων ετών στην οποία βρίσκεται η οικονομία. Και όλα αυτά σε μια περίοδο που, όπως ο ίδιος ο πρωθυπουργός εκτίμησε, «ενδεχομένως μεγάλες οικονομίες θα βυθιστούν σε ύφεση».
Το πρώτο βήμα
Και ενώ ήδη στα παραγωγικά υπουργεία οι υπολογισμοί και οι εκτιμήσεις έχουν πάρει φωτιά, η κυβέρνηση κάνει τη Δευτέρα το πρώτο βήμα για να αρχίσει άμεσα και συντονισμένα η προετοιμασία θωράκισης της οικονομίας και στήριξης των ελληνικών εξαγωγών, καθώς συγκαλείται το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής.
Σε αυτό θα μετάσχουν ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, και συνολικά 12 υπουργοί και υφυπουργοί της κυβέρνησης προκειμένου, όπως είπε ο πρωθυπουργός, να εκτιμηθεί ποια πρέπει να είναι η εθνική μας αντίδραση, πώς πρέπει να τοποθετηθούμε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι σε αυτή τη μεγάλη διαφαινόμενη οικονομική κρίση και τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για να προστατεύσουμε και να θωρακίσουμε την εξωστρέφεια της δικής μας οικονομίας. Η κύρια ανησυχία στο οικονομικό επιτελείο δεν πηγάζει από τυχόν άμεσες συνέπειες στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, καθώς αυτές είναι σχετικά περιορισμένες και αντιστοιχούν σε λιγότερο από 5% του συνόλου, όσο στις έμμεσες επιπτώσεις λόγω πιθανής ύφεσης στην Ευρώπη νέου κύματος ακρίβειας, διατάραξης της εφοδιαστικής αλυσίδας κ.λπ.
To Εθνικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής είναι ένα κορυφαίο κυβερνητικό όργανο που λειτουργεί σαν ΚΥΣΕΑ για θέματα οικονομίας, καθώς σε αυτό συμμετέχουν: ο πρωθυπουργός, ως πρόεδρος, με αναπληρωτή του τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, οι υπουργοί Οικονομικών, Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υποδομών και Μεταφορών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Τουρισμού, Επικρατείας με αρμοδιότητα την παρακολούθηση και τον συντονισμό των υπουργείων, καθώς και οι υφυπουργοί στον πρωθυπουργό με αρμοδιότητα τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Οικονομικών με αρμοδιότητα για τη δημοσιονομική πολιτική και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Ανάπτυξης και Επενδύσεων με αρμοδιότητα για τις δημόσιες επενδύσεις και θέματα ΕΣΠΑ, καθώς και τη βιομηχανία και το εμπόριο, και Εξωτερικών με αρμοδιότητα την οικονομική διπλωματία και την Εξωστρέφεια.
Ανοίγματα και μέτρα
Στο μεταξύ, στο πολιτικό και επιχειρηματικό προσκήνιο και στο παρασκήνιο, έχει ήδη αρχίσει προεργασία μέτρων στήριξης της οικονομίας και των εξαγωγέων, διαπραγματεύσεις για εξαίρεση των ελληνικών προϊόντων, όπως αποκάλυψε ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ Σίμος Διαμαντίδης, και ειδικά των ειδών διατροφής (φέτα, ελιές, φρούτα κ.λπ.) από τους αμερικανικούς δασμούς, αλλά και επαφές για ανοίγματα σε αγορές, όπως η Ινδία και η Κίνα (χθες ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ, Γιάννης Μπρατάκος, υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με την κινεζική Ομοσπονδία Εμπορίου Shenzhen), που θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν μέρος από τις δυνητικές απώλειες προς τις ΗΠΑ.
Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στο Ελληνο-Ιταλικό Επιμελητήριο αναφέρθηκε σε επτά άξονες παρεμβάσεων για τη θωράκιση της οικονομίας από τη διεθνή αστάθεια.
Συγκεκριμένα:
1. Νέες επενδύσεις με αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων παράλληλα με την απλούστευση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος για επιπλέον μείωση των διοικητικών βαρών κατά 25%. Ολοκλήρωση φέτος του Εθνικού Κτηματολογίου, προώθηση των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων. Εφαρμογή του νέου νόμου για κίνητρα στην καινοτομία και τις συγχωνεύσεις.
2. Ενίσχυση της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, μέσω των ρυθμίσεων του νομοσχεδίου για την Κεφαλαιαγορά, αξιοποίηση του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης σε συνδυασμό με την Αναπτυξιακή Τράπεζα για τη στήριξη ιδιαίτερα της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
3. Ενίσχυση της εξωστρέφειας με βασικό στόχο τη διείσδυση σε δύο πολύ μεγάλες αγορές, που είναι η Ινδία και η Κίνα, με απλοποίηση και περαιτέρω ψηφιοποίηση των τελωνειακών διαδικασιών και κίνητρα για εξαγωγές.
4. Αναβάθμιση των υποδομών, πέραν της ενέργειας, όπως η επέκταση του μετρό Θεσσαλονίκης, η κατασκευή του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου, η αξιοποίηση περιφερειακών λιμανιών, η προώθηση του δικτύου οπτικών ινών.
5. Διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της ελληνικής οικονομίας. Στόχος της κυβέρνησης είναι να ενισχυθούν τομείς, όπως οι τεχνολογίες και εφαρμογές υγείας, η ρομποτική, η αμυντική βιομηχανία και η επισκευή και ναυπήγηση πλοίων.
6. Ανθρώπινο δυναμικό. Στόχος είναι μέσα από μαζικά προγράμματα κατάρτισης εργαζόμενων, πιστοποίηση δεξιοτήτων κ.λπ. να μειωθεί η ανεργία ακόμη περισσότερο.
7. Δημοσιονομική πολιτική και φορολογία. Περαιτέρω μείωση του χρέους, πλεονάσματα, ισχυρότερους ρυθμούς ανάπτυξης έναντι της Ευρώπης και περιορισμός της φοροδιαφυγής που θα μας επιτρέψουν και στο μέλλον να έχουμε μειώσεις φόρων και ένα κοινωνικό μέρισμα που επιστρέφει στους πολίτες».
Εφημερίδα Απογευματινή
