Σχέδιο για τη σταδιακή ανάταξη μισθών μέσα στην επόμενη διετία, με τη μερική επαναφορά των δώρων Χριστουγέννων, Πάσχα και του επιδόματος αδείας στους μισθούς του Δημοσίου και τις συντάξεις, επεξεργάζεται η κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι ο υπουργός Οικονομικών έβαλε οριστικό φρένο στην ολική επαναφορά τους. Όπως ανέφερε ο Κωστής Χατζηδάκης, το κόστος αυτών των παρεμβάσεων φτάνει τα 8 δισ. ευρώ ετησίως, ποσό το οποίο θα οδηγούσε σε δημοσιονομικό εκτροχιασμό.
Σενάρια
Υπενθυμίζεται ότι τα δώρα στο Δημόσιο έχουν διεκδικηθεί και στο παρελθόν από την ΑΔΕΔΥ και το ΣτΕ έκρινε το 2019 ότι ήταν συνταγματική η περικοπή τους λόγω της δημοσιονομικής κατάστασης της χώρας. Ωστόσο, εξετάζεται το μέτρο της μερικής επαναφοράς, δηλαδή ενός μηνιάτικου (13ου μισθού) από το 2027, με το μισό δημοσιονομικό κόστος (1,5 δισ. ευρώ) για μισθούς Δημοσίου και συντάξεις, ή -εναλλακτικά- ό,τι ίσχυε μέχρι το 2012, δηλαδή 250+250+500 ευρώ για τους δημοσίους υπαλλήλους και 200+200+400 ευρώ για τους συνταξιούχους (δώρο Πάσχα + επίδομα αδείας + δώρο Χριστουγέννων).
Να σημειωθεί ότι το θέμα άνοιξε με αφορμή την εναρμόνιση των μισθών στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, ωστόσο οι εργαζόμενοι στους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης, στα ΝΠΔΔ και τους ΟΤΑ δεν λαμβάνουν τα δώρα, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για τον ιδιωτικό τομέα. Οι συνολικές απώλειες από την κατάργηση των δώρων δημοσίων υπαλλήλων και συνταξιούχων ανέρχονται στα 50 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2024.
Αποφάσεις
Όλα τα ανώτατα δικαστήρια έκριναν συνταγματική την κατάργηση των δώρων δημοσίων υπαλλήλων – συνταξιούχων, και μάλιστα επιβεβλημένη «για δημοσιονομικούς λόγους» (απόφαση ΣτΕ 1439/2020).
– Με την υπ’ αριθ. 1389/2021 απόφασή του το Ελεγκτικό Συνέδριο (Ολομέλεια) αποφάνθηκε ότι είναι συνταγματική η κατάργηση των δώρων για συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους, λειτουργούς και απόστρατους όλων των Σωμάτων Ασφαλείας και του Στρατού.
– Με τις υπ’ αριθ. 1403-1407/2022 αποφάσεις της η Ολομέλεια του ΣτΕ απέρριψε εκ νέου το αίτημα των συνταξιούχων για επαναφορά των δώρων σε μόνιμη βάση και αναγνώρισε μόνο τη χορήγηση αναδρομικών έντεκα (11) μηνών (Ιούνιος 2015-Μάιος 2016) και μόνο σε όσους άσκησαν αγωγές μέχρι 31/7/2020.
Πρότυπη δίκη
Πάντως, για τις 6 Ιουνίου έχει οριστεί πρότυπη δίκη από την Ολομέλεια του ΣτΕ για την επαναφορά του 13ου και του 14ου μισθού στο Δημόσιο. Το δικαστήριο θα κρίνει εάν είναι συνταγματική η διατήρηση του καταργητικού μέτρου -από την εποχή των μνημονίων- ή όχι, ενώ σε περίπτωση επιτυχούς έκβασης της υπόθεσης μόνο όσοι ασφαλισμένοι στο Δημόσιο είχαν ασκήσει αγωγές θα δικαιωθούν αναδρομικά.
Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με τη νομική σύμβουλο της ΑΔΕΔΥ, ισχύουν τα εξής δεδομένα:
– Το ΣτΕ, κατ’ εξαίρεση του κανόνα περί αναδρομικής κηρύξεως ως αντισυνταγματικών διατάξεων νόμου, μπορεί σε υποθέσεις με έντονο δημοσιονομικό ενδιαφέρον που αφορούν αόριστο κύκλο προσώπων να υποστηρίξει ότι δεν θα υπάρχει αναδρομικότητα, αλλά η ισχύς τους θα αρχίσει από τον χρόνο δημοσιεύσεως της απόφασης της Ολομελείας του.
– Δύναται να κρίνει ότι το χρονικό όριο της επέλευσης των συνεπειών της απόφασής του μπορεί να είναι και η πρώτη συζήτηση της υπόθεσης. Τούτο σημαίνει ότι όσοι έχουν ασκήσει αγωγές ή άλλα ένδικα βοηθήματα μέχρι τη δημοσίευση της αποφάσεως του ΣτΕ ή την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης μπορούν να επικαλεσθούν την κηρυχθείσα αντισυνταγματικότητα και να διεκδικήσουν τις οικείες αξιώσεις τους για το χρονικό διάστημα πριν από το αντίστοιχο χρονικό όριο (αναδρομικά δηλαδή).
250+250+500 ευρώ για δημοσίους υπαλλήλους και 200+200+400 για συνταξιούχους το βασικό σενάριο για την επιστροφή δώρου Πάσχα, επιδόματος αδείας και δώρου Χριστουγέννων αντιστοίχως
Αντίθετα, όσοι ασκήσουν ένδικα βοηθήματα μετά τη δημοσίευση της αποφάσεως του ΣτΕ ή μετά τη συζήτηση της υπόθεσης απαγορεύεται να επικαλεστούν την αντισυνταγματικότητα των οικείων διατάξεων εγείροντας αξιώσεις για το χρονικό διάστημα πριν από το αντίστοιχο χρονικό όριο (δημοσίευση ή πρώτη συζήτηση).
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τις 17 Ιανουαρίου 2025, που έγινε δεκτή από το ΣτΕ η αίτηση της ΑΔΕΔΥ για διενέργεια πρότυπης δίκης, επήλθε αναστολή προόδου των εκκρεμών δικών για το ζήτημα της συνταγματικότητας του μέτρου αναστολής χορήγησης των επιδομάτων εορτών και αδείας στο Δημόσιο.
Εφημερίδα Απογευματινή
