Η πρόσφατη σύγκρουση ξένων επιχειρηµατιών για τον έλεγχο του λιµένα της Θεσσαλονίκης παρουσιάζει τις κρυµµένες αξίες που φέρουν τα ελληνικά λιµάνια. Ο ΟΛΘ µέσα σε λίγες ηµέρες είδε την αξία του να εκτοξεύεται κατά 30% και να πλησιάζει τα 300 εκατ. ευρώ, από 230 εκατ. ευρώ που ήταν στις αρχές του έτους. Η προαιρετική δηµόσια πρόταση της δισεκατοµµυριούχου Μαργαρίτα-Λούις Ντρέιφους να αποκτήσει τις µετοχές της εταιρείας που βρίσκονται στη διασπορά, αντί 27 ευρώ την καθεµιά, πετάχτηκε γρήγορα στο «καλάθι των αχρήστων», αφού οι αγορές µετοχών ΟΛΘ από τον βασικό µέτοχο Belterra (Ιβάν Σαββίδης) έφεραν την τιµή της µετοχής στα 29 ευρώ. Ετσι κανένας δεν δίνει τις µετοχές του στα 27 ευρώ της δηµόσιας πρότασης της Ρωσογαλλίδας δισεκατοµµυριούχου, όταν
άλλοι αγοράζουν στα 29 ευρώ.
Το παράδειγµα αυτό δείχνει ότι έπειτα από χρόνια απραξίας τα ελληνικά λιµάνια φαίνεται να βρίσκουν τον δρόµο της αξιοποίησης. Μπροστά στην έξοδο της ∆ιώρυγας του Σουέζ και όντας τα κοντινότερα της ευρωπαϊκής ηπείρου στην πλευρά της Ασίας, τα ελληνικά λιµάνια περιέχουν κρυµµένες αξίες, εφόσον κάποιος τις εκµεταλλευθεί σωστά.
Αυτό έδειξε η περίπτωση των λιµένων Πειραιά και Θεσσαλονίκης, οι οποίοι σήµερα, χάρη την ορθή διαχείρισή τους, αλλά και στις ανατιµήσεις των λιµενικών τελών που εφαρµόζουν οι νέοι ιδιοκτήτες τους, εκτόξευσαν την κερδοφορία στα ύψη. Ο ΟΛΠ στο 9µηνο του 2024 παρουσίασε έσοδα 164 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη µετά από φόρους ύψους 66 εκατ. ευρώ. Η εταιρεία λειτουργεί µε περιθώριο καθαρού κέρδους 40%. Αντίστοιχα ισχύουν και στη Θεσσαλονίκη. Για το α’ εξάµηνο του 2024 η εταιρεία παρουσίασε έσοδα 48 εκατ. Ευρώ και καθαρά κέρδη µετά από φόρους 13 εκατ. ευρώ (περιθώριο καθαρού κέρδους 27%).
Στην περιφέρεια
Τα περιφερειακά λιµάνια είναι µια διαφορετική υπόθεση. Εχοντας παραµείνει χωρίς επενδύσεις επί δεκαετίες, αποτελούν φαντάσµατα µιας αγοράς που όµως έχει τεράστιες προοπτικές. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατούσε εκεί είναι ότι το λιµάνι της Αλεξανδρούπολης δεν διαθέτει µέχρι σήµερα τεχνητό φωτισµό. Ετσι τα πλοία που έφταναν ξεφόρτωναν την ηµέρα. Οι Αµερικανοί, δε, για να µη χάνουν χρόνο έφεραν φορητό εξοπλισµό ηλεκτροφωτισµού, ώστε να µπορεί να γίνεται η φορτοεκφόρτωση αµυντικού εξοπλισµού του ΝΑΤΟ µέρα-νύχτα.
Επίσης άλλα λιµάνια δεν έχουν καλές οδικές ή και σιδηροδροµικές προσβάσεις. Παράδειγµα είναι η Πάτρα, η οποία έχει κολλήσει στο θέµα της υπογειοποίησης της σιδηροδροµικής γραµµής ή όχι. Επίσης ενδεικτικό των δραστηριοτήτων τους είναι ότι τα 10 περιφερειακά λιµάνια, που δόθηκαν για αξιοποίηση στο ΤΑΙΠΕ∆, το 2023 ίσα που ξεπέρασαν όλα µαζί σε έσοδα τα 50 εκατ. ευρώ. ∆ηλαδή κατά µέσον όρο καθένα από τα λιµάνια είχε έσοδα 5 εκατ. ευρώ.
