Σημαντικές παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες για τον πρωτογενή τομέα, µε στόχο τη στήριξη των ανθρώπων του κλάδου αλλά και τον εκσυγχρονισμό του τρόπου λειτουργίας του αγροδιατροφικού τομέα, σχεδιάζει η κυβέρνηση, µε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να δομεί την πολιτική του επάνω σε τρεις πυλώνες:
Α. Στη διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας της χώρας.
Β. Στην αξιοποίηση κάθε διαθέσιμου ευρωπαϊκού και εθνικού πόρου για τη βελτίωση των συνθηκών στον πρωτογενή τομέα και τη μείωση του κόστους παραγωγής.
Γ. Στην ανανέωση του ανθρώπινου δυναμικού της αγροτικής παραγωγής και στην ενίσχυση της εκπαίδευσης.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο στήριξης του αγροτικού κόσμου, μετά την άνοιξη η κυβέρνηση θα προχωρήσει στη θέσπιση συστήματος διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων αγροτών και αγροτικών συνεταιρισμών, ενώ το καλοκαίρι θα έλθει προς ψήφιση ο νόμος για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισµό του Οργανισµού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Συγκεκριμένα, στην ατζέντα του 2025 προβλέπονται 10 έργα και 14 μεταρρυθμίσεις για τον πρωτογενή τομέα, µε το νέο σχέδιο για τα «κόκκινα» αγροτικά δάνεια ως προτεραιότητα. Ακόµη θα επικαιροποιηθεί το πλαίσιο λειτουργίας του Ελληνικού Οργανισµού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) και του ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά και τα διαχειριστικά σχέδια βόσκησης της χώρας.
Οσον αφορά τα «κόκκινα» αγροτικά δάνεια, το επόµενο διάστηµα αναμένεται το νέο νοµοσχέδιο για τη ρύθµισή τους, που αφορά απαιτήσεις που ανέρχονται σε 3,8 δισ. ευρώ και ευνοεί περισσότερους από 750 αγροτικούς συνεταιρισµούς και περίπου 21.000 αγρότες. Συγκεκριµένα, αφορά δεσµευµένα περιουσιακά στοιχεία αξίας άνω των 1,5 δισ. ευρώ. Η ρύθμιση που έρχεται προς ψήφιση εντός Ιανουαρίου θα δίνει τη δυνατότητα επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής, τη μείωση επιτοκίων, τη διαγραφή τόκων, την απομείωση ή ακόμη και τη μερική ή ολική διαγραφή του δανείου, αλλά και τη δυνατότητα αναχρηματοδότησης.
Εξαιρετική βαρύτητα δίνει ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για την αναδιάρθρωση του πρωτογενούς τομέα στην ενίσχυση των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, µε το μεγάλο Πρόγραμμα στήριξης των θερµοκηπιακών καλλιεργειών, συνολικού ύψος 600 εκατ. €, που θα τρέξει εντός του 2025 και στοχεύει:
- στη µείωση του κόστους παραγωγής,
- στον πολλαπλασιασμό της παραγωγής και
- στην διασφάλισή της απέναντι στην κλιματική κρίση.
Το πρόγραμμα που θα εκκινήσει τους πρώτους μήνες του 2025 χρηματοδοτεί επενδύσεις από 30.000 € έως 1 εκατ. µε επιδότηση 50% από το Στρατηγικό Σχέδιο Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (Σ.Σ. ΚΑΠ), 35% από τραπεζικό δανεισµό και 15% από ίδια κεφάλαια.
Στον σχεδιασμό για τη νέα χρονιά για τον αγροδιατροφικό τοµέα προβλέπεται η ενεργοποίηση του Σ.Σ. ΚΑΠ µε νέες προσκλήσεις και προδηµοσιεύσεις παρεµβάσεων της τάξης των 2 δισ. €.
Συγκεκριµένα:
- Στους Νέους Γεωργούς, 410 εκατ. €.
- Στην Αγροτική Οδοποιία, 65 εκατ. € (αναµένεται να έχει µεγάλη υπερκάλυψη).
- Στη σύσταση και λειτουργία Οµάδων Παραγωγών, 32 εκατ. €.
- Στην Εξισωτική Αποζηµίωση, 235 εκατ. €.
- Στα µεγάλα Εγγειοβελτιωτικά και Αρδευτικά έργα, 169 εκατ. €.
- Στη Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων, 120 εκατ. €.
- Στα Σχέδια Βελτίωσης για την κατασκευή και τον εκσυγχρονισµό θερµοκηπίων, 150 εκατ. € (αρχική πρόσκληση, µε δυνατότητα διπλασιασµού).
