Το πρώτο μεγάλο βήμα για να διασφαλιστεί η ενεργός επιχειρηματική συμμετοχή και του Τελ Αβίβ στο μεγάλο έργο των 2 δισ. ευρώ για την ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδας με την Κύπρο και το Ισραήλ -και όχι μόνο- που έχει κολλήσει στις… Συμπληγάδες του γεωπολιτικού ρίσκου λόγω των τουρκικών απειλών, φαίνεται να έγινε χθες στο υπουργείο Ενέργειας.
Νέες ισορροπίες
Η συνάντηση που είχε ο νέος υπουργός Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, και ο υφυπουργός-αρμόδιος για θέματα Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, με τον υπουργό Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, Ντέιβιντ Αμσαλέμ, τον πρέσβη του Ισραήλ στην Ελλάδα, Νόαμ Κατς, και εκπροσώπους τριών εκ των μεγαλύτερων εταιρειών ενέργειας και υποδομών του Ισραήλ, εκτιμάται ότι έθεσε τις βάσεις ώστε -μαζί με τη διακηρυγμένη πολιτική στήριξη του έργου εκ μέρους της ισραηλιτικής κυβέρνησης- να εισέλθουν ως «εγγυήτριες» δυνάμεις και ενεργειακές επιχειρήσεις της χώρας στη μετοχική σύνθεση του project. Παράλληλα, στο τραπέζι τέθηκαν και οι μελλοντικές συνεργασίες στις έρευνες φυσικού αερίου και στη διύλιση.
Η συνάντηση έγινε μόλις λίγα 24ωρα μετά την ανάληψη καθηκόντων από τους Παπασταύρου – Τσάφο και της τριμερούς των ΥΠΕΞ που είχε προηγηθεί, σε μια περίοδο που η ηλεκτρική διασύνδεση μονοπωλεί το ενδιαφέρον, ενώ πραγματοποιήθηκε τρεις μήνες μετά την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας ενεργειακής συνεργασίας Ελλάδος – Ισραήλ, στις 20 Δεκεμβρίου 2024. Στη συνάντηση αναλύθηκαν διεξοδικά τα σχέδια συνεργασίας στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, τις έρευνες φυσικού αερίου και υδρογονανθράκων, του υδρογόνου, αλλά και της υψηλής τεχνολογίας και του τουρισμού.
Αν επιβεβαιωθεί στην πορεία η συμμετοχή και ισραηλιτικών κεφαλαίων στο project του καλωδίου Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, τα δεδομένα «ισχύος» αλλάζουν σημαντικά για την επανεκκίνηση του έργου (σ.σ. το οποίο προσώρας τελεί υπό την πολιτική και διπλωματική «διαχείριση» σε επίπεδο αρχηγών κρατών και υπουργών Εξωτερικών-Ενέργειας των τριών χωρών), καθώς ταυτόχρονα υπό συζήτηση είναι και η ενδεχόμενη είσοδος της γαλλικής Meridiam, καθώς και της αμερικανικής αναπτυξιακής τράπεζας DFC σε ένα έργο που ήδη υποστηρίζει χρηματοδοτικά η Ευρωπαϊκή Ένωση ως έργο στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη.
Ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, χαρακτήρισε «στρατηγική και πολυεπίπεδη» τη συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ, τονίζοντας πως οι δύο χώρες μοιράζονται κοινούς στόχους για ανάπτυξη και σταθερότητα, με την ενέργεια να παίζει καθοριστικό ρόλο και στα δύο αυτά επίπεδα. Ο υπουργός υπογράμμισε επίσης την ικανοποίηση της ελληνικής κυβέρνησης για το ενδιαφέρον εταιρειών κολοσσών από τον ενεργειακό τομέα, τα λιμάνια και τις υποδομές και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι οι επόμενες συναντήσεις θα οδηγήσουν σε συγκεκριμένα projects συνεργασίας μεταξύ των εταιρειών του Ισραήλ και της Ελλάδας.