Νοικοκύρεµα
Μη έχοντας πόρους για την ανάπτυξη των λιµένων, το µόνο που κατάφερε το ΤΑΙΠΕ∆ όλα τα προηγούµενα χρόνια είναι να νοικοκυρέψει τα λογιστικά τους. Ετσι τα τελευταία χρόνια κανένα από τα περιφερειακά λιµάνια της χώρας (Αλεξανδρούπολη, Βόλος, Ελευσίνα, Ηγουµενίτσα, Ηράκλειο, Καβάλα, Κέρκυρα, Λαύριο, Πάτρα, Ραφήνα) δεν είχε ζηµίες, ενώ αυξήθηκαν σηµαντικά τα έσοδα και τα κέρδη. Τώρα εκτιµάται ότι θα καταφέρουν πολύ περισσότερα, καθώς εξελίσσεται η διαχείρισή τους. Ηδη η Ηγουµενίτσα και το Ηράκλειο πέρασαν στον έλεγχο ιδιωτών (Οµιλος Grimaldi), οι οποίοι αναµένεται να πραγµατοποιήσουν επενδύσεις αρκετών εκατοµµυρίων ευρώ για τον εκσυγχρονισµό των λιµενολεκανών τους και των χερσαίων ζωνών τους. Το ίδιο αναµένεται να συµβεί και στον Βόλο, όπου έχει βρεθεί ο στρατηγικός επενδυτής (ΟΛΘ). Η υπόθεση έχει κολλήσει στο Συµβούλιο της Επικρατείας και η νοµική αυτή σύγκρουση µεταξύ των ενδιαφεροµένων για την απόκτηση του λιµένα υπογραµµίζει την οικονοµική και γεωστρατηγική σηµασία του λιµανιού. Μέχρι πρόσφατα οι διάφορες κυβερνήσεις (ΣΥΡΙΖΑ, Ν.∆.), κάτω από την πίεση των µνηµονίων και της τρόικας, προχωρούσαν σε πωλήσεις των οργανισµών που διαχειρίζονταν τον λιµένα. Τώρα, µετά την απαλλαγή της χώρας από τα µνηµόνια, το µοντέλο αξιοποίησης αλλάζει. Οι πωλήσεις των οργανισµών λιµένων υποχωρούν και κερδίζουν έδαφος οι υποπαραχωρήσεις ή/και αναπτύξεις λιµένων από το ίδιο το ελληνικό ∆ηµόσιο.
Νέο µοντέλο στην Αλεξανδρούπολη
Η αρχή έγινε µε τον Οργανισµό Λιµένος Αλεξανδρούπολης (ΟΛΑ), του οποίου η πώληση του 67% ακυρώθηκε από τον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και αντί της πώλησης προκρίθηκε η ανάπτυξη του λιµένα από το ΤΑΙΠΕ∆. Ηδη στο λιµάνι δηµιουργείται υποδοµή ηλεκτροφωτισµού, αποκτά νέα οδική σύνδεση µε την Εγνατία Οδό και σύντοµα θα γίνει η βυθοκόρηση, προκειµένου να ελλιµενίζονται µεγαλύτερα πλοία. Το πιο σηµαντικό είναι ότι ο ΟΛΑ, µε την καθοδήγηση του ΤΑΙΠΕ∆, βρήκε µεγάλους πελάτες, όπως είναι η Gastrade και η Titan, οι οποίοι θα αφήνουν στο λιµάνι σηµαντικά έσοδα. Και στην ουρά υπάρχουν και άλλοι ενδιαφερόµενοι ιδιώτες. Στα άλλα λιµάνια αναµένεται να προχωρήσει το µοντέλο της υποπαραχώρησης. Αυτό ήδη συνέβη στην Κέρκυρα, όπου ο Οργανισµός Λιµένος Κέρκυρας (ΟΛΚΕ) παραχώρησε µέρος της λιµενολεκάνης του, προκειµένου ένας ιδιώτης (Lamda Development) να δηµιουργήσει την πρώτη ελληνική µαρίνα megayachts στο Ιόνιο Πέλαγος. Το σχέδιο αυτό θα απαιτήσει επενδύσεις τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ και θα δώσει δουλειά σε δεκάδες εργαζόµενους, ειδικά το καλοκαίρι.
Γράφει ο Βαγγέλης Μανδραβέλης / Κυριακάτικη Απογευματινή
