Άμεσο όφελος για τους πολίτες περίπου 350 εκατ. ευρώ θα επιφέρουν οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης στις τράπεζες το 2025, με τα περίπου 150 εκατ. ευρώ να προέρχονται από την ελάφρυνση που συνεπάγεται η κατάργηση ή η μεγάλη μείωση των χρεώσεων στις πιο συχνές καθημερινές συναλλαγές.
Οι μειωμένες προμήθειες, στο πλαίσιο των συνολικών μέτρων για τις τράπεζες που εξειδίκευσε χθες ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, μαζί με τον αρμόδιο υφυπουργό, Θάνο Πετραλιά, και τη γενική γραμματέα, Θεώνη Αλαμπάση, θα κατατεθούν στη Βουλή εντός της εβδομάδας προς ψήφιση και θα αρχίσουν να εφαρμόζονται έναν μήνα μετά τη δημοσίευσή τους στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (δηλαδή μετά τις 15 Ιανουαρίου).
Ποιά είναι η “λίστα δώρων”
Οι 10 νέες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τις τράπεζες περιλαμβάνουν:
1. Μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών (πάγιων και μη πάγιων εντολών) και οφειλών προς Δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρείες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρείες μέσω web-banking και mobile-banking. Σήμερα η χρέωση για πληρωμή λογαριασμών ΔΕΚΟ ή ΟΤΑ ανέρχεται σε 0,60 ευρώ ανά συναλλαγή (σε κάποιες περιπτώσεις 0,40 ευρώ, ενώ δωρεάν είναι οι πληρωμές προς την ΑΑΔΕ). Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι προκαλεί ετήσια απώλεια εσόδων για τις τράπεζες περί τα 35 εκατ. ευρώ, με αντίστοιχο όφελος για τους πολίτες.
2. Μέγιστο ύψος χρέωσης 0,50 ευρώ για αποστολή χρημάτων (εξερχόμενο έμβασμα) και 0,50 ευρώ για λήψη χρημάτων (εισερχόμενο έμβασμα), για ποσά έως 5.000 ευρώ ανά έμβασμα, για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες, μεταξύ τραπεζών. Αφορά, τόσο απλά εμβάσματα όσο και άμεσες μεταφορές πίστωσης (SEPA). Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση του κόστους για τις εν λόγω προμήθειες από 50% έως και 80% αναλόγως της τράπεζας και του είδους εμβάσματος (από 1 ευρώ για απλό έμβασμα έως 2,5 ευρώ για άμεση πληρωμή που ισχύει σήμερα). Το συγκεκριμένο μέτρο επιφέρει ετήσια απώλεια εσόδων περί τα 95 εκατ. ευρώ για τις τράπεζες και αντίστοιχο όφελος για τους πολίτες. Σημειώνεται ότι από τις αρχές του νέου έτους, βάσει του κανονισμού 2024/886, προβλέπεται η ισοδύναμη επιβάρυνση των άμεσων μεταφορών πίστωσης με τις απλές μεταφορές πίστωσης.
3. Μηδενική χρέωση για την ανάληψη μετρητών σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο μίας τράπεζας (σήμερα οι αντίστοιχες χρεώσεις φτάνουν μέχρι 3 ευρώ ανά συναλλαγή). Αντίστοιχα, καθιερώνονται μηδενικές χρεώσεις για ερώτηση υπολοίπου σε κάθε ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε όλη τη χώρα – σήμερα το κόστος ανέρχεται σε 0,20 ευρώ.
4. Επέκταση της μείωσης κατά 50% των προμηθειών για αγορές μέσω POS στη λεγόμενη μικρή λιανική από τα 10 στα 20 ευρώ. Έτσι, ο όγκος συναλλαγών που καλύπτεται ανέρχεται πλέον σε 2 δισ. ευρώ από 1 δισ. ευρώ κατ’ έτος.
5. Μηδενική χρέωση για φόρτιση προπληρωμένων καρτών για ποσό φόρτισης έως 100 ευρώ (από περίπου 1 ευρώ που ισχύει σήμερα).