Ανοιχτός διάδρομος
Από την πλευρά του, ο υπουργός Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, κ. Ντέιβιντ Αμσαλέμ, δήλωσε με νόημα ότι «αποτελεί στρατηγικό συμφέρον όλων των χωρών μας να δημιουργηθεί ένας διάδρομος διασύνδεσης μεταξύ Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας και προς την Ευρώπη. Παρατηρούμε τον τελευταίο χρόνο μεγάλη αστάθεια στη Μέση Ανατολή, όμως είμαι απόλυτα πεπεισμένος και πιστεύω ότι μετά τις αλλαγές και μετά την ανάληψη της κυβέρνησης Τραμπ, το Ισραήλ θα διαδραματίσει τον ρόλο του σταθεροποιητή στην περιοχή. Θεωρούμε πολύ σημαντική την ανάγκη να συνεργαζόμαστε με καλούς φίλους, με την Ελλάδα και την Κύπρο, για να προωθούμε έργα στον τομέα της ενέργειας. Όταν θα επιστρέψω στο Ισραήλ, θεωρώ ότι είναι αποστολή μου να προωθήσω τα έργα στον τομέα της ενέργειας. Έχουμε συζητήσει και κατά τη διάρκεια άλλης συνάντησης τη χρήση οπτικών ινών και θα προσπαθήσουμε να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να συνδυάσουμε τα πάντα, ώστε να εδραιώσουμε τις σχέσεις μας με την Ελλάδα».
Την ίδια ημέρα που στο υπουργείο Ενέργειας εξελισσόταν η κρίσιμη συνάντηση με διευρυμένη ατζέντα και με αντικείμενο την ευρύτερη στρατηγική συνεργασία Ελλάδος – Ισραήλ, ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ που «τρέχει» το έργο, Μάνος Μανουσάκης, εξέπεμπε το μήνυμα ότι το υποθαλάσσιο καλώδιο αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εθνικό θέμα για την Ελλάδα και την Κύπρο, αλλά και για το Ισραήλ, για το οποίο θεωρείται έργο στρατηγικής σημασίας ως προς τις εναλλακτικές για ενεργειακή επάρκεια. Ο πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ υπογράμμισε επίσης ότι η «ελληνική κυβέρνηση εργάζεται εντατικά προς την κατεύθυνση της συνέχισης του έργου», επισημαίνοντας ότι αυτό θα «ενισχύσει τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου».
Οι εμπλεκόμενες εταιρείες
Στη συνάντηση συμμετείχαν εκπρόσωποι τριών εκ των ισχυρότερων εταιρειών ενέργειας και υποδομών του Ισραήλ και συγκεκριμένα οι:
– Israel Electric Corporation (IEC), η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας με συνολικά 50 μονάδες παραγωγής ισχύος 10.955 MW, 10.184 εργαζόμενους που τροφοδοτεί 3 εκατ. καταναλωτές, έσοδα 6,2 δισ. ευρώ και κέρδη 561 εκατ. ευρώ. Την τελευταία δεκαετία έχει επενδύσει 12 δισ. δολάρια στην ανάπτυξη του ηλεκτρικού τομέα του Ισραήλ.
– Israel Natural Gas Lines Ltd., η οποία κατασκευάζει και λειτουργεί την εθνικής υποδομή μεταφοράς φυσικού αερίου με 900 χιλιόμετρα αγωγών υψηλής πίεσης. Διαθέτει άδεια για κατασκευή αγωγών υδρογόνου και απομάκρυνσης διοξειδίου του άνθρακα.
– Europe Asia Pipeline Company, μια κρατική εταιρεία που αποτελεί σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα εφοδιασμού αργού πετρελαίου και ενεργειακών προϊόντων για την ισραηλιτική οικονομία. Με έδρα την Ασκελόν, η εταιρεία διαχειρίζεται ενεργειακά λιμάνια και εγκαταστάσεις αποθήκευσης σε Εϊλάτ και Ασκελόν, καθώς και ένα εκτεταμένο σύστημα αγωγών μεταφοράς που εκτείνεται σε όλη τη χώρα, από το Εϊλάτ έως τη Χάιφα. Περίπου το 75% του αργού πετρελαίου που εισάγεται στο Ισραήλ και εξευγενίζεται στα διυλιστήρια της Χάιφα και της Ασντόντ, εκφορτώνεται στα λιμάνια της EAPC. Η εταιρεία είναι επίσης υπεύθυνη για την αποθήκευση και την αντλία του πετρελαίου προς τα διυλιστήρια. Έτσι, η εταιρεία λειτουργεί ουσιαστικά ως η ενεργειακή πύλη του κράτους του Ισραήλ.
Εφημερίδα Απογευματινή
