Πέντε σημαντικά οφέλη για τους οφειλέτες, ειδικά μάλιστα για τους ευάλωτους, φέρνουν οι βελτιώσεις στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό που προβλέπονται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Στόχος του ΥΠΕΘΟ είναι να δώσει λύσεις ρύθμισης στο 50% των αιτήσεων ευάλωτων για ρύθμιση που απορρίπτονται από τους πιστωτές. Ειδικότερα:
1 Ορίζεται ότι η πρόταση αναδιάρθρωσης του χρέους των ευάλωτων οφειλετών (τελικό ποσό αποπληρωμής, ύψος «κουρέματος», αριθμός δόσεων), που θα δίνει ο αλγόριθμος της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Εξωδικαστικού, θα γίνεται αυτόματα και υποχρεωτικά αποδεκτή από το σύνολο των πιστωτών (τράπεζες και Δημόσιο).
2 Ο οφειλέτης διατηρεί το δικαίωμα να απορρίψει την πρόταση που θα βγάλει ο αλγόριθμος της πλατφόρμας. Οι πιστωτές, όμως, αν απορρίψουν την πρόταση ρύθμισης, επικαλούμενοι ότι ο οφειλέτης δεν είναι ευάλωτος, θα πρέπει να το αποδείξουν στα δικαστήρια, προσκομίζοντας στοιχεία. Η ρύθμιση αυτή συνδυάζει την προστασία για τους ευάλωτους με πρόνοιες που επιτρέπουν τον έλεγχο ως προς το αν ο ενδιαφερόμενος είναι πράγματι ευάλωτος.
3 Με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου, θα βελτιωθεί ο αλγόριθμος, από τον οποίο προκύπτει το ύψος της διαγραφής οφειλών και κατ’ επέκταση το ύψος της οφειλής που ρυθμίζεται μέσω του εξωδικαστικού. Συγκεκριμένα, θα καταργηθεί η παράμετρος του αλγόριθμου που προβλέπει ελάχιστο ποσό ανάκτησης από το ποσό του δανείου που δεν φέρει εμπράγματη εξασφάλιση. Με την κατάργηση αυτή, το «κούρεμα» δανείου που έχει εμπράγματες εξασφαλίσεις μπορεί να αυξηθεί επιπλέον έως και κατά 28% συγκριτικά με τα όσα ισχύουν σήμερα. Όσο μεγαλώνει η αξία του ακινήτου σε σχέση με τη δανειακή υποχρέωση, θα περιορίζεται το «κούρεμα».
Ο αλγόριθμος
– Για δανειακή υποχρέωση 100.000 ευρώ και αξία ακινήτου (εμπράγματη εξασφάλιση του δανείου) 50.000 ευρώ, έχει ποσοστό οφειλής ως προς την αξία του ακινήτου 200%. Με τα σημερινά δεδομένα, ο αλγόριθμος της πλατφόρμας έχει βγάλει ρύθμιση του συγκεκριμένου οφειλέτη για ποσό 45.220 ευρώ, δηλαδή του έχει μειώσει το χρέος κατά 54.780 ευρώ. Με την κατάργηση της ανωτέρω παραμέτρου στον αλγόριθμο, το ποσό της ρύθμισης θα πέσει αυτομάτως σε 32.500 ευρώ, δηλαδή επιπλέον διαγραφή χρέους 22.280 ευρώ, που σημαίνει επιπλέον «κούρεμα» της οφειλής κατά 28%.
– Στην περίπτωση που η αξία του ακινήτου είναι 120.000 ευρώ και η οφειλή 100.000 ευρώ (ποσοστό οφειλής προς εμπορική αξία ακινήτου 83%), η ρύθμιση που βγάζει σήμερα ο αλγόριθμος είναι για ποσό 80.528 ευρώ, δηλαδή έχει «κουρέψει» χρέος 19.472 ευρώ. Με τα νέα δεδομένα, το ποσό της ρύθμισης θα μειώνεται σε 78.000 ευρώ, δηλαδή ο οφειλέτης θα γλιτώνει επιπλέον 2.528 ευρώ (επιπλέον «κούρεμα» 3%).
Σημειώνεται ότι με βάση τα στοιχεία προόδου του εξωδικαστικού μηχανισμού για τον μήνα Σεπτέμβριο, το μέσο «κούρεμα» οφειλών ήταν της τάξεως του 28%, ενώ το 45% των ρυθμίσεων έλαβαν «κούρεμα» άνω του 30%.
4 Ορίζεται σε 3% σταθερό για 3 χρόνια το επιτόκιο των ρυθμίσεων. Έτσι οι δανειολήπτες θωρακίζονται από το περιβάλλον των υψηλών επιτοκίων που ισχύει διεθνώς. Σημειώνεται ότι το επιτόκιο για τα χρέη προς τους χρηματοπιστωτικούς φορείς σήμερα είναι euribor συν 2,5 μονάδες για εξασφαλισμένες οφειλές και συν 3 μονάδες για μη εξασφαλισμένες οφειλές και γίνεται 3% σταθερό (δηλαδή το τελικό κόστος της ρύθμισης για τον οφειλέτη μειώνεται στο μισό). Για τις ρυθμίσεις χρεών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης το επιτόκιο ήταν ήδη 3% σταθερό.
5 Επεκτείνεται η δυνατότητα ένταξης στον εξωδικαστικό μηχανισμό στα πρόσωπα που «κληρονόμησαν» οφειλές προς το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος επιχειρήσεων που έχουν κλείσει.
Μπαίνει στο μικροσκόπιο και όλο το ιδιωτικό χρέος
«Πύργο ελέγχου» για τη στενή παρακολούθηση της πορείας του ιδιωτικού χρέους συστήνει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Πρόκειται για το Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους, στο οποίο θα καταχωρίζονται δεδομένα από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς παροχής πίστωσης (τράπεζες, Δημόσιο, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι επιχειρήσεις τους, νομικά πρόσωπα κάθε μορφής), προκειμένου να προσδιορισθεί με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια το σύνολο του ιδιωτικού χρέους (εξυπηρετούμενο και μη) και οι τάσεις διακύμανσής του, ώστε η πολιτεία να μπορεί να παρεμβαίνει, όταν χρειάζεται. Στο Μητρώο θα καταγράφονται ανωνυμοποιημένες πληροφορίες για τις οφειλές φυσικών και νομικών προσώπων, ληξιπρόθεσμες και μη. Θα καταγράφονται επίσης γενικά στοιχεία των οφειλετών, τα οποία δεν θα επιτρέπουν την ταυτοποίησή τους. Το Μητρώο θα είναι διασυνδεδεμένο με τον Τειρεσία, το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων της ΤτE και το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης και θα τηρείται στη Γενική Γραμματεία Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, η οποία θα καταρτίζει ανά εξάμηνο Έκθεση Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