- Στη Συνεργασία µέσω Επιχειρησιακών Οµάδων για την προώθηση της καινοτοµίας στη Γεωργία, 71 εκατ. €.
- Στις Γεωργοπεριβαλλοντικές ∆ράσεις (κοµφούζιο, σπάνιες φυλές και βιολογική), 350 εκατ. €.10. Στα Τοπικά Προγράµµατα (οπωροκηπευτικά, µέλι και οίνος), 190 εκατ. €.
- Στα Τοµεακά Προγράµµατα LEADER, 236 εκατ. €.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, στο διάστηµα από 1ης.1.2024 µέχρι 11.12.2024, έχει καταβάλει ενισχύσεις ύψους 2.084.588.052 ευρώ: για τον Πυλώνα Ι (Αµεσες Ενισχύσεις) καταβλήθηκαν ενισχύσεις ύψους 1.443.289.374,38 ευρώ, ενώ για τον Πυλώνα ΙΙ (Αγροτική Ανάπτυξη) καταβλήθηκαν ενισχύσεις ύψους 641.298.678,59.
Εως το τέλος του έτους προγραµµατίζονται η ολοκλήρωση της πληρωµής εκκαθάρισης του υπολοίπου 30% της βασικής εισοδηµατικής στήριξης για τη βιωσιµότητα έτους 2024, οι πληρωµές της συµπληρωµατικής αναδιανεµητικής εισοδηµατικής στήριξης για τη βιωσιµότητα έτους 2024, της συµπληρωµατικής εισοδηµατικής στήριξης για γεωργούς νεαρής ηλικίας έτους 2024, καθώς και οι πληρωµές των µεταβιβάσεων δικαιωµάτων ενίσχυσης έτους 2024.
Από τον ΕΛΓΑ την περίοδο 2020-2024 καταβλήθηκαν: 1,5 δισ. € για αποζηµιώσεις και 120 εκατ. € µέσω Προγραµµάτων Κρατικών Οικονοµικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ).
Οσον αφορά τις χρηµατοδοτήσεις από το Ταµείο Ανάκαµψης, η αρµόδια Υπηρεσία ∆ιαχείρισης Εργων Ταµείου Ανάκαµψης (Υ∆ΕΤΑ), του ΥπΑΑΤ, υλοποιεί από το 2022 µία σειρά 6 δράσεων συνολικού ύψους 579 εκατ. ευρώ µε κρίσιµες παρεµβάσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της µεταποίησης αγροτικών προϊόντων, τον εκσυγχρονισµό του πρωτογενούς τοµέα, την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, την προώθηση του αγροτουρισµού, τη γενετική βελτίωση των ζώων και τις υδατοκαλλιέργειες. Οι χρηµατοδοτήσεις στοχεύουν σε δύο βασικούς άξονες: επενδύσεις και µεταρρυθµίσεις. Οι µεταρρυθµίσεις δίνουν στον σχεδιασµό αποτελεσµατικότητα και προοπτική, ενώ οι επενδύσεις µακροοικονοµική και οικονοµική ισχύ µέσα από την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, τον ψηφιακό µετασχηµατισµό, την προστασία του περιβάλλοντος, την κοινωνική συνοχή και τη δικαιοσύνη.
Εµφαση δίνεται ακόµη στην αλιεία, όπου το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα Αλιείας και Θάλασσας (ΕΠΑΛΘ) ολοκληρώθηκε µε απορρόφηση 103%, ενώ έχει ήδη ξεκινήσει η εφαρµογή του Προγράµµατος Αλιείας Υδατοκαλλιεργειών και Θάλασσας (ΠΑΛΥΘ) ύψους 519 εκατ. ευρώ.
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται επίσης το Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), µε τις εντάξεις έργων να έχουν φτάσει στο 130% της δηµόσιας δαπάνης, ενώ η απορρόφηση πόρων έχει ήδη αγγίξει το 98%.
Αναλυτικά οι δράσεις του ΠΑΑ
Νέοι Αγρότες. Επενδύθηκαν πάνω από 600 εκατ. €, ενώ εντάχθηκαν επιπλέον 2.200 επιλαχόντες µε επιπλέον 81 εκατ. €. Εκδόθηκε νέα πρόσκληση ύψους 410 εκατ. € µέσω του Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ, για τη στήριξη στη νέα γενιά αγροτών.
Βιολογική Γεωργία, Κτηνοτροφία, Μελισσοκοµία. Περισσότερα από 700 εκατ. € διατέθηκαν για την προώθηση βιώσιµων πρακτικών που βελτιώνουν την ποιότητα των προϊόντων και ενισχύουν την εξωστρέφειά τους. Για τους νέους βιοκαλλιεργητές προετοιµάζεται αυτή την περίοδο νέα πρόσκληση ύψους 288 εκατ. €, δείχνοντας την έµφαση του ΥΠΑΑΤ στις φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις.