6. Διεύρυνση της χρήσης του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS, με αύξηση του ορίου των ημερήσιων συναλλαγών στα 1.000 ευρώ (500 ευρώ μεταξύ πολιτών και 500 ευρώ για πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες) από 500 ευρώ που είναι σήμερα. Η ενεργοποίηση των νέων ορίων αναμένεται ότι θα γίνει εντός 3-6 μηνών από σήμερα. Σημειώνεται ότι οι πολίτες δεν πληρώνουν προμήθεια για τις μεταξύ τους συναλλαγές, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν πολύ χαμηλότερες προμήθειες σε σχέση με τις αντίστοιχες που πληρώνουν αν η ίδια συναλλαγή γίνει μέσω POS. Το σύστημα IRIS έχει ήδη γίνει υποχρεωτικό για ελεύθερους επαγγελματίες και εντός του 2025 θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των επιχειρήσεων. Το πλήθος των χρηστών ανέρχεται σε 3,4 εκατ. για IRIS μεταξύ πολιτών και 560.000 για ελεύθερους επαγγελματίες.
7. Διπλασιασμός του ΕΝΦΙΑ για κενά οικιστικά ακίνητα που έχουν στην ιδιοκτησία τους οι τράπεζες και οι servicers, προκειμένου αυτά να διοχετευτούν στην αγορά και να πιέσουν πτωτικά τις τιμές των ενοικίων. Η πρωτοβουλία αφορά τον ΕΝΦΙΑ του 2026 και τα επόμενα έτη. Έτσι, ο ΕΝΦΙΑ προσαυξάνεται κατά 100%, αν στις 31/12/2025 δεν υπήρχε ενεργό ηλεκτρονικό μισθωτήριο οποιαδήποτε στιγμή κατά το 2025 για τα ακίνητα αυτά. Τονίζεται πως τα τραπεζικά ιδρύματα διαθέτουν συνολικά 21.458 ακίνητα και άλλα 9.604 οι servicers, σημαντικό μέρος των οποίων είναι οικιστικά. Το δυνητικό κόστος του μέτρου για τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης υπολογίζεται σε 10-20 εκατ. ευρώ ετησίως.
8. Ενίσχυση του ανταγωνισμού στο χρηματοπιστωτικό σύστημα για την πρόσβαση σε δανεισμό, με την άρση όλων των περιορισμών στη χρηματοδότηση από τις Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων. Πλέον, οι εταιρείες αυτές θα μπορούν να χορηγούν κάθε είδους δάνεια. Υπενθυμίζεται ότι για φυσικά πρόσωπα επιτρέπεται ήδη η χορήγηση στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων ή η παροχή δανείων για αναδιάρθρωση υφιστάμενου δανείου. Η νέα ρύθμιση αφορά τις επιχειρήσεις, καθώς θα επιτρέπεται η χορήγηση δανείων ανεξάρτητα από το εάν το εν λόγω πρόσωπο έχει δάνειο που βρίσκεται σε καθεστώς ρύθμισης ή σκοπός του δανείου είναι η αναδιάρθρωση της δανειοληπτικής επιχείρησης.
9. Ενίσχυση της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, αφού οι πολίτες θα μπορούν πλέον να συγκρίνουν επιτόκια καταθέσεων και πιστώσεων, καθώς και χρεώσεις, αλλά και προμήθειες που συνδέονται με τους λογαριασμούς πληρωμών. Η πληροφόρηση αυτή θα είναι διαθέσιμη στον ιστοχώρο της Τράπεζας της Ελλάδος από τις 7/1/2025.
10. Με δική τους πρωτοβουλία, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες θα διαθέσουν 100 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για την ανακατασκευή σχολείων. Οι διαθέσιμοι πόροι θα φτάσουν συνολικά στα 350 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, θα δοθούν 100 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, ώστε να καταστεί ενεργός τους επόμενους μήνες, ακόμη και εάν η διαγωνιστική διαδικασία με τους ξένους επενδυτές δεν ευοδωθεί. Υπενθυμίζεται ότι ο φορέας θα εξυπηρετεί ανάγκες στέγασης ευάλωτων οφειλετών που οδηγούνται σε πλειστηριασμό ή πτώχευση.
