Πιστωτική επέκταση στα 10 δισ. ευρώ αναμένουν για φέτος οι τράπεζες και ισχυρή περαιτέρω αύξηση τη διετία 2025-2026. Την αύξηση των νέων δανείων θα οδηγήσουν και πάλι τα δάνεια προς επιχειρήσεις, με τις τράπεζες να κάνουν τους υπολογισμούς τους για το πώς θα πάνε του χρόνου οι πωλήσεις των επιχειρήσεων. Καθότι οι κινητήριες δυνάμεις του 2025 -η εξωστρέφεια και οι επενδύσεις-, αν και προσφέρουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης, παραμένουν εκτεθειμένες σε δύο βασικές προκλήσεις. Πρώτον, την αυξανόμενη αβεβαιότητα στο διεθνές περιβάλλον (γεωπολιτική αστάθεια, αυξανόμενοι δασμοί, οικονομική πίεση σε βασικούς εμπορικούς εταίρους), που δημιουργεί κινδύνους για τις εξαγωγές, τον τουρισμό και τις επενδύσεις. Δεύτερον, την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, η οποία θέτει νέους όρους ανταγωνιστικότητας και κάνει πιο επιτακτική από ποτέ την ανάγκη των επιχειρήσεων να προσαρμοστούν άμεσα στα νέα δεδομένα. Με βάση αυτά, η Εθνική Τράπεζα λέει ότι θα είναι κρίσιμη η ζήτηση από το εξωτερικό για το ελληνικό επιχειρείν το 2025. Η τράπεζα αναμένει ότι το 2024 θα ολοκληρωθεί με άνοδο 2,8% σε αποπληθωρισμένους όρους για τις πωλήσεις του επιχειρηματικού τομέα, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα κατέγραψε την έκτη καλύτερη επίδοση στην ΕΕ σε επιχειρηματική δραστηριότητα κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους, επιβεβαιώνοντας τη σταθερή πορεία της παρά τις διεθνείς προκλήσεις.
Το στοίχημα για το 2025 θα είναι η πιστωτική επέκταση στη στεγαστική πίστη. Οι τράπεζες περιμένουν το «Σπίτι μου 2» και η αγορά ποντάρει στο πόσο τελικά θα αυξηθούν τα στεγαστικά δάνεια για να ξεκολλήσει και ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης στη λιανική, που λόγω στεγαστικών παραμένει ακόμη με αρνητικό πρόσημο. Φίλος που παρακολούθησε πρόσφατα εκδήλωση επενδυτικού ενδιαφέροντος μου μετέφερε κάποια ενδιαφέροντα που άκουσε για τα στεγαστικά δάνεια. Τα οποία -μου είπε, αναφέροντας συγκρίσεις που έκανε η IMS, η μεγαλύτερη εταιρεία διαμεσολαβητών έκδοσης στεγαστικών δανείων, στο εννεάμηνο του 2023 με το εννεάμηνο του 2024- παρουσιάζουν ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στις αιτήσεις, τις εγκρίσεις και τις εκταμιεύσεις. Οι εκταμιεύσεις που έγιναν το 2023 ακολούθησαν αιτήσεις για δάνεια που είχαν υποβληθεί: 36% την ίδια χρονιά (το 2023), 49% την προηγούμενη χρονιά (το 2022), 11% δύο χρόνια πριν (το 2021) και περίπου 4% των αιτήσεων είχαν υποβληθεί ακόμη νωρίτερα. Αντίστοιχα οι εκταμιεύσεις που έγιναν το 2024 ακολούθησαν αιτήσεις για δάνεια που είχαν υποβληθεί: 34% την ίδια χρονιά (το 2024), 51% την προηγούμενη χρονιά (το 2023), 11% δύο χρόνια πριν (το 2022) και περίπου 4% των αιτήσεων είχαν υποβληθεί ακόμη νωρίτερα. Που σημαίνει ότι περίπου το 1/3 των εκταμιεύσεων αφορά αιτήσεις της ίδιας χρονιάς και το 50% αφορά αιτήσεις της προηγούμενης χρονιάς. Στο 9μηνο του 2023 εκταμιεύθηκαν 797 εκατ. ευρώ για «κανονικά» στεγαστικά δάνεια και 48 εκατ. ευρώ για στεγαστικά δάνεια που αφορούσαν το πρόγραμμα «Σπίτι μου». Στο 9μηνο του 2024 εκταμιεύθηκαν 890 εκατ. ευρώ για «κανονικά» στεγαστικά δάνεια και 433 εκατ. ευρώ για στεγαστικά δάνεια που αφορούσαν το πρόγραμμα «Σπίτι μου».
!Την ίδια ώρα, όμως, οι αιτήσεις χορήγησης στεγαστικών δανείων ακολούθησαν μία εντελώς διαφορετική διαδρομή. Στο 9μηνο του 2023 είχαν υποβληθεί αιτήματα για «κανονικά» στεγαστικά δάνεια ύψους 6,52 δισ. ευρώ και 2,17 δισ. ευρώ για στεγαστικά δάνεια που αφορούσαν το πρόγραμμα «Σπίτι μου». Στο 9μηνο του 2024 υποβλήθηκαν αιτήματα για «κανονικά» στεγαστικά δάνεια ύψους 4,675 δισ. ευρώ και… 0 ευρώ για στεγαστικά δάνεια που αφορούσαν το πρόγραμμα «Σπίτι μου». Ουσιαστικά οι ανακοινώσεις που έγιναν στις αρχές Ιουνίου πάγωσαν την αγορά και οδήγησαν σε σημαντική πτώση των αιτημάτων χρηματοδότησης το 2024, πτώση που μπορεί να ξεπεράσει και το 30% σε ετήσια βάση. Αναμένεται με αγωνία το τι μέλλει γενέσθαι το 2025.