Υ∆ΩΡ 2.0. Πρόγραµµα µέσω ΣΔΙΤ που αναµένεται να κινητοποιήσει πόρους άνω των 4 δισ. €. Αυτό το εµβληµατικό πρόγραµµα αλλάζει τον αρδευτικό χάρτη της χώρας, ενώ συµβάλλει στην εξοικονόµηση υδατικών πόρων. Νέες προσκλήσεις ύψους αρδευτικών έργων 124 εκατ. € (ΠΑΑ) και 169 εκατ. € (Σ.Σ. ΚΑΠ) εξασφαλίζουν τη συνέχεια αυτής της στρατηγικής.
Τοπικά Προγράµµατα LEADER. Πρώτη φορά διατέθηκαν 600 εκατ. €, υποστηρίζοντας δηµόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις στις αγροτικές περιοχές. Σχέδια Βελτίωσης. ∆απανήθηκαν πάνω από 300 εκατ. €, ανταποκρινόµενοι στη µεγάλη ζήτηση για επενδύσεις στον εκσυγχρονισµό και στην αντιχαλαζική προστασία.
Ευζωία ζώων. Πρόγραµµα 28 εκατ. € για τη χοιροτροφία.
Ποιοτική γεωργική παραγωγή. 41 εκατ. € για προϊόντα στρατηγικής προτεραιότητας, όπως το βαµβάκι.
Εξισωτική αποζηµίωση. Εξασφαλίστηκαν 235 εκατ. € για το 2023, ενώ εκδόθηκε νέα πρόσκληση για το 2024.
∆ασικά µέτρα. Το ΥΠΑΑΤ προχώρησε σε εντάξεις ύψους 38,5 εκατ. € για την πρόληψη δασικών πυρκαγιών.
Ειδικά για τους νέους αγρότες, τρέχουν πέραν της βασικής επιδότησης συγχρηµατοδοτούµενα προγράµµατα κατάρτισης (ΠΑΑ): Υποµέτρο 6.1 «Εγκατάσταση Νέων Γεωργών» και αφορά την κατάρτιση των Νέων Γεωργών που εντάχθηκαν στο πλαίσιο της 3ης πρόσκλησης του Υποµέτρου. Οι δικαιούχοι Νέοι Γεωργοί έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν από τον ΕΛΓΟ-«∆ήµητρα», χωρίς καµία επιβάρυνση, βεβαίωση-πιστοποιητικό παρακολούθησης προγράµµατος κατάρτισης 150 ωρών, ανάλογης κατεύθυνσης (σε συνάφεια µε τον προσανατολισµό της γεωργικής τους εκµετάλλευσης). Προϋπολογισµός: 14.261.325,00 € / 14.627 καταρτιζόµενοι / 819 Προγράµµατα Κατάρτισης. Οσον αφορά την πορεία υλοποίησης της δράσης από τον Ιανουάριο µέχρι και σήµερα, έχουν καταρτιστεί 8.694 νέοι αγρότες (ποσοστό 60%). Ο στόχος για το επόµενο έτος είναι η κατάρτιση και του υπολοίπου 40% των δικαιούχων.
Ακόµη υλοποιούνται ευρωπαϊκά προγράµµατα κινητικότητας του ΕΛΓΟ-«∆ήµητρα» (Erasmus+). Συγκεκριµένα, από το 2021 το Ιδρυµα Κρατικών Υποτροφιών/Εθνική Μονάδα Συντονισµού έχει απονείµει στη Γενική ∆ιεύθυνση Μεταφοράς Γνώσης τη ∆ιαπίστευση Erasmus, προκειµένου να υπάρξει απλουστευµένη πρόσβαση σε ευκαιρίες χρηµατοδότησης στη Βασική ∆ράση 1 του νέου προγράµµατος (2021-2027).
Για το έτος 2024 υλοποιήθηκαν 5 ροές κινητικότητας σε χώρες όπως η Ιταλία, η Πολωνία, η Πορτογαλία και η Κύπρος µε τη συµµετοχή τόσο σπουδαστών των Σχολών Ανώτερης Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΣΑΕΚ) όσο και στελεχών του ΕΛΓΟ-«∆ήµητρα». Για το 2025 σχεδιάζονται τουλάχιστον 3 ροές κινητικότητας σε χώρες όπως η Κύπρος και η Ιταλία
Πηγή: Κυριακάτικη Απογευματινή
